Gara e Ukrainës për të ndërtuar industrinë e saj të armëve

“Këmbësoria fiton betejat, logjistika fiton luftërat”, tha gjenerali John Pershing, komandanti i forcave amerikane në Luftën e Parë Botërore.

Më shumë se një shekull më vonë, aforizmi i tij po mbështet strategjinë në një luftë tjetër llogore, ndërsa Ukraina përpiqet të ndërtojë industrinë e saj të municioneve për të pakësuar mbështetjen e saj te aleatët perëndimorë në luftën e saj kundër agresionit rus.

“Ne kemi një deficit të madh municionesh jo vetëm në Ukrainë, por në të gjithë botën”, tha kryeministri Denys Shmyhal për “Financial Times”.

“Ne e kuptojmë se duhet ta prodhojmë këtë në Ukrainë, sepse në të gjithë botën ka përfunduar, është varfëruar. Të gjitha magazinat janë bosh”.

Qeveria po merrte mësimet e rritjes së saj dramatike në prodhimin vendas të dronëve, tha ai, i cili është rritur nga “disa dhjetëra vitin e kaluar” në “dhjetëra mijëra” këtë vit. Kievi gjithashtu po zhvendoste buxhetin e tij për t’u përqendruar në “kompleksin e mbrojtjes ushtarake”, duke përfshirë mbrojtjen ajrore dhe artilerinë.

Por ndërtimi i një industrie prokurimi për predha, artileri dhe mbrojtje ajrore është një ndërmarrje shumë më komplekse dhe ambicioze se sa për dronët, në një kohë të mungesave në mbarë botën të komponentëve kryesorë dhe lëndëve të para.

Një zyrtar tha se ata nuk mund ta transformonin shpejt prodhimin e predhave në mënyrën që bënë për dronët, jo më pak për shkak të “mungesës globale të barutit”.

Shmyhal po fliste përpara thirrjes së presidentit amerikan Joe Biden për Kongresin për të miratuar një paketë sigurie shumë miliarda dollarëshe për Ukrainën dhe Izraelin. Ky mesazh ishte një nxitje morale në kohë për Kievin, duke pasur parasysh natyrën e ngadaltë të kundërofensive, perspektivat e një lufte të zgjatur dhe shqetësimet se si politika febrile e Amerikës mund të minonte ofrimin afatgjatë të armëve dhe fondeve.

Por, 20 muaj që nga pushtimi në shkallë të plotë të Rusisë, zyrtarët ukrainas e dinë se sa thelbësore është të ngarkojnë industrinë e tyre dhe të inovojnë me shpejtësi.

Një sukses i kohëve të fundit ishte shndërrimi i raketave të tepërta ajrore amerikane AIM-9 Sidewinder në raketa tokë-ajër – një zonë me nevojë kritike duke qenë se Rusia vazhdon të nisë sulmet në qytete larg vijës së frontit.

“Ato raketa [AIM-9] ishin jashtë funksionit”, tha një zyrtar i lartë ukrainas në lidhje me një grup të atij lloji të furnizuar në Ukrainë.

“Ne i rregulluam ato. Ne gjetëm një mënyrë për t’i lëshuar nga toka. Është një lloj mbrojtjeje ajrore e bërë vetë”.

Ato predha të ripërdorura do të ndihmonin “të na kalonte dimrin” kur Rusia pritet të bombardojë infrastrukturën energjetike të Ukrainës për ta zhytur vendin në errësirë, tha zyrtari, duke shtuar se megjithatë kjo nuk ishte një zgjidhje afatgjatë.

Kjo ishte një nga një sërë nismash të tilla ku ata po konvertonin materialin e vjetër që konsiderohej i tepërt nga ushtria amerikane në armë thelbësore, tha zyrtari.

“Ne kemi një zgjidhje të rënë dakord ku marrim diçka të vjetëruar dhe e bëjmë atë diçka ndryshe”.

Një prioritet tani është nënshkrimi i sipërmarrjeve të përbashkëta me kompanitë e mbrojtjes evropiane dhe amerikane. Këtë verë, konglomerati shtetëror i Ukrainës Ukroboronprom nënshkroi një marrëveshje me prodhuesin gjerman të armëve Rheinmetall për të riparuar tanket e dëmtuara Leopard dhe forca të blinduara të tjera së bashku me prodhimin e automjeteve të reja.

Kjo ishte një nga “rreth 20” marrëveshjet e nënshkruara me kompani dhe partnerë të ndryshëm për bashkëpunim dhe prodhim të përbashkët, tha Shmyhal, pa dhënë asnjë detaj. Disa qeveri perëndimore janë të kujdesshme për të nënshkruar marrëveshje të tilla, nga frika se qytetarët e tyre mund të vriten në një sulm rus në një objekt.

