Franca u thotë rebelëve të shkojnë në shtëpi

A mund të shkoni në shtëpi?

Ishte pyetja e drejtuar nga një grua franceze e moshës së mesme ndaj një grupi  të rinjsh që po e kalonin, ndërsa një masë e policisë së rebelimit me mburoja mbrojtëse i ndoqi pas tyre.

Ora shënonte 1. Mëngjes i së dielës në Champs Elysee – parajsa e blerësve turistikë në qendër të Parisit. Ajri ishte i acaruar me gaz lotsjellës. Nata e pestë e trazirave në rrugë që kanë përfshirë Francën që nga vrasja e Nahelit, një adoleshent arab nga një polic në një pronë pariziene.

Unë dhe kolegët e mi po filmonim kaosin përreth, kur mendova se sa njerëz në Francë do të donin të bënin të njëjtën pyetje si zonja e irrituar.

Emmanuel Macron shpreson me zjarr që protestuesit – dhe vandalët – të heqin dorë dhe të shkojnë në shtëpi së shpejti. Për kaq shumë arsye.

Mandati i tij i dytë si president francez është përkeqësuar nga trazirat civile – mbi reformën e pensioneve dhe tani, vdekjen e Nahelit. Nuk po përmirëson saktësisht vlerësimet e tij të popullaritetit.

Mësuesi Abdul – i cili jeton në të njëjtën pronë me Nahelin, tha se Macron ishte plotësisht fajtor. Reformat e tij ekonomike janë një fatkeqësi. Franca po shkërmoqet – ravijëzoi – bashkë me sistemin e saj arsimor.

Abdul ishte i bindur se të rinjtë e pakënaqur dhe të papunë nga lagjet e pafavorizuara ishin të paktën pjesërisht përgjegjës për dhunën në rrugë. Ata janë në prapaskenë, duke i shtyrë këta adoleshentë, tha ai.

Fqinjët e Abdul nxjerrin celularët e tyre çdo mëngjes për të fotografuar mbetjet e djegura të shkatërrimit të fundit të trazirave. Ata gjithashtu na thanë se dëshironin që të rinjtë të ndalonin. Studentja Celia tha se ajo shqetësohet se dhuna mund të përfundojë në një reagim kundër të gjithë komunitetit të tyre.

Të dielën mbrëma, nënat në Aulney, një zonë e klasës punëtore pranë Parisit, dolën vetë në rrugë, duke tundur pankarta që bënin thirrje për t’i dhënë fund dhunës. Presidenti Macron u bëri thirrje “mamans et papas” (mamave dhe baballarëve) të rebelëve javën e kaluar që t’i mbanin ata në shtëpi dhe jashtë rrjeteve sociale, të cilat, tha ai, lejojnë “materialin nxitës” të qarkullojë.

Kriza po e dobëson edhe politikisht Macron-in, nën kritikat e së majtës dhe të djathtës politike mbi atë që duhet bërë më pas. E majta e akuzon atë për neglizhencë të të varfërve dhe të margjinalizuarve. E djathta kërkon që ai të godasë më fort dhunën, duke vendosur një gjendje të jashtëzakonshme mbarëkombëtare.

Por optika do të ishte e ndërlikuar për presidentin francez. Ai do të shqetësohej se një goditje mund të ndezë një zemërim edhe më të madh në rrugë. Dhe njollosin më tej pozitën ndërkombëtare të Francës.

Macron u detyrua nga kjo krizë të largohej nga samiti i javës së kaluar të liderëve të BE-së, ku ata diskutuan urgjencën më të madhe të Evropës: pushtimin e Ukrainës nga Rusia. Dhe këtë fundjavë, presidentit iu desh të anulonte një vizitë shtetërore të diskutuar shumë në Gjermani, aleatin e rëndësishëm të BE-së – e para nga një president francez në 23 vjet.

Ndërsa në botën e sportit, po bëhen pyetje nëse Francës mund t’i besohet organizimi i sigurt i ngjarjeve ndërkombëtare si kampionati më i madh në botë i çiklizmit, Tour de France. Kupa e Botës në Rugbi do të fillojë në Francë në shtator.

Sa i përket familjes së adoleshentit të vdekur, ata më thanë se kishin dhimbje që rebelët të shkojnë në shtëpi. Ata kurrë nuk kanë bërë thirrje për akte urrejtjeje, vjedhjeje ose shkatërrimi në emrin e tij, këmbëngulin ata. Në fakt ata shqetësohen se dhuna mund të shpërqendrojë nga ajo që ata duan: drejtësia.

Një numër thonë se ndihen të pasigurt në shtëpi për shkak të konfrontimeve të rregullta me policinë. OKB-ja ka akuzuar forcat franceze të sigurisë për racizëm sistematik.

Në janar, kryeministrja franceze Elisabeth Borne nisi një plan të ri veprimi kundër racizmit, por ai është kritikuar për heshtjen ndaj profilizimit racor nga policia franceze. Verën e kaluar, Komisioni Evropian i Këshillit të Evropës kundër Racizmit dhe Intolerancës publikoi raportin e tij të gjashtë mbi Francën, duke theksuar “progresin e vogël” në kufizimin e përdorimit të profilizimit etnik nga oficerët e zbatimit të ligjit.

Jo të gjithë protestuesit në rrugët e Francës u shkaktuan nga vdekja e Nahelit, por ata që thonë se protestat me zë të lartë janë mënyra e vetme që njerëzit si ata të dëgjojnë zërat e tyre në Francë.

Prandaj, thonë ata, nuk mund dhe nuk duhet të shkojnë në shtëpi.

Marrë nga BBC, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.