Dokumentet e rrjedhura tregojnë se ushtria ruse po adopton mentalitetin e policisë sekrete

Një konsorcium i organeve mediatike ka publikuar një hetim në lidhje me aftësitë kibernetike të Rusisë, bazuar në një rrjedhje të rrallë dokumentesh.

Dosjet vijnë nga NTC Vulkan, një firmë e sigurisë kibernetike në Moskë që dyfishohet si kontraktues i ushtrisë ruse dhe agjencive të inteligjencës.

Ata zbulojnë se si, për vite, një grup inxhinierësh të lartë rusë të IT-së janë punësuar për të punuar me inteligjencën ushtarake ruse dhe një strukturë kërkimore të FSB-së, agjencisë vendase të spiunazhit të Vladimir Putinit.

Kjo mund të duket një përzierje e pazakontë dhe do të kishte qenë e paimagjinueshme përpara përfundimit të Luftës së Ftohtë.

Por dokumentet, përshkruajnë një botë të re bashkëpunimi midis ushtrisë ruse dhe policisë së saj sekrete. Ato tregojnë se sa më agresive janë bërë forcat e sigurisë së Putinit që nga rënia e Bashkimit Sovjetik.

Historikisht, nuk ka pasur kurrë shumë dashuri mes ushtrisë ruse dhe policisë sekrete. Ushtria nuk i kishte harruar kurrë spastrimet vrastare të Jozef Stalinit dhe pas vdekjes së diktatorit revolucionar, KGB-ja (paraardhësi i FSB-së) mbajti pushtetin për të mbajtur një sy mbi ushtrinë.

Askujt nuk i pëlqen që dikush t’i rrijë mbi kokë.

Ushtria ruse dhe policia e saj sekrete nuk e urrenin vetëm njëri-tjetrin; ata e panë botën me lente të ndryshme. Epoka e Putinit solli rregulla të reja dhe një mentalitet të ri, siç e bëjnë të qartë dosjet Vulkan.

Një rast është projekti i Amezit. Vulkan mori një kontratë për zhvillimin e Amezit nga Instituti Shkencor i Rostovit, një nga objektet e pakta kërkimore ruse në pronësi të drejtpërdrejtë të FSB-së.

Amezit u zhvillua si një mjet që do t’i jepte një operatori mjetet për të marrë kontrollin e të gjitha llojeve të trafikut kibernetik në një rajon – nga rrjetet celulare në mediat sociale – për të izoluar atë rajon nga bota e jashtme dhe për të krijuar një ndërprerje informacioni.

Qellimi i Amezit është kontrolli i informacionit; jo vetëm duke shtypur informacionin e pavarur, por duke përcaktuar narrativën. Një nënseksion i projektit, PRR, u zhvillua për të lejuar operatorin të përhapë dezinformata në mediat sociale.

Por Amezit nuk ishte menduar për përdorim të FSB-së – Instituti Rostov po vepronte si një front për ushtrinë ruse. Ishte ushtria ajo që porositi zhvillimin e një sistemi për të ndihmuar personelin e saj të merrte shpejt kontrollin mbi seksione të hapësirës kibernetike.

Ky mund të duket lloji i mjetit që ushtria ruse do të dëshironte ta porosiste shpejt për përdorim në Ukrainë. Por dokumentet tregojnë se kjo lloj mendësie u adoptua nga ushtria gjashtë vjet përpara pushtimit të Rusisë në vitin 2022.

Dosjet e zbuluara sugjerojnë gjithashtu se ushtria ruse ka braktisur kohë më parë kufizimet e kohës sovjetike për armët sulmuese që përdoreshin vetëm në kohë lufte. Kufijtë midis luftës dhe paqes në Rusi nuk janë thjesht të paqartë, por nuk ekzistojnë.

Dhe kjo e bën mendësinë e ushtrisë së sotme shumë më afër asaj të policisë sekrete.

Ushtria nuk ka mendime të dyta për përdorimin e mjeteve që do të futnin censurën dhe ndërprerjet e informacionit, së bashku me përhapjen e dezinformatave në tokën ruse ose kudo tjetër që mund të vendoset.

Skedarët Vulkan ngrenë gjithashtu pyetje të vështira rreth asaj se sa inxhinierët e software-it që ndihmuan në ndërtimin e këtyre sistemeve dinin për qëllimin e tyre.

Disa nga inxhinierët me siguri duhet ta kenë kuptuar rëndësinë e mjeteve që po krijonin. Kompania e tyre ishte e licencuar nga FSB-ja, me leje sigurie të lartë. Personeli përkatës u informua plotësisht për nevojën për të mbrojtur sekretin dhe për t’u siguruar që ata mbanin mend se çfarë ishte në rrezik. Kishte edhe oficerë të FSB-së brenda.

Disa nga programuesit e Vulkan-it ishin të diplomuar në universitete teknike si Bauman, i cili ka një lidhje të gjatë me ushtrinë. Ata ishin produkte të drejtpërdrejta të një sistemi të veçantë sovjetik për krijimin e inxhinierëve që pritej të silleshin si shërbëtorë teknikë të kompleksit ushtarako-industrial të shtetit.

Për dekada, inxhinierët sovjetikë u shkolluan intensivisht në aftësitë teknike, por gjerësia e arsimimit të tyre ishte e ngushtë.

Ata u mësuan të punonin në projekte pa vënë në dyshim pamjen më të gjerë. Rrallë u ekspozuan ndaj shkencave humane. Në këmbim të besnikërisë së tyre, ata trajtoheshin me respekt dhe merrnin rroga relativisht të mira.

Ky model arsimor nuk u ndryshua kurrë pas rënies së Bashkimit Sovjetik. U shfaqën gjenerata të reja inxhinierësh, të specializuar në programimin kompjuterik. Shumë u shtynë jo nga ideologjia, por nga zemërimi, pasi fajësuan perëndimin për humbjen e statusit të tyre shoqëror.

Putini dhe shërbimet e tij ushtarake dhe të sigurisë e shfrytëzuan këtë burim. Kur fondet e qeverisë u derdhën edhe një herë në projekte ushtarake, inxhinierët rusë të IT-së u bënë rekrutë entuziastë, dhe përfundimisht kompani private si Vulkan u nisën për të forcuar kërkimet ushtarake dhe të sigurisë.

Por ndryshe nga koha e Luftës së Ftohtë, gjenerata e re e inxhinierëve nuk janë specialistë të trajnuar për të punuar me teknologjitë e vjetruara sovjetike. Ata janë të aftë për teknologjinë perëndimore, të arsimuar mirë dhe të lidhur globalisht.

Rrjedhja tregon se inxhinierët e Vulkan frekuentuan konferencat e IT-së në mbarë botën. Disa prej tyre janë larguar nga Rusia dhe kanë gjetur punë në kompani ndërkombëtare, si Siemens dhe Amazon.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.