Vala përvëluese në SHBA-Kanada – pse këto rekorde temperaturash?

Një valë e të nxehtit ka kapluar Kanadanë dhe vende të Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA) këtë javë, duke i çuar temperaturat në nivele rekord – gati 50 gradë Celsius.

Për shkak të këtyre temperaturave, qindra njerëz kanë humbur jetën.

Sa e rrezikshme është?

Të dhënat e temperaturës janë shpërndarë në të gjithë Kanadanë Perëndimore dhe Paqësorin Veriperëndimor të SHBA-ve.

Temperaturat në Kanada kanë thyer rekordin për tri ditë rresht, të martën – 49.6 gradë Celsius, në fshatin Lytton, British Columbia.

Një zjarr i egër ka djegur 90% të fshatit dhe ka dëmtuar në mënyrë kritike infrastrukturën. Para të dielës, temperaturat në vend nuk kishin kaluar kurrë 45 gradë Celsius.

Nxehtësia ka shkaktuar vdekjen e qindra njerëzve në British Columbia. Gjithashtu veri-perëndimi i SHBA-ve ka shënuar një numër rekord viktimash.

Portland, një qytet me një klimë të shquar me shi, ka parë një rritje temperaturash të paparë ndonjëherë për tri ditë me radhë.

Sipas Shërbimit Kombëtar të Motit të SHBA-ve, temperatura në Aeroportin Ndërkombëtar të Portland-it arriti kulmin në 46.1 gradë Celsius të hënën. Kjo ka shkuar mbi nivelin më të lartë të ditës së kaluar, me 44.4 gradë Celsius, dhe të shtunën 42.2 gradë Celsius.

Dhjetëra vdekje në Uashington dhe Oregon besohet të jenë të lidhura me valën e nxehtësisë.

Ndikimi te njerëzit?

Shumë njerëz po luftojnë me nxehtësinë. Klima e rajonit është zakonisht e butë dhe në shumë banesa nuk kanë të instaluar kondicionerë, çka shpjegon dhe numrin e lartë të papritur të të pajetëve.

Shumë janë detyruar të strehohen në qendra, të cilat përdorimin sistemin me ftohje – ndërtesa me kondicioner, të tilla si stadiumet, ku banorët mund të punojnë dhe të flenë.

Njerëzit dhe infrastruktura në hapësirat urbane, duke thithur më shumë nxehtësi, sesa në vendet më të gjelbëruara, rurale, janë prekur veçanërisht nga temperaturat e larta.

Nxehtësia ka qenë aq e fortë, saqë ka shkrirë kabllot e energjisë dhe rrugët e shtrënguara.

Në Vancouver, banorët raportuan se xhamat e makinës u thyen dhe u shkrinë, ndonëse nuk ishin të parkuara në diell.

Qendrat e vaksinimit u detyruan të mbyllen ose të zhvendosen. Shkollat ​​mbyllën dyert e tyre dhe disa transporte publike u pezulluan.

Diku tjetër, dyqanet kanë shitur pa masë kondicionerë portativë, akull dhe ujë.

Tani ekziston frika nga zjarret më shkatërruese, të tilla si ai në Lytton, British Columbia.

Çfarë e shkakton atë?

Temperaturat e larta të vazhdueshme janë rezultat i asaj që njihet si “kupolë e nxehtësisë” – një mal me ajër të ngrohtë që shtyp një zonë të madhe.

Ndërsa ajri i ngrohtë përpiqet të rritet, ky sistem i presionit të lartë e shtyn ajrin e ngrohtë përsëri në sipërfaqe. Bëhet më e dendur dhe më e nxehtë, ndërsa kompresohet.

Sipas ekspertëve, ndryshimi i klimës pritet të rrisë frekuencën e ngjarjeve ekstreme të motit. Të tilla si valët e nxehtësisë. Sidoqoftë, lidhja e çdo ngjarjeje të vetme me ngrohjen globale është e komplikuar.

Sa do të zgjasë?

Temperaturat janë lehtësuar në zonat bregdetare të Kanadasë dhe në veriperëndim të SHBA-ve, por nuk ka pasur shumë lehtësim për ata që jetojnë në rajone të brendshme.

Sistemi i motit tani po lëviz drejt lindjes mbi provincat Prairie të Kanadasë – Alberta dhe Saskatchewan dhe pjesë të Manitoba-s janë vendosur nën paralajmërimet e nxehtësisë.

Kjo masë e ajrit të nxehtë ka zgjatur kaq shumë, saqë po devijon me forcë rrymën e ajrit – një rrymë ajri që rrjedh shpejt në atmosferën e Tokës – drejt veriut dhe rreth vetes, e cila nga ana tjetër mban kupolën e nxehtësisë në vend.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.