Zelanda e Re shpalos planin për të trajtuar ngrohjen globale

Qeveria e Zelandës së Re ka publikuar plane të reja në përpjekje për të përgatitur vendin për efektet katastrofike të ngrohjes globale: ngritja e nivelit të detit, përmbytjet, stuhitë masive dhe zjarret.

Propozimet, të lëshuara për konsultim të mërkurën, përshkruajnë reforma gjithëpërfshirëse për institucionet, këshillat dhe ligjet për të ndaluar njerëzit të ndërtojnë në zona të rrezikshme, të ruajnë thesaret kulturore, të përmirësojnë reagimet ndaj fatkeqësive, të mbrojnë sistemin financiar nga goditjet e fatkeqësive të ardhshme dhe reformën kyçe, industrinë duke përfshirë turizmin, peshkimin dhe bujqësinë.

“Klima tashmë po ndryshon dhe do të ketë disa efekte që nuk mund t’i shmangim”, tha ministri i ndryshimeve klimatike James Shaw.

“Vetëm në muajt e fundit kemi parë përmbytje masive, si ato në Tairawhiti; stuhi, të tilla si ato të përjetuara kohët e fundit në Westport; zjarret në ligatinat Waituna në jug; dhe thatësira në të gjithë vendin”.

“Këto ngjarje demonstrojnë rastin për veprim urgjent ndaj ndryshimeve klimatike – veprim për të mbrojtur jetët, të ardhurat, shtëpitë, bizneset dhe infrastrukturën.”

Gjatë vitit të kaluar, disa komunitete të Zelandës së Re janë goditur vazhdimisht nga përmbytjet shkatërruese.

Në mars, Tairawhiti u godit me përmbytjen e dytë shkatërruese në më pak se një vit. Ujërat e përmbytjeve dëmtuan shtëpitë, shkollat dhe infrastrukturën, me banorët që thonë se do të “duhej rreth një vit për t’u pastruar”. Vitin e kaluar, përmbytjet në Westport lanë 450 shtëpi të pabanueshme ose të dëmtuara.

Në krye të planit është sfida se si të përshtaten qytetet e Zelandës së Re – shumica e të cilave janë bregdetare – ndaj rrezikut të rritjes së deteve dhe ujërave të përmbytjeve.

Sipas qeverisë, shkalla e problemit është e madhe: 675,000 njerëz – një në shtatë banor – jetojnë në zona të prirura ndaj përmbytjeve, që arrijnë në rreth 100 miliardë dollarë ndërtesa banimi. 72,065 të tjerë jetojnë në zona që parashikohet të jenë subjekt i rritjes ekstreme të nivelit të detit.

“Numri i njerëzve të ekspozuar ndaj këtyre rreziqeve do të rritet me ngrohjen globale”, thuhet në raport.

Ai zbuloi se ndërmjet viteve 2007 dhe 2017, vetëm kontributi i ndryshimit të klimës në përmbytjet dhe thatësirat u kushtoi Zelandës të Re rreth 840 milionë dollarë dëme të siguruara dhe humbje ekonomike. Këto shifra paraqesin një problem të madh dhe të rrezikshëm për pronarët e shtëpive.

Ndryshimet e propozuara nga qeveria përfshijnë përditësimin e kodit të ndërtimit për t’u siguruar që ndërtesat e reja të llogarisin rreziqet klimatike.

Shaw ishte i qartë se qeveria nuk do të merrte faturën për të gjitha ndryshimet e tilla. “Qeveria qendrore nuk i përballon të gjitha shpenzimet,” tha ai. “Konsultimi pyet se si të ndahen më mirë rreziqet dhe kostot midis pronarëve të pronave dhe aseteve, siguruesve, bankave dhe qeverisjes vendore gjithashtu”.

Drafti i Planit Kombëtar të Përshtatjes përshkruan veprimet që qeveria do të ndërmarrë gjatë gjashtë viteve të ardhshme për t’iu përgjigjur rreziqeve të lidhura me ngrohjen globale.

Ai përfshin gjithashtu propozime për mbrojtjen e vendeve të rëndësishme kulturore, të tilla si marae bregdetare [shtëpitë e takimeve maori], dhe për të përshtatur infrastrukturën e financuar nga qeveria për të marrë parasysh ngrohjen klimatike.

Ai gjithashtu mbulon reformat e propozuara të sektorit të turizmit për të siguruar që vizitorët ndërkombëtarë “të kontribuojnë në infrastrukturën elastike, të adaptueshme dhe mjedisin natyror që ata përdorin” – ndoshta përmes një takse të veçantë për turistët.

Profesori, Bronwyn Hayward, i Universitetit të Canterbury-t, tha përmes Qendrës së Medias Shkencore se plani “tregon përmasat e detyrës me të cilat përballet qeveria pas vitesh mosveprimi”.

“Tani duhet të zbatojmë udhëzimet e planifikimit të klimës në një sërë legjislacionesh të reja dhe duhet të mendojmë me kujdes se si njerëzit ekspozohen ndaj efekteve të përsëritura të përmbytjeve. Nëse pronarët e shtëpive, bizneset, shkollat, portet ose aeroportet duhet të largohen nga një zonë me rrezik të lartë, kush paguan?”, pyeti ai.

Profesoresha Anita Wreford, e Universitetit Lincoln, tha se plani ishte “i vonuar” dhe “një përmirësim nga qasja aktuale e Zelandës së Re ndaj rreziqeve, e cila ka qenë shumë reaktive dhe e fokusuar në rimëkëmbjen pas një ngjarjeje”.

Por ajo tha se propozimet ishin ende të nivelit shumë të lartë dhe duhej të ofronin “shumë më shumë udhëzime për vendimmarrësit”.

Plani do të jetë i hapur për konsultim publik përpara se propozimet të finalizohen nga qeveria.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.