Brazil: Bolsonaro përqafon politikën që dikur u zotua të heqë dorë

Për një të huaj që fitoi presidencën duke premtuar se do të refuzonte politikanët tradicionalë të korruptuar, ishte një turp i jashtëzakonshëm.

Udhëheqësi i ekstremit të djathtë të Brazilit, Jair Bolsonaro, doli në skenë në një auditor të mbushur plot në Brasília për të njoftuar kthimin e tij në zemër të themelimit politik.

Pas një lutjeje nga një kongresmen ungjillor që bënte thirrje për bekimin e Zotit, ikonoklasti i dikurshëm u ngrit për të folur për vendimin e tij për t’u bashkuar me partinë Liberale – e treta më e madhe e Brazilit për nga numri i ligjvënësve.

Pas fjalëve të ngrohta të Bolsonaro-s më 30 nëntor qëndronte një fakt i pakëndshëm: më pak se një vit përpara atyre që premtonin të ishin një zgjedhje e ashpër, njeriu që kandidoi për president si një i huaj që premtonte se do të shkundte themelin politik, tani e kishte përqafuar atë me gjithë zemër.

Megjithëse asnjë kandidat ende nuk është shpallur zyrtarisht, gara presidenciale e tetorit 2022 pritet të vendosë ish-kapitenin e ushtrisë dhe të dashurin e së djathtës fetare kundër presidentit të dikurshëm dhe ikonës së majtë, Luiz Inácio Lula da Silva për udhëheqjen e ekonomisë më të madhe të Amerikës Latine.

Si president në detyrë, Bolsonaro është në litar. Trajtimi i tij i pandemisë është nën kritika pasi Brazili pësoi një nga shifrat më të larta të vdekjeve në botë nga coronavirusi.

Rritja e inflacionit po ha të ardhurat e të varfërve dhe rimëkëmbja ekonomike po belbëzon. Vlerësimi i miratimit të qeverisë ka rënë nën 20 për qind për herë të parë, sipas një sondazhi të fundit të Atlas.

Një sondazh nga “Datafolha” javën e kaluar tregon se Lula mban një epërsi prej 26 pikësh ndaj Bolsonaro-s dhe do të fitonte zgjedhjet presidenciale në raundin e parë nëse do të mbaheshin tani.

Duke u përballur me një betejë të vështirë për t’u rizgjedhur dhe duke i munguar një parti e tij pasi u largua në 2019-ën nga Partia Liberal Sociale e krahut të djathtë nën flamurin e së cilës u zgjodh, Bolsonaro po i mbaronte mundësitë për të aksesuar fondet bujare shtetërore dhe kohën e transmetimit të fushatës në dispozicion të partive të themeluara për zgjedhjet e vitit 2022.

Ai zgjodhi një parti që simbolizonte “politikën e vjetër” që ai ishte zotuar të varroste.

Liberalët përbëjnë një pjesë kyçe të të ashtuquajturit blloku “Centrão” ose “qendra e madhe” e partive tradicionale, të cilat kanë kontrolluar Kongresin e Brazilit për dekada të tëra, duke ofruar mbështetje për presidentët e të gjitha vijave politike në këmbim të shpenzimeve të mëdha buxhetore dhe posteve qeveritare.

Bolsonaro dikur ishte shumë kritik ndaj këtij sistemi. Në një video nga fushata e tij 2018, ai denoncoi praktikën e emërimit të ministrave sipas interesave politike partiake si “të garantuara për të mos punuar” dhe premtoi: “Do të emërojmë njerëzit e duhur për punët e duhura. Kjo është arsyeja pse ne nuk jemi pjesë e ‘Centrão-s’”.

Por tani “ai është kthyer absolutisht në politikën e vjetër”, thotë Matias Spektor, një profesor i asociuar në Fondacionin Getúlio Vargas në São Paulo. Bolsonaro ka “braktisur çdo shpresë se ai mund të jetë në gjendje të qeverisë në një mënyrë që ishte thelbësisht e ndryshme nga administratat e mëparshme”.

Një histori e dobësisë fiskale

Bolsonaro fillimisht iu drejtua Centrão-s për ndihmë vitin e kaluar për të shmangur një sërë kërkesash për shkarkim të paraqitura në Kongres, duke i ofruar bllokut postet kryesore në administratën e tij në këmbim të mbështetjes së tyre. Për politikanët e shkollës së vjetër të Brazilit, ishin kthyer në punë si zakonisht.

Partia Liberale, e cila përqafoi presidentin e djathtë dhe djalin e tij senator Flávio si anëtarë të rinj, mbështeti gjithashtu Dilma Rousseff, një presidente e majtë e Partisë së Punëtorëve, si dhe paraardhësin e saj Lula. Ishte partia e nëntë në të cilën Bolsonaro u bashkua në tre dekada.

Megjithëse ai tani ka mbështetjen e partisë, Bolsonaro ende përballet me pengesa të mëdha në ndërtimin e një koalicioni elektoral mjaft të gjerë për ta kthyer atë në pushtet tetorin e ardhshëm.

Fushata e tij e parë mblodhi mbështetjen e ushtrisë, lobit të fuqishëm bujqësor, kishës ungjillore, njerëzve të biznesit që kërkonin reforma ekonomike dhe shumë brazilianëve të lodhur nga skandalet e korrupsionit dhe recesioni që shënoi fundin e 14 viteve të qeverisë së Partisë Punëtore nën Lula-n dhe Rousseff-in.

Pavarësisht se ka mbushur qeverinë e tij dhe postet kyçe në entitetet shtetërore me dhjetëra gjeneralë dhe ish-oficerë të tjerë, Bolsonaro që atëherë ka tjetërsuar shumë drejtues të lartë me sugjerime të fshehta hollësisht të një kryengritjeje të stilit Trump, nëse atij i mohohej një mandat tjetër nga një zgjedhje “të manipuluar”.

Njerëzit e biznesit që shpresonin se Bolsonaro mund të kthente ekonominë dhe të shtynte reformat strukturore të diskutuara prej kohësh, janë lodhur nga veprimet e tij të paparashikueshme, përpjekjet e tij të vazhdueshme për të minimizuar pandeminë dhe minuar vaksinimet dhe stilin e tij kaotik të qeverisjes.

Përpjekjet e Bolsonaro-s për të krijuar një narrativë të kompetencës ekonomike kërcënohen nga inflacioni dyshifror. Rritjet e mprehta të çmimeve kanë dëmtuar veçanërisht familjet më të varfra, mbështetja e të cilave ai ka nevojë për të mbajtur presidencën.

Inflacioni për familjet me të ardhura më të ulëta po shkon në 11 për qind në vit, sipas institutit kërkimor qeveritar IPEA.

Duke shpresuar për të fituar mbi votuesit më të varfër, Bolsonaro është kthyer në një mjet tjetër tradicional të politikanëve brazilianë: ndihmat e mirëqenies.

I nxitur nga suksesi i një programi urgjent të transferimit të parave të gatshme gjatë pandemisë, presidenti ka nisur një skemë të re mirëqenieje, të njohur si “Auxílio Brasil”, nga e cila mund të përfitojnë rreth 50 milionë brazilianë më të varfër – gati një e katërta e popullsisë.

Udhëheqësi i ekstremit të djathtë, i cili u zotua në shtator se “vetëm Zoti mund të më marrë nga presidