Çfarë e ka nxitur dhunën etnike në Manipur të Indisë?

Sipas zyrtarëve ushtarakë, të paktën 54 njerëz janë vrarë dhe rreth 23 mijë njerëz janë zhvendosur, shumica e të cilëve janë strehuar në kampet e ushtrisë, nga dhunën etnike në shtetin verilindor të Indisë, Manipur.

Të dielën, ushtria tha se kishte “rritur ndjeshëm” mbikëqyrjen e saj në zonat e prekura nga dhuna, duke përfshirë Luginën Imphal, përmes mjeteve ajrore si dronët dhe vendosjen e helikopterëve ushtarakë.

Trazirat në shtetin Manipur shpërthyen të mërkurën pasi një marsh proteste e organizuar nga grupi fisnor Kuki shkaktoi përleshje me grupin jofisnor Meitei, duke rezultuar në dëmtime të gjera në automjete dhe prona.

Autoritetet lëshuan të enjten urdhra për sulm dhe kërkuan përforcime ushtarake për të shuar dhunën që hapi një vijë të re të thyerjes në shtetin me një histori të kontrolluar të dhunës etnike. Lidhja e internetit u ndërpre pasi shpërtheu dhuna të mërkurën dhe u vendos një shtetrrethimi në nëntë nga 16 rrethet.

Të dielën, ushtria tha se nuk kishte asnjë “dhunë të madhe” të re gjatë natës dhe se një shtetrrethimi u hoq midis orës 7 të mëngjesit dhe 10 të mëngjesit në rrethin Churachandpur, një nga zonat kryesore të pikave të zjarrit.

Autoritetet nuk kanë dhënë një numër zyrtar të vdekjeve, por morgjet e spitaleve në kryeqytetin shtetëror Imphal dhe në Churachandpur kishin raportuar një total prej 54 të vdekurish, sipas mediave lokale.

Kush janë partitë rivale?

Komuniteti Meitei: Komuniteti dominues kryesisht hindu, i cili është i bazuar në kryeqytetin e shtetit Imphal, përbën më shumë se 50 për qind të popullsisë së shtetit prej 3.5 milionë banorësh, sipas regjistrimit të fundit të Indisë në 2011.

Ndërsa Meiteit janë kryesisht të vendosur në fusha, ata kanë një prani edhe në kodra.

Fiset Naga dhe Kuki: Dy fiset kryesisht të krishtera përbëjnë rreth 40 për qind të popullsisë së shtetit dhe gëzojnë statusin e “Fisit të planifikuar”, i cili u jep atyre të drejtën e pronësisë së tokës në kodra dhe pyje. Ata janë fiset më domethënëse që banojnë në kodra.

Grupe të tjera fisnore, duke përfshirë Mizo, gjithashtu përbëjnë përbërjen e ndryshme etnike të shtetit, i cili kufizohet me Myanmarin.

Çfarë është një “fis i planifikuar”?

I njohur me Kushtetutë, ky emërtim zyrtar u jep disa mbrojtje fiseve dhe komuniteteve.

“Është një veprim afirmativ për të siguruar që komunitetet e margjinalizuara të përfaqësohen dhe u jep atyre rezerva dhe kuota në institucionet arsimore dhe në punët qeveritare”,  tha Arunabh Saikia, një gazetar që ka mbuluar rajonin.

Dhuna shpërtheu në distriktin Churachandpur të shtetit të dominuar nga Kuki, ku anëtarët e fisit Kuki po protestonin kundër kërkesave të komunitetit Meitei për t’u caktuar si “fis i planifikuar”.

“Fiset besojnë se dhënia e statusit të “Fisit të planifikuar” për Meiteit do të ishte një shkelje e të drejtave të tyre pasi ata pretendojnë se janë pjesa e margjinalizuar e popullsisë, dhe jo Meiteit”, tha Saikia për Al Jazeera.

Sipas Saikia, fiset besojnë se Meiteit janë tashmë një komunitet mbizotërues dhe “i thërrasin të shtënat në politikën shtetërore” dhe për këtë arsye nuk duhet t’u jepet një veprim afirmativ.

Ai shpjegoi se zonat fisnore në pjesët verilindore të Indisë gëzojnë mbrojtje të caktuar kushtetuese dhe mes tyre ekziston “ankth” se statusi i planifikuar i fisit do të nënkuptonte se Meiteit mund të zotërojnë toka në kodra.

Të dyja palët kanë një histori të gjatë përplasjesh të dhunshme dhe tensione të thella etnike.

Ai vuri në dukje se dhuna historikisht ka qenë etnike dhe se megjithëse mund të ketë disa mbivendosje me fenë, ajo ka mbetur kryesisht një konflikt etnik me disa raste të dhunës ndërfisnore gjithashtu.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.