Si po e ndryshon lufta e Rusisë fëmijërinë në Ukrainë

Lufta e Rusisë ka transformuar gjithçka në Kharkiv, përfshirë fëmijërinë.

Raketat hidhen nga përtej kufirit rus, i cili është aq afër saqë ka vetëm disa sekonda në dispozicion për t’i ndaluar.

Ndërtesat e shkollave dhe kopshteve janë mbyllur për gati dy vjet për siguri, dhe këndet e lojërave janë bosh.

Tani, ndërsa lufta në shkallë të gjerë po shkon drejt vitit të tretë, pjesë të jetës në Kharkiv po lëvizin nën tokë.

Thellë në metro, klasa të ndërtuara posaçërisht shkojnë paralelisht me platformën në pesë stacione.

Autoritetet lokale filluan të ofrojnë mësime shkollore nën rrugët e qytetit disa muaj më parë.

Ata sapo kanë shtuar klasat parashkollore në fundjavë.

Historia e Nika-s

Për 6-vjeçaren Nika Bondarenko, është një shans për t’u bashkuar sërish me fëmijët e tjerë.

Pas dy vitesh studimi në internet, ajo kalon në stacionin e saj lokal të metrosë.

Rruga e saj kalon rrënojat e bombarduara të zyrave ushtarake të shkatërruara në fillim të pushtimit, përballë shtëpisë së saj. Ka më shumë xhama të thyer dhe ndërtesa të goditura nga copëzat përreth.

Por sapo Nika të jetë në tren, duke shkuar për në klasë, nëna e saj mund të ndalojë së shqetësuari.

“Prindërit mund të jenë të sigurt se asgjë nuk do t’i ndodhë fëmijës së tyre dhe një fëmijë mund të vazhdojë jetën pak a shumë normale”, shpjegon Olha Bondarenko.

Ajo thotë se Nika-s i ka munguar shumë kopshtit.

“Është kaq e rëndësishme. Përndryshe, një fëmijë nuk mund të shohë ndonjë fëmijë tjetër, sepse nuk ka asnjë në rrugë dhe sirena të sulmeve ajrore gjatë gjithë kohës”.

Kharkiv tani ofron afër 700 vende kopshtesh nën tokë, për fëmijët deri në gjashtë vjeç. Të paktën trefishi i numrit të fëmijëve ndjekin mësimet e shkollës në të njëjtën hapësirë.

Disa kanë humbur prindërit në luftime, ose kanë jetuar në zona nën zjarr të fortë dhe kanë nevojë për mbështetje shtesë nga psikologët pranë mësuesve.

Atje ka muzikë dhe lëvizje dhe shumë të qeshura.

Një grup parashkollor janë të veshur si mjekë dhe infermierë; të tjerët këndojnë dhe ndërtojnë me tulla plastike.

Përpjekja për normalitet

Stafi bëri gjithçka për t’i bërë gjërat sa më normale.

Në mure, krahas fotove me ngjyra të ndezura të luleve dhe vemjeve gjigante, ka postera për rrezikun e minave. Por kur sirenat bien duke paralajmëruar për raketa, askush nuk duhet të lëvizë.

Familja Bondarenko u largua nga qyteti në fillim të luftës, ndërsa trupat ruse po shtynin të merrnin Kharkivin dhe bombardimet ishin të vazhdueshme.

Në atë kohë në metro jetonin mijëra familje.

Në mars 2022, mund të shihje zonja të moshuara që flinin në vagona treni dhe foshnja në platforma me prindërit e tyre.

Kur forcat ruse u zmbrapsën atë shtator, qyteti filloi të merrte përsëri frymë më lehtë dhe Olha dhe fëmijët e saj u kthyen në shtëpi.

Burri i saj është në ushtri dhe të qenit në Kharkiv do të thoshte të qëndronte pranë tij.

Edhe motra e Nika-s, Viktoria, ka frikë nga sulmet ajrore.

“Sirena do të thotë që një raketë mund të godasë, ose jo. Është 50-50. Thjesht duhet të besoni se gjithçka do të jetë mirë”.

Ajo është 11 vjeç.

Planet

Problemi më i madh i Kharkivit është vendndodhja e tij, me kufirin rus vetëm 40 km larg.

“Ne kemi nevojë për sisteme moderne të mbrojtjes ajrore. Nëse raketat po godasin tani, kjo do të thotë se ne nuk kemi mjaft”, argumenton kryebashkiaku Ihor Terekhov.

Por edhe sistemet perëndimore më të përditësuara do të luftonin në një distancë kaq të afërt.

Intensiteti i sulmeve ajrore është rritur që nga dhjetori dhe shkolla e metrosë po mbushet me fëmijë.