Disa njerëz kryesorë të biznesit ukrainas thonë se qeveria duhet të kishte vendosur më shpejt për t’i dhënë përparësi prokurimit të brendshëm të armëve. Ministrat pranojnë se përparimi i ngadalshëm i kundërofensive dhe klima e ndashme politike amerikane e kanë bërë këtë ndryshim thelbësor.

I pyetur në lidhje me trazirat e Kongresit në Uashington, ku republikanët radikalë refuzuan fondet për Ukrainën në fillim të këtij muaji, Shmyhal pranoi se “kjo lëkundje politike brenda SHBA është një shqetësim i madh”.

Kryeministri nuk do të tërhiqej të komentonte mbi pasojat nëse Donald Trump rizgjohej president i SHBA-ve vitin e ardhshëm dhe i jepte fund mbështetjes amerikane për Ukrainën. “Këto janë sfida politike për ne. Tani për tani shumë ndryshime po ndodhin mes partnerëve tanë”, tha ai, duke aluduar edhe për zgjedhjet e BE-së në qershor.

Shmyhal këmbënguli se Kievi mbeti i sigurt në premtimet afatgjata të mbështetjes së administratës Biden dhe në mbështetjen e vazhdueshme të popullit amerikan.

Mykhailo Fedorov, zëvendëskryeministri i Ukrainës për inovacionin dhe transformimin dixhital, tha se revolucioni i dronëve që ai mbikëqyri u mundësua duke hapur industrinë tradicionalisht të drejtuar nga shteti. I njëjti ndryshim në tregun e lirë ishte thelbësor nëse Ukraina do të zhvillonte një industri municionesh, shtoi ai.

“Ne kemi revolucionarizuar burokracinë [për dronët]”, tha ai, duke përmendur uljen e taksave për kompanitë e dronëve dhe heqjen e detyrimeve për komponentët.

Shteti duhej “të shndërrohej në një investitor sipërmarrës”, tha ai, duke hequr monopolin e tij mbi prodhimin e armëve dhe duke krijuar “kushtet më të mira në botë për sipërmarrësit”.

Fokusi më i fundit i Fedorov është te dronët e pamjes së personit të parë (FPV), të cilët lejojnë kontrolluesin të shohë se çfarë po sheh kamera e dronit.

Ukraina ka rritur prodhimin e dronëve FPV një mijë herë gjatë vitit të kaluar, tha ai, nëpërmjet një bashkëpunimi me sektorin privat.

“Tani një numër i madh fabrikash po hapen” për të prodhuar municione për dronët FPV, shtoi ai.

Sidoqoftë, ai nuk do të tërhiqej të komentonte pasojat nga ndalimi i fundit i eksportit të Kinës për dronët dhe pjesët e dronëve.

“Ka ndërprerje të furnizimit për disa kompani”, tha ai. “Unë mendoj se do të duhet kohë për të vlerësuar rezultatet e këtyre rregulloreve”.

Personi i ngarkuar me përpjekjet për të shtuar logjistikën e Ukrainës dhe për të transformuar ekonominë për të nxitur prodhimin vendas të armëve është Oleksandr Kamyshin, ministër për industritë strategjike dhe ish-kreu i hekurudhave të vendit.

Ai tha se ishte e pakuptimtë të synohej për pavarësi të plotë, duke pasur parasysh se “askush [vend] nuk mund të jetë në gjendje të përballojë atë nivel konsumi”.

Por ai parashikon që Ukraina të prodhojë dhe të marrë municion në masën që mund të bëhet ekuivalenti i “arsenalit të gjithë botës së lirë”.

Sa i përket shqetësimit të padeklaruar, por të përhapur në Kiev se furnizimet e armëve të SHBA-së do të ngadalësohen, Kamyshin tha se industria dhe ushtria amerikane e armëve do të dëshironin gjithmonë të punonin ngushtë me Ukrainën.

“Ata kanë parë se sa kreativë dhe sa të mirë jemi ne për t’i bërë gjërat të funksionojnë më shpejt dhe mirë. Pra, nëse merrni diçka që është e prishur dhe ua jepni ukrainasve, ata jo vetëm që do ta bëjnë të funksionojë, por do ta bëjnë të funksionojë më mirë. Njerëzit gjithmonë do të duan të bëjnë biznes me këtë lloj inxhinieri”.

Marrë nga Financial Times, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.