Hetimi i agjentit Putin për artistët sovjetikë

Një historian rus po shfletonte një ekspozitë mbi disidentët sovjetikë në një cep të muzeut politik të Shën Petersburgut.

Papritur pa një emër – të njohur – në krye të një urdhri kërkimi të KGB-së: Lt. Putin.

Historiani, Konstantin Sholmov, kishte gjetur një dokument të panjohur më parë që prekte karrierën e hershme të presidentit Vladimir Putin në KGB, veçanërisht hetimin për protestën më të guximshme dhe më poetike të qytetit të epokës sovjetike.

Asokohe dy artistë shkruan një fjali.

“Ju mund të kryqëzoni lirinë, por shpirti njerëzor nuk njeh pranga”.

Njëri prej tyre, Yuly Rybakov, tani 76 vjeç disident dhe aktivist i të drejtave, tha në një intervistë me “Washington Post” se ai besonte se Putini po e kthente Rusinë në një kamp gjigant burgu.

Karriera e Putinit si oficer i KGB-së ka shpjeguar prej kohësh qasjen e tij si president.

Por roli i tij në kërkimin e shtëpisë së artistit tjetër që pikturoi atë slogan, Oleg Volkov, nuk dihej derisa Sholmov u përplas me dokumentin në Muzeun e Historisë Politike të Rusisë, e rrëmbeu atë dhe e postoi në Facebook.

Politikani i opozitës në Shën Petersburg, Boris Vishnevsky tha se kjo është prova përfundimtare e përfshirjes personale të Putinit.

Putin u diplomua për drejtësi në Universitetin Shtetëror të Leningradit në vitin 1975 dhe iu bashkua KGB-së atë vit pasi më herët ishte shënjestruar për rekrutim.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se ai nuk mund të konfirmonte nëse Putin mori pjesë në hetimin e vitit 1976.

“Ndërsa Putini zhvillon një luftë brutale ndaj Ukrainës për arsye që janë të paqarta për shumë qytetarë”, tha Sholmov, “protesta e vitit 1976 duhet të dërgojë një mesazh guximi për rusët sot dhe t’i frymëzojë ata të flasin”.

Rybakov dhe Putin – njëri që e ka kaluar jetën duke luftuar për lirinë, tjetri që e ka kaluar jetën duke e shtypur atë – simbolizojnë tërheqjen e gjatë të luftës mes policisë sekrete dhe disidentëve politikë mbi fatin e Rusisë.

Rybakov lindi në vitin 1946.

Nëna e tij, një asistente administrative, kontrabandonte ushqime për të burgosurit e uritur dhe ra në dashuri me babain e Rybakov.

Yuly Rybakov u rrit i rrethuar nga disidentë dhe themeloi një grup të fshehtë që transkriptonte dhe shpërndante libra të vegjël nga autorë të ndaluar.

Grupi postoi fletëpalosje dhe hyri fshehurazi në depot e transportit gjatë natës për të pikturuar slogane në pjesën e pasme të tramvajeve.

Rybakov ende qesh me kujtimin. Ai e shihte rolin e tij si përballje me të keqen.

“KGB-ja na urrente sigurisht. Atyre nuk u pëlqeu ideja që ne donim të ishim në të hapur dhe të ekspozonim veprat tona para shumë njerëzve. Ideja jonë ishte të krijonim një ekspozitë gjithë-sindikale të artit jokonformist. Nuk u pëlqente që ne bisedonim me gazetarë të huaj dhe takuam diplomatë të huaj”.

Në maj të vitit 1976, miku i ngushtë i Rybakov, artisti disident Yevgeny Rukhin, vdiq në një zjarr në studion e tij në St Petersburg, ku po takohej me miqtë.

Një grua, Ludmila Boblyak, gjithashtu humbi jetën.

Rybakov dhe aktivistë të tjerë ishin të sigurt se ishte një zjarrvënës i KGB-së dhe u përpoqën të organizonin një ekspozitë përkujtimore në Kalanë e Pjetrit dhe Palit përgjatë lumit Neva, e cila u shtyp shpejt.

Më pas, ata bënë një grevë urie.

Kështu që ai dhe Volkov vendosën që pikturimi i një slogani në murin e kalasë – ose një mbishkrim, siç e quan ai – do të kishte më shumë ndikim.

Duke u zvarritur përgjatë bregut të lumit – një natë gushti – me kova me bojë të bardhë dhe rula, gjaku i Rybakov rrihte në tempujt e tij.

“Kisha frikë, por isha përfshirë në këtë aktivitet të fshehtë për një kohë të gjatë dhe e dija që në një moment do të përfundoja në burg”, tha Rybakov.

Ai theksoi se Putin mori pjesë gjithashtu në bastisjen e banesës së një prej grave të arrestuara, poetes sovjetike Julia Voznesenskaya, e cila u tha miqve se e njihte Putinin nga hetimi pasi ai u emërua ushtrues detyre i presidentit në 1999.

KGB-ja sekuestroi kamera, filma negativë të librave të ndaluar, makina shkrimi dhe magnetofon.

Rybakov dhe Volkov u akuzuan për aktivitete anti-sovjetike.

Rybakov u dënua me gjashtë vjet në një koloni penale mbi Rrethin Arktik dhe Volkov me shtatë vjet. Gratë e arrestuara, Voznesenskaya dhe Natalia Lesnichenko, u liruan pasi dy burrat këmbëngulën se nuk merrnin pjesë.

Kur mësoi së fundmi se dosja përmbante emrin e Putinit, ai tha se ndjeu “befasi dhe të qeshur, sepse duke e njohur KGB-në aq mirë, nuk kisha asnjë iluzion për Putinin. Ai ka qenë gjithmonë KGB dhe do të jetë gjithmonë KGB”.

“Është një gjë e vogël. Por është domethënëse sepse tregon se cilat ishin idetë e tij dhe në çfarë është kthyer”.

Megjithatë, Rybakov ka ende shpresë.

“Nuk e di kur dhe si, por ky regjim do të bjerë. Dhe më në fund, pasi të bjerë, Rusia do të fillojë rrugën e saj drejt lirisë”.

Marrë nga “Washington Post”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.