Çfarë fshihet pas fotos ikonike të Albert Einstein-it?

Kanë kaluar 70 vjet që kur fizikani gjenial nxori gjuhën te reporterët bezdisës. Fotoja e shndërroi atë në një ikonë. Por si qëndron historia pas saj?

Ishte 14 mars 1951, kur Albert Einstein-i do të mbushte 72 vjeç. Fizikani i famshëm, i cili lindi në Ulm të Gjermanisë, për shumë vite kishte jetuar në Shtetet e Bashkuara. Në atë kohë, ishte duke punuar në Institutin për Studime të Avancuara në Princeton, New Jersey. Një festë ditëlindjeje po bëhej në nder të tij në qendrën kërkimore.

Paparacët po përgjonin nga jashtë, gjithë shpresë se do dëgjonin ndonjë hipotezë tipike të mprehtë të profesorit me famë botërore për situatën politike globale dhe për t’i shkrepur një foto të ditëlindjes.

Ai nuk e pëlqente bujën mediatike. Einstein-i ishte i mërzitur nga prania e tyre. Megjithatë, ai ishte i ngujuar në sediljen e pasme të një limuzine, i vendosur në mes të ish-drejtorit të institutit, Frank Aydelotte, dhe gruas së tij, Marie, në pamundësi për t’u shpëtuar llambave të ndezura. “Mjaft më…” thuhet se u ka bërtitur vazhdimisht reporterëve këmbëngulës.

“Hej, profesor, një foto i  buzëqeshur për ditëlindje, të lutem”, bërtet njëri.

Në shenjë bezdie, njeriu i  frymës së lirë jokonvencionale u nxori gjuhën reporterëve. Ai moment u fiksua nga fotografi Arthur Sasse. Fotografia shumë shpejt qarkulloi nëpër botë, duke u bërë edhe imazh portreti.

Shkrepja e famshme

Imazhi pa mendje i profesorit me flokë të çrregullt, teoria e relativitetit e të cilit kuptohet vetëm nga mendjet më të shkëlqyera të botës, u bë figurë mitike dhe i dha atij statusin e ikonës pop. Shpesh ai harronte të vishte çorape.

Nuk ishte meritë e fotografit që e bëri fotografinë të fitonte famë në të gjithë botën, por vetë Einstein-i. Ai urdhëroi printime të shumta dhe i preu, në mënyrë që çifti Aydelotte të mos dukeshin në foto. Më pas, u dërgoi dhjetëra foto kolegëve, miqve dhe të njohurve.

“Gjuha e shtrirë pasqyron pikëpamjet e mia politike”, i shkroi ai mikut të tij, Johanna Fantova. Në vitin 2009, një kopje origjinale e nënshkruar u shit për 74,324 dollarë (62,677 €) në ankand, duke e bërë foton më të shtrenjtë të gjeniut.

Einstein-i, mbi marrëzinë e njeriut

Einstein-i, i cili ishte hebre, u arratis nga Gjermania naziste, duke e ditur se si ndihej të ishe objekt i gjuetisë së shtrigave të udhëhequr nga qeveria. Kështu, ai nuk e pranoi Luftën e Ftohtë dhe kërkimin e komunistëve të supozuar të nxitur nga senatori Joseph McCarthy, në të cilin shumë politikanë, intelektualë dhe artistë u akuzuan si “jo-amerikanë”.

Ai kishte shumë për të thënë për “budallallëkun” njerëzor: “Vendimi i njerëzve memecë nuk mund të kapërcehet sepse ka kaq shumë prej tyre dhe zëri i tyre vlen aq sa yni”, lexon një citim i Einstein-it, i përkthyer nga gjermanishtja.

“Dy gjëra janë të pafundme: universi dhe budallallëku njerëzor. Por unë nuk jam akoma mjaft i sigurt për universin”, është një tjetër citat i profesorit.

Einstein e ceku “budallallëkun” me gjenialitet dhe një humor mjaft të mirë.

Që kur u fiksua në ditëlindjen e tij në 1951-in, fotoja e tij me gjuhë jashtë u bë virale, në postera dhe bluza, kartolina, kriklla dhe murale. Edhe sot, dekada pas vdekjes së tij, mendimtari revolucionar dhe profesori gjenial ka ende adhurues të shumtë, të rinj e të vjetër.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.