Udhëheqësi kinez Xi Jingping dhe presidenti rus Vladimir Putin kanë nënshkruar një deklaratë të përbashkët duke i bërë thirrje perëndimit të “braktisë qasjet e ideologjizuara të Luftës së Ftohtë“, pasi të dy udhëheqësit shfaqën marrëdhëniet e tyre të ngrohta mes një bllokimi të tensionuar me perëndimin përpara Lojërave Olimpike të Pekinit.
Në deklaratën e përbashkët të lëshuar nga Kremlini, Putin dhe Xi i bënë thirrje NATO-s që të përjashtojë zgjerimin në Evropën Lindore, dënuan formimin e blloqeve të sigurisë në rajonin Azi-Paqësor dhe kritikuan paktin trepalësh të sigurisë ‘Aukus’ midis Shteteve të Bashkuara dhe Mbretërisë së Bashkuar dhe Australisë.
Ky është takimi i 38-të i dy liderëve që nga viti 2013. Të dy vendet u zotuan gjithashtu që do të rrisin bashkëpunimin për të penguar “revolucionet me ngjyra” dhe ndërhyrjen e jashtme dhe u zotuan të thellojnë më tej koordinimin strategjik “prapa pas shpine”.
Sipas analistëve deklarata e dy udhëheqësve tregon se si Kina dhe Rusia kanë gjetur gjithnjë e më shumë interes të përbashkët në konfliktet e tyre përkatëse me fuqitë perëndimore.
“Palët kundërshtojnë zgjerimin e mëtejshëm të NATO-s, i bëjnë thirrje aleancës së Atlantikut të Veriut të braktisë qasjet e ideologjizuara të Luftës së Ftohtë, të respektojë sovranitetin, sigurinë dhe interesat e vendeve të tjera, diversitetin e modeleve të tyre civilizuese dhe kulturore-historike dhe të trajtojë zhvillimi paqësor i shteteve të tjera në mënyrë objektive dhe të drejtë”, thuhet në dokument.
Në një shenjë për interesat ruse në Ukrainë, Kina tha se, “i kupton dhe mbështet propozimet e paraqitura nga Federata Ruse për formimin e garancive afatgjata ligjërisht të detyrueshme të sigurisë në Evropë”, shkruhej në dokument.
Në të njëjtën kohë, ai adresoi shqetësimet kineze në lidhje me tregtinë dhe aleancat e sigurisë të udhëhequra nga SHBA-të në rajonin e saj.
“Palët kundërshtojnë formimin e strukturave të bllokut të mbyllur dhe kampeve kundërshtare në rajonin e Azi-Paqësorit dhe mbeten shumë vigjilente për ndikimin negativ të strategjisë amerikane të Indo-Paqësorit në paqen dhe stabilitetin në këtë rajon”, cilësohej në deklaratë.
Sipas kësaj të fundit u mësua se Xi i ka thënë Putin-it se, “ne po punojmë së bashku për të sjellë në jetë multilateralizmin e vërtetë”.
“Mbrojtja e frymës së vërtetë të demokracisë shërben si një bazë e besueshme për bashkimin e botës në tejkalimin e krizave dhe mbrojtjen e barazisë”.
Takimi i së premtes është angazhimi i parë ballë për ballë i Xi me një udhëheqës të huaj në gati dy vjet.
Udhëheqësi kinez nuk është larguar nga vendi që nga janari 2020, kur po përballej me shpërthimin fillestar të COVID-19 dhe mbylli qytetin qendror të Wuhan-it ku u raportua për herë të parë virusi.
Ai po përgatitet të takojë më shumë se 20 liderë ndërsa Pekini fillon Olimpiadën Dimërore, për të cilën shpreson se do të jetë një triumf i fuqisë së butë dhe do të zhvendosë fokusin larg një grumbullimi të goditur nga një bojkot diplomatik dhe frika nga COVID.
