Një ombrellë bërthamore franceze për Evropën.
Propozimi i formuluar nga presidenti Emmanuel Macron po futet në debatin për Mbrojtjen e Unionit, i cili do të jetë një temë kryesore në muajt e ardhshëm.
Shtytja drejt autonomisë ushtarake vazhdon të rritet dhe mund të bëhet e pashmangshme nëse Donald Trump kthehet në Shtëpinë e Bardhë, duke konkretizuar shkëputjen amerikane nga NATO dhe nga angazhimi për të mbrojtur anën tjetër të Atlantikut.
Dhe me luftën në Ukrainë, nuk është më e mjaftueshme për të krijuar një grup pune për ndërhyrjet jashtë vendit, siç parashikohej nga BE-ja në 2021: Ne duhet të pajisim veten me një mburojë kundër sulmeve raketore dhe një parandalues atomik.
Këtu forca franceze bëhet burimi i vetëm i kontinentit, aq më tepër pas Brexit.
Parisi sot ka rreth 290 koka luftarake: 64 nga raketat e tij janë në bordin e katër nëndetëseve dhe 54 të tjera janë të destinuara për mjetet luftarake Rafale.
Një arsenal shumë i shtrenjtë – mesatarisht pesë miliardë euro në vit – dhe që mbahet gjithmonë gati për veprim: të enjten nisi testimi i lundrimit të Asmpa-së, me një distancë prej rreth 500 kilometrash.
Kjo falangë e municioneve ka për detyrë të mbrojë “interesat jetike” të vendit, të shprehura herë pas here nga çdo president: për Macron-in, ato të Francës përkojnë me ato të Evropës.
Ai e deklaroi këtë në vitin 2020, duke bërë thirrje për një “dialog strategjik” mbi “rolin e parandalimit tonë në sigurinë kolektive të unionit”.
Ai e përsëriti atë në vitin 2022, pas agresionit rus kundër Ukrainës, dhe e tha edhe më qartë në fjalimin e tij në fund të prillit mbi prioritetet e BE-së për pesë vitet e ardhshme, duke paraqitur parandalimin bërthamor francez si një “element thelbësor për mbrojtjen e kontinentit evropian”.
Një pozicion i vlerësuar nga Baltiku dhe Polonia, të cilët ndjejnë kokat ruse të dislokuara në Kaliningrad dhe Bjellorusi shumë pranë tyre.
Disa muaj më parë Varshava i kërkoi Washingtonit të merrte municione amerikane për avionët e saj, të pranishme prej gjysmë shekulli në Itali, Gjermani, Holandë, Belgjikë dhe Britaninë e Madhe.
Dhe që të enjten u vlerësua pozitivisht nga partneri më i rëndësishëm: Gjermania.
“Nuk do të ketë armë bërthamore të BE-së – shkroi Olaf Scholz në Economist – është thjesht joreale”.
Nuk ka as një qëllim për të vënë në pikëpyetje sovranitetin e pengimit bërthamor francez.
Por në të njëjtën kohë – vazhdoi kancelari gjerman, në prag të mbërritjes së Macron në Gjermani për një vizitë shtetërore treditore – mirëpres faktin që presidenti francez ka theksuar dimensionin evropian të forcës së tyre.
“Ne duhet të diskutojmë se si të marrim përzierjen e duhur të aftësive për të mbrojtur Evropën dhe për të pasur një pengesë kundër çdo agresioni”.
Pra, ajo për të cilën po flasim është pikërisht një ombrellë, në të cilën doreza qëndron fort në dorën e Parisit, ndërsa mbulesa hapet mbi të gjithë Unionin.
Armët, rregullat dhe vendimet mbeten një prerogativë kombëtare: oficerët nga vendet e tjera – sipas asaj që deklaroi presidenti në vitin 2020 – lejohen vetëm të marrin pjesë në stërvitje.
Kjo është pika kyçe: parandalimi synon të shkëpusë një kundërshtar që të bëjë një lëvizje armiqësore duke e bërë të qartë se cila do të ishte hakmarrja.
Pra, a është perspektiva për të pasur një Evropë që delegon plotësisht iniciativat bërthamore te francezët?
Në Ukrainë, Macron për herë të parë inicioi një mosbindje autonome duke hipotezuar dërgimin e trupave në terren: një veprim ndaj të cilit Putin reagoi duke urdhëruar ushtrimin e armëve taktike bërthamore.
“Unë besoj se në këto terma propozimi francez është një akt arrogance”, komenton Leonardo Tricarico, ish-komandant i Forcave Ajrore italiane dhe president i Fondacionit ICSA.
“Vendet e BE-së do të duhet t’i përcaktojnë këto aftësi së bashku, nuk mund të mendohet se zgjedhje kaq të rëndësishme janë të imponuara nga një komb”.
Dhe nga ana tjetër, Macron duhet të përballet me protestën e opozitës kundër “evropianizimit” të forcës franceze.
Macronit i kanë mbetur edhe tre vjet në Elysee.
Debati sapo ka filluar dhe ecuria e këtij propozimi do të varet edhe nga urgjenca e kontekstit ushtarak.
Në skenarin më të keq, BE-ja mund të mos ketë shumë zgjedhje: krijimi i një arme lufte nga e para do të zgjaste nga dhjetë deri në njëzet vjet.
Marrë nga “Repubblica”, përshtatur për Albanian Post
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
