FMN: AI do të ndikojë në 40% të vendeve të punës, mund të thellojë pabarazinë

Inteligjenca artificiale do të ndikojë në 40 për qind të vendeve të punës në mbarë botën dhe është “e rëndësishme” që vendet të ndërtojnë rrjete të sigurisë sociale për të zbutur ndikimin te punonjësit e cenueshëm.

Kështu ka bërë me dije së fundmi Fondi Monetar Ndërkombëtar përmes një raporti.

AI, termi për sistemet kompjuterike që mund të kryejnë detyra që zakonisht lidhen me nivelet njerëzore të inteligjencës, është gati të ndryshojë thellësisht ekonominë globale me ekonomitë e përparuara në rrezik më të madh përçarjeje.

Një analizë e re nga FMN, huadhënësi ndërkombëtar i mundësisë së fundit, thotë se rreth 60 për qind e vendeve të punës në ekonomitë e përparuara, si SHBA dhe Britania e Madhe, janë të ekspozuara ndaj AI dhe gjysma e këtyre vendeve të punës mund të ndikohen negativisht nga AI.

Por teknologjia do të ndihmojë gjithashtu në rritjen e produktivitetit të disa njerëzve pasi AI përmirëson efektivitetin e performancës së tyre, sipas raportit.

Sipas FMN-së, punët më të sigurta shumë të ekspozuara janë ato me një “përplotësim të lartë” të AI, që do të thotë se teknologjia do të ndihmojë punën e tyre në vend që ta zhvendosë atë tërësisht.

Kjo përfshin role me një shkallë të lartë përgjegjësie dhe ndërveprim me njerëz – si kirurgë, avokatë dhe gjyqtarë.

Punët me ekspozim të lartë me “përplotësim të ulët” – që do të thotë potencial për t’u zhvendosur nga AI – përfshijnë telemarketing, ose njerëz për të ofruar mallra ose shërbime.

Ekspozimi i vendeve të punës në AI është 40 për qind në ekonomitë e tregut në zhvillim – të përcaktuara nga FMN si shtete duke përfshirë Kinën, Brazilin dhe Indinë.

Dhe 26 për qind për vendet me të ardhura të ulëta, me një total të përgjithshëm prej pak më pak se 40 për qind, sipas FMN.

Generative AI – termi për teknologjinë që mund të prodhojë tekst, imazhe dhe zë shumë të besueshëm nga kërkesa të thjeshta – është ngritur në agjendën politike që nga shfaqja e mjeteve të tilla si chatbot-i ChatGPT.

Kristalina Georgieva, drejtoresha menaxhuese e FMN-së, ka thënë se aftësia e AI për të ndikuar në punë me aftësi të larta do të thotë që ekonomitë e përparuara përballen me rreziqe më të mëdha nga teknologjia.

Sipas saj, në raste ekstreme disa vende pune në ekonomitë e mëdha mund të zhduken.

“Përafërsisht gjysma e vendeve të punës të ekspozuara mund të përfitojnë nga integrimi i AI, duke rritur produktivitetin”, ka shkruar Georgieva, në një postim në blog që shoqëron hulumtimin e FMN-së.

“Për gjysmën tjetër, aplikacionet e AI mund të ekzekutojnë detyra kyçe të kryera aktualisht nga njerëzit, të cilat mund të ulin kërkesën për punë, duke çuar në paga më të ulëta dhe reduktim të punësimit. Në rastet më ekstreme, disa nga këto punë mund të zhduken”.

Ajo ka shtuar se në shumicën e skenarëve, AI ndoshta do të përkeqësojë pabarazinë e përgjithshme në të gjithë ekonominë globale dhe mund të nxisë tensionet sociale pa ndërhyrje politike.

Inteligjenca artificiale pritet të shfaqet dukshëm si temë diskutimi në Forumin Ekonomik Botëror në Davos këtë javë, në të cilin do të marrin pjesë drejtues të lartë nga industria e teknologjisë.

“Është thelbësore që vendet të krijojnë rrjete gjithëpërfshirëse të sigurisë sociale dhe të ofrojnë programe rikualifikimi për punëtorët e cenueshëm”, ka theksuar Georgieva.

“Duke bërë këtë, ne mund ta bëjmë tranzicionin e AI më gjithëpërfshirës, duke mbrojtur mjetet e jetesës dhe duke frenuar pabarazinë”.

Analiza e FMN-së tregon se fituesit me paga më të larta, punët e të cilëve kanë komplementaritet të lartë me AI, mund të presin një rritje të të ardhurave të tyre, duke çuar në një rritje të pabarazisë.

“Kjo do të përforconte rritjen e pabarazisë së të ardhurave dhe pasurisë që rezulton nga kthimet e rritura të kapitalit që u grumbullohen atyre që fitojnë shumë”, thuhet në raportin e FMN-së.

“Zgjedhjet e vendeve në lidhje me përkufizimin e të drejtave pronësore të AI, si dhe politikat rishpërndarëse dhe të tjera fiskale, përfundimisht do të formësojnë ndikimin e saj në të ardhurat dhe shpërndarjen e pasurisë”.

Referuar raportit, punëtorët në Mbretërinë e Bashkuar, me përqindjen e lartë të të diplomuarve, mund të jenë më të përgatitur për të kaluar nga punët në rrezik zhvendosjeje në punë “me komplementaritet të lartë”, megjithëse punëtorët e moshuar mund të kenë vështirësi të përshtaten dhe të kalojnë në punë të reja ose të rikualifikohen.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.