Norvegjia kërkon të hapë një zonë të madhe oqeanike për minierat

Qeveria e Norvegjisë është duke përgatitur plane për të hapur një zonë oqeani sa madhësia e Gjermanisë për minierat në det të thellë, pasi kërkon të bëhet vendi i parë që nxjerr metale nga fundi i detit.

Ministria e Energjisë e vendit po përpiqet të paraqesë në parlament në dy javët e ardhshme një propozim për të hapur zonën e gjerë për aplikimet për eksplorim dhe nxjerrje. Plani më pas do të përballet me një votim parlamentar në vjeshtë.

Por Oslo përballet me një betejë me bizneset e peshkimit dhe ambientalistët mbi propozimet, dhe rrezikon të hapë një mosmarrëveshje me kombet e tjera, pasi ajo shtyn të mundësojë minierat pranë Svalbardit, arkipelagun norvegjez në Arktik.

Norvegjia argumenton se komandon të drejta ekskluzive të minierave mbi një zonë më të madhe uji atje sesa pretendojnë Rusia, Britania e Madhe dhe BE-ja.

Burimet vullkanike deri në 4 mijw metra të thella që rrjedhin nga korja e Tokës në linjat e prishjes midis pllakave tektonike në zonën e propozuar përmbajnë rreth 38 milionw ton bakër, më shumë se sa minohet në mbarë botën çdo vit.

Amund Vik, sekretar shtetëror në Ministrinë Norvegjeze të Naftës dhe Energjisë, i tha gazetws britanike “Financial Times” se minierat në det të thellë do të ndihmonin Evropën të plotësonte “nevojën e dëshpëruar për më shumë minerale, materiale të rralla tokësore për të realizuar tranzicionin”.

Qeveria do të marrë një “qasje paraprake” për çështjet mjedisore, shtoi ai.

Lëngu që del nga ndenjat hidrotermale si ato në ujërat e Norvegjisë përmban edhe metale të tjera të përdorura në bateritë e makinave elektrike, duke përfshirë kobaltin. Ndërkohë, kore metalike të shtratit të detit mund të minohen për metale të rralla të tokës, si neodymium dhe dysprosium. Këto përdoren për të prodhuar magnet në turbinat e erës dhe në motorët e automjeteve elektrike, por zinxhiri i tyre i furnizimit kontrollohet kryesisht nga Kina.

Nga rajoni i caktuar për minierat e mundshme, pjesa më e diskutueshme do të ishte zona afër Svalbardit. Traktati i Svalbardit, i cili i jep Norvegjisë sovranitet mbi ishujt, u jep gjithashtu vendeve të tjera të drejtën për të minuar në tokë dhe në ujërat territoriale përreth arkipelagut.

Rusia, BE-ja dhe Britania e Madhe janë në mosmarrëveshje me Norvegjinë për sa i përket sipërfaqes së madhe të ujit që mbulon ky traktat.

Operacionet e peshkimit ndërkohë shqetësohen se ndotja nga minierat mund të njollosë kapjen e tyre. Jane Sandell, shefja ekzekutive e UK Fisheries – super peshkareku i së cilës Kirkella është një nga anijet e fundit të peshkimit në Mbretërinë e Bashkuar që operon deri tani në veri – tha se ishte “thellësisht e shqetësuar” për mundësinë e lëshimit të grimcave toksike të metaleve të rënda.

Agjencia norvegjeze e mjedisit e ka kundërshtuar me forcë planin. Ai tha në një përgjigje konsultimi këtë vit se propozimi shkel kuadrin ligjor të Norvegjisë për eksplorimin e shtratit të detit duke dështuar të sigurojë të dhëna të mjaftueshme për qëndrueshmërinë.

Minatorët që operojnë në vende të tjera duke përfshirë Kinën, Papua Guinenë e Re, Ishujt Kuk, Japoninë dhe Zelandën e Re kanë eksploruar se si të nxjerrin metale nga ujërat bregdetare. Rregullatori i mbështetur nga OKB-ja që mbikëqyr ofertat për të minuar ujërat ndërkombëtare, kryesisht në Paqësor, pritet të arrijë një pikë kritike në negociatat muajin e ardhshëm.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.