Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) i është kërkuar të shqyrtojë nëse Izraeli po kryen gjenocid kundër palestinezëve në Gaza.
Çështjen në gjykatë e ka çuar Afrika e Jugut.
Por Izraeli e ka hedhur poshtë me forcë akuzën, duke e quajtur “të pabazë”.
GJND-ja është gjykata më e lartë e Kombeve të Bashkuara.
Me qendër në Hagë, në Holandë, u krijua pas Luftës së Dytë Botërore, për të zgjidhur mosmarrëveshjet midis shteteve dhe për të dhënë mendime këshillimore për çështje ligjore, gjë që kërkohet të bëjë me Izraelin.
Ndryshe nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (GJNP), GJND-ja nuk mund të ndjekë penalisht individë për krime të ashpërsisë më të madhe, si gjenocidi, por opinionet e saj kanë peshë me OKB-në dhe institucione të tjera ndërkombëtare.
Cili është rasti kundër Izraelit?
Afrika e Jugut pretendon se Izraeli po kryen gjenocid kundër palestinezëve, pas sulmit të Hamasit më 7 tetor.
Qindra persona të armatosur të Hamasit kaluan nga Rripi i Gazës në Izraelin jugor, duke vrarë 1 mijë e 300 njerëz, kryesisht civilë dhe duke marrë rreth 240 pengje përsëri në Gaza.
Që kur Izraeli filloi operacionin e tij ushtarak kundër Hamasit si përgjigje, më shumë se 23 mijë njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, janë vrarë në Gaza, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Dhe provat e paraqitura nga Afrika e Jugut pretendojnë se “veprimet dhe mosveprimet” nga Izraeli “kanë karakter gjenocidal sepse ato synojnë të shkaktojnë shkatërrimin e një pjese të konsiderueshme të grupit kombëtar, racor dhe etnik palestinez”.
Kjo i referohet edhe asaj që Izraeli po bën në mënyrë aktive, siç është kryerja e sulmeve ajrore, dhe asaj që pretendohet se po dështon të bëjë, siç është, sipas Afrikës së Jugut, parandalimi i dëmtimit të civilëve.
Dhe rasti nxjerr në pah retorikën publike izraelite, duke përfshirë komentet e kryeministrit Benjamin Netanyahu, si dëshmi e “qëllimit gjenocidal”.
Sipas të drejtës ndërkombëtare, gjenocidi përkufizohet si kryerja e një ose më shumë akteve me synimin për të shkatërruar, tërësisht ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar.
Ato akte janë:
1-vrasja ose shkaktimi i lëndimeve të rënda trupore ose mendore për anëtarët e grupit
duke i shkaktuar grupit me qëllim kushte jetese të llogaritura për të sjellë shkatërrimin e tij fizik tërësisht ose pjesërisht,
2-vendosja e masave që synojnë parandalimin e lindjeve brenda grupit,
3-transferimi me forcë i fëmijëve të grupit në një grup tjetër.
Pse Izraeli dhe Hamasi po luftojnë në Gaza?
Izraeli e ka kundërshtuar ashpër pretendimin e Afrikës së Jugut.
Netanyahu ka thënë “jo, Afrika e Jugut, nuk jemi ne që kemi ardhur për të kryer gjenocid, është Hamasi”.
“Do të na vriste të gjithëve nëse do të mundej”.
“Në të kundërt, IDF (Forcat Mbrojtëse të Izraelit) po vepron sa më moralisht të jetë e mundur”.
Sakaq, ushtria izraelite thotë se merr një sërë masash për të shmangur viktimat civile.
Këto kanë përfshirë: fletushka me aeroplan që paralajmërojnë sulme të afërta, duke telefonuar në telefonat e civilëve për t’i nxitur ata të largohen nga ndërtesat e synuara ose ndërprerja e disa sulmeve kur civilët janë në rrugë.
Dhe qeveria izraelite ka deklaruar vazhdimisht se qëllimi i saj është të shkatërrojë Hamasin, jo popullin palestinez.
Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar Lord Cameron i ka thënë një komiteti të deputetëve se ishte i shqetësuar se Izraeli mund të ketë shkelur ligjin ndërkombëtar në Gaza.
Por ai ka thënë për pretendimin e Afrikës së Jugut se “unë nuk mendoj se kjo është e dobishme”.
“Nuk jam dakord me të, nuk mendoj se është e drejtë”.
A mundet gjykata ta detyrojë Izraelin të ndalojë luftën?
Afrika e Jugut kërkon që GJND-ja të urdhërojë Izraelin që “të pezullojë menjëherë operacionet ushtarake kundër Gazës”.
Por është praktikisht e sigurt që Izraeli do ta shpërfillte një urdhër të tillë dhe nuk mund të detyrohej të zbatonte.
Vendimet janë teorikisht ligjërisht të detyrueshme për palët në GJND – të cilat përfshijnë Izraelin dhe Afrikën e Jugut – por në praktikë, të pazbatueshme.
Në vitin 2022, GJND-ja urdhëroi Rusinë të “pezullonte menjëherë operacionet ushtarake” në Ukrainë. Por urdhri u shpërfill.
GJND-ja mund të vendosë shpejt mbi kërkesën e Afrikës së Jugut që Izraeli të pezullojë fushatën e tij ushtarake.
Kjo, në teori, do t’i mbronte palestinezët nga ajo që përfundimisht mund të shpallet gjenocid.
Por një vendim përfundimtar nëse Izraeli po kryen gjenocid mund të zgjasë disa vjet.
Pse e ka ngritur Afrika e Jugut çështjen?
Afrika e Jugut ka qenë shumë kritike ndaj operacionit ushtarak të Izraelit në Gaza.
Dhe si nënshkruese e Konventës së Gjenocidit të OKB-së të vitit 1948, ajo ka detyrimin të veprojë, sipas saj.
Kongresi Kombëtar Afrikan qeverisës ka gjithashtu një histori të gjatë solidariteti me çështjen palestineze.
Sheh paralele me luftën e saj kundër aparteidit – një politikë e ndarjes racore dhe diskriminimit të zbatuar nga qeveria e pakicës së bardhë në Afrikën e Jugut kundër shumicës me ngjyrë të vendit, deri në zgjedhjet e para demokratike, në vitin 1994.
Vendi i ka dënuar sulmet e 7 tetorit dhe ka bërë thirrje për lirimin e pengjeve.
Muajin e kaluar, Presidenti Cyril Ramaphosa u ka thënë udhëheqësve hebrenj të Afrikës së Jugut, se qeveria e tij “qëndron me popullin e Palestinës, i cili ka duruar mbi shtatë dekada të okupimit brutal të tipit aparteid”.
Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