​ Kështu që qyteti ka filluar të bëjë rregullime më të përhershme nëntokësore.

Në lagjen Industrialny, të dëmtuar rëndë nga sulmet me raketa, një shkollë e re e tërë po merr formë nën një fushë sportive.

Klasat do të ndërtohen pesë metra nën sipërfaqe me kapacitet për 900 nxënës në dy turne.

Tani për tani, është një guaskë e zgjatur me ndërtues që suvatojnë dhe godasin me çekan, në çdo drejtim.

Kryekonstruktori thotë se firma e tij ndërtoi një kopsht zoologjik të ri dhe ridizajnoi një park qendror përpara pushtimit.

Ai kujton bunkerët bërthamorë të ndërtuar në fabrikat sovjetike gjatë Luftës së Ftohtë.

“Unë me të vërtetë nuk dua që ne të lëvizim nën tokë. Kjo është një masë sigurie e detyruar”, shpjegon kryebashkiaku, gjatë një inspektimi në terren.

Shkolla do të jetë gati deri në fund të marsit, megjithëse kjo duket optimiste.

Kryebashkiaku më pas planifikon një strukturë të ngjashme në çdo rreth. Është një investim i madh.

“Raketat e përdorura më shpesh për të shkatërruar qytetin tonë marrin 40 sekonda për të fluturuar këtu”, thekson Terekhov – koha nuk është e mjaftueshme për të evakuuar një shkollë normale.

“Kjo luftë do të përfundojë kur ne të fitojmë. Por ndërkohë fëmijët kanë të drejtë të studiojnë. Kështu që ne po ndërtojmë shkolla të tilla”.

Historia e Maryna-s

Një breshëri raketash goditi zonat e banuara të qytetit.

Njëmbëdhjetë persona u vranë.

Një raketë goditi bllokun e apartamenteve të Maryna Ovcharenko, duke shkatërruar të gjithë pjesën fundore me të gjitha banesat e saj.

18-vjeçarja dhe prindërit e saj ishin larguar nga shtëpia vetëm dy minuta më parë. Maryna thotë se pa raketën që hyri. Ajo u hodh nga këmbët nga vala e goditjes, por ishte e padëmtuar.

Ajo ende nuk mund ta besojë se është gjallë kur kaq shumë nga fqinjët e saj u vranë, duke përfshirë një fëmijë.

Duke kërkuar nëpër rrënojat e banesës së tyre, Maryna ka rimarrë pasuritë personale. Ajo gjeti certifikatën e saj të lindjes. Nëna e saj Anastasia gjeti një valixhe me fustane mbrëmjeje.

Disi, familja është ende e buzëqeshur.

“Ne kemi njëri-tjetrin, ne jemi gjallë – jo të lënduar”,  thotë Anastasia, duke tërhequr vajzën e saj afër.

“Është një mrekulli”.

Një ditë pas goditjes së raketës, babai i Maryna-s u ngjit në rrënojat e ndërtesës dhe vendosi një flamur ukrainas në çati.

“Ne jemi këtu dhe vazhdojmë, pavarësisht se çfarë bën Rusia me ne. Ata mund të na vrasin dhe të vrasin, por ne qëndrojmë”, shpjegon Maryna.

​ Mësuesit

Në të gjithë qytetin në shkollën e metrosë, Olha Bondarenko flet shumë edhe për sfidën dhe qëndrueshmërinë.

Ata e quajnë këtë një qytet të pathyeshëm.

“Në Kharkiv, godet një sulm ajror, ju stresoheni pak, pastaj fshini lotët dhe vazhdoni. Kështu jetojnë të gjithë këtu”, thotë nëna e dy fëmijëve.

Por ndryshimi midis jetës dhe vdekjes këtu mund të jetë çështje momentesh ose metrash.

Olha ka ankthe se si është bllokuar nën rrënojat e shtëpisë së saj me fëmijët e saj.

“Unë kam shumë frikë nga kjo. Kam sulme paniku për të qenë nën rrënoja”.

Shkollat nëntokësore kanë të bëjnë me përshtatjen dhe mbijetesën.

“Sigurisht që është e çuditshme, por çfarë mund të bëjmë tjetër? Ne duam që fëmijët tanë të rriten në vendin tonë. Në Ukrainë”, thotë Natalia Bilohryshchenko.

Ajo drejton departamentin e arsimit parashkollor në këshillin e qytetit dhe thotë se mësuesit fluturonin nga lumturia për t’u kthyer në punë.

“Sytë e tyre ishin të ndritshëm. Atyre u mungonin fëmijët”.

Papritur, Natalia fillon të qajë.

“Është shumë e trishtueshme… Por është në rregull. Gjithçka do të jetë në rregull”.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com