Avioni i Putin-it u ul në kryeqytetin kinez të premten pasdite, raportoi transmetuesi shtetëror kinez “CCTV”.
Pas takimit, dyshja do të marrin pjesë në ceremoninë e hapjes së Lojërave Olimpike në mbrëmje.
Tensionet me perëndimin
Tensionet spirale me perëndimin kanë forcuar lidhjet midis kombit më të madh në botë dhe më të populluarit të tij.
Putin ishte lideri i parë i huaj që konfirmoi praninë e tij në Lojërat Olimpike. Emri i tij kryeson listën zyrtare të Kinës të personaliteteve të huaja që marrin pjesë në Lojërat Dimërore.
“Si miq dhe politikanë të mirë që ndajnë shumë pikëpamje të përbashkëta për zgjidhjen e problemeve botërore, ne kemi mbajtur gjithmonë komunikim të ngushtë”, u mësua t’i ketë thënë Putin Xi-së.
Agjencia shtetërore e lajmeve kineze “Xinhua” gjithashtu përcolli një artikull nga Putin të enjten, në të cilin lideri rus pikturoi një portret të dy fqinjëve me qëllime gjithnjë e më të përbashkëta globale.
Putin goditi bojkotimin diplomatik të udhëhequr nga SHBA-të për Lojërat Olimpike të Pekinit që u nxitën nga të dhënat e Kinës për të drejtat e njeriut.
Nga ana e saj, Kina është bërë më e zëshme në mbështetjen e Rusisë në mosmarrëveshjen e saj me fuqitë e NATO-s mbi Ukrainën.
Javën e kaluar, ministri i Jashtëm i Kinës, Wang Yi, i quajti shqetësimet e sigurisë së Rusisë “legjitime”, duke thënë se ato duhet “të merren seriozisht dhe të adresohen”.
Moska po kërkon mbështetje pasi vendosja e saj e mbi 100 mijë trupash pranë kufirit të saj me Ukrainën bëri që vendet perëndimore të paralajmërojnë për një pushtim dhe të kërcënojnë me “pasoja të rënda” në përgjigje të çdo sulmi rus.
Kina gëzonte mbështetje të bollshme nga Bashkimi Sovjetik – pararendësja e shtetit modern rus – pas vendosjes së sundimit komunist në vitin 1949, por dy fuqitë socialiste më vonë u ndanë për shkak të dallimeve ideologjike.
Marrëdhëniet u rikthyen në rrugën e duhur pasi lufta e ftohtë përfundoi në vitet 1990 dhe dyshja kanë ndjekur një partneritet strategjik në vitet e fundit që i ka parë ata të punojnë ngushtë në çështjet tregtare, ushtarake dhe gjeopolitike.
Këto lidhje janë forcuar më tej gjatë epokës Xi Jinping, në një kohë kur Rusia dhe Kina e gjejnë veten gjithnjë e më shumë në kundërshtim me fuqitë perëndimore.
Në vitin 2014, në një shfaqje sfide ndaj kritikave të ashpra perëndimore mbi aneksimin e Krimesë, Putin iu drejtua Xi-së për të kërkuar një alternativë. Pekini tregoi mbështetjen e tij duke nënshkruar një marrëveshje gazi 400 miliardë dollarë, 30-vjeçare.
Udhëheqës të tjerë që do të shijojnë mikpritjen e Xi gjatë Lojërave përfshijnë Abdel Fattah al-Sisi i Egjiptit, Mohammed bin Salman i Arabisë Saudite, Kassym-Jomart Tokayev i Kazakistanit dhe Andrzej Duda i Polonisë.
Rreth 21 liderë botërorë pritet të marrin pjesë në Lojërat Olimpike. Shumica e këtyre liderëve sundojnë mbi regjimet jodemokratike, sipas Indeksit të Demokracisë të “Economist Intelligence Unit”, me 12 të etiketuar ose “autoritar” ose “regjim hibrid”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
