Nivelet e gazit serë kanë shënuar rekord – bota lufton për të frenuar dëmet

“Përqendrimet e gazit serë shënuan një rekord vitin e kaluar dhe bota është shumë larg rrugës për kufizimin e temperaturave në rritje”.

Kështu u deklarua nga Organizata e Kombeve të Bashkuara (OKB) të hënën e 25 tetorit, duke treguar detyrën me të cilën përballen bisedimet për klimën në Glasgow, që synojnë shmangien e niveleve të rrezikshme të ngrohjes.

Një raport i Organizatës Botërore Meteorologjike të OKB-së (WMO) tregoi se nivelet e dyoksidit të karbonit u rritën në 413.2 pjesë për milion në vitin 2020.

Kjo e fundit tregon një rritje më shumë se norma mesatare gjatë dekadës së fundit, pavarësisht një rënie të përkohshme të emetimeve gjatë bllokimeve të COVID-19.

Sekretari i Përgjithshëm i WMO-së, Petteri Taalas, tha se niveli aktual i rritjes së gazrave që kapin nxehtësinë do të rezultojë në rritje të temperaturës “shumë më tepër” të objektivit të Marrëveshjes së Parisit 2015 prej 1.5 gradë Celsius mbi mesataren para-industriale të këtij shekulli.

“Ne jemi shumë larg rrugës”, tha ai. “Ne duhet të rishikojmë sistemet tona industriale, të energjisë dhe transportit dhe të gjithë mënyrën e jetesës”, shtoi ai, duke bërë thirrje për një “rritje dramatike” të angazhimeve në konferencën COP26 që fillon të dielën.

Qyteti skocez i Glasgow po bënte matjet e fundit përpara se të priste bisedimet për klimën, të cilat mund të jenë shansi i fundit më i mirë në botë për të kufizuar ngrohjen globale në kufirin e sipërm 1.5-2 gradë Celsius të përcaktuar në Marrëveshjen e Parisit.

“Do të jetë shumë, shumë i vështirë ky samit”, theksoi kryeministri britanik, Boris Johnson, gjatë një konference shtypi me fëmijët.

Qeveria gjermane njoftoi se kancelarja në ikje, Angela Merkel, do të udhëtojë në Glasgow për të marrë pjesë.

Ndikimet janë të mëdha

Aksionet për planetin janë të mëdha – mes tyre ndikimi në jetesën ekonomike në mbarë botën dhe stabiliteti i ardhshëm i sistemit financiar global.

Princi i kurorës i Arabisë Saudite tha të shtunën se eksportuesi kryesor i naftës në botë synon të arrijë emetimet “zero neto” të gazeve serë, të prodhuara kryesisht nga djegia e lëndëve djegëse fosile, deri në vitin 2060 – 10 vjet më vonë se Shtetet e Bashkuara.

Ai tha gjithashtu se do të dyfishonte shkurtimet e emetimeve që planifikon të arrijë deri në vitin 2030.

Një plan zyrtar i zbuluar në Otava tregoi se vendet e zhvilluara ishin të sigurta se mund të arrijnë qëllimin e tyre për të dorëzuar 100 miliardë dollarë në vit vendeve më të varfra për të trajtuar ndryshimet klimatike deri në vitin 2023 – tre vjet më vonë.

Plani se si të arrihet qëllimi, i përgatitur nga Kanadaja dhe Gjermania, thotë se vendet e zhvilluara ende duhet të bëjnë më shumë dhe ankohen se financat private nuk i kanë përmbushur pritshmëritë.

Një sondazh i “Reuters” me ekonomistët zbuloi se arritja e objektivit të Parisit për emetimet neto të karbonit zero do të kërkojë investime në një tranzicion të gjelbër me vlerë 2%-3% të prodhimit botëror çdo vit deri në vitin 2050, shumë më pak se kostoja ekonomike e mosveprimit.

Në të kundërt, qeveritë që nga janari 2020 kanë shpenzuar gjithsej 10.8 trilionë dollarë – ose 10.2% të prodhimit global – në përgjigje të pandemisë COVID-19.

‘Nuk ka më kohë’

Një trajektore “biznesi si zakonisht” që çon në rritje të temperaturës prej 1.6C, 2.4C dhe 4.4C deri në vitin 2030, 2050 dhe 2100 – respektivisht do të rezultonte në 2.4% humbje të prodhimit deri në vitin 2030, 10% deri në 2050 dhe 18% në 210.

Kabineti i Australisë kur të mblidhet pritet të miratojë zyrtarisht një objektiv për emetimet zero neto deri në vitin 2050. Si dhe do të shqyrtojë një marrëveshje të arritur midis partive në qeverinë e koalicionit të kryeministrit Scott Morrison.

Koalicioni qeverisës ka qenë i ndarë për mënyrën se si të trajtohet ndryshimi i klimës, me qeverinë që pohon se objektivat më të ashpra do të dëmtonin ekonominë prej 2 trilionë dollarësh australianë (1.5 trilionë dollarë).

Në Londër, aktivistët e klimës rifilluan fushatën e tyre të bllokimit të rrugëve kryesore duke bllokuar trafikun në rrethin financiar të qytetit. Ndërsa në Madrid disa duzina njerëz organizuan një protestë ulëse, duke bllokuar shkurtimisht rrugën tregtare Gran Via.

“Emetimet e gazit serë po provokojnë katastrofa klimatike në të gjithë planetin. Nuk kemi kohë. Tashmë është vonë dhe nëse nuk i bashkohemi aksionit kundër asaj që po ndodh, nuk do të kemi kohë për të shpëtuar atë që ka mbetur”, tha një sociolog që mori pjesë në protestë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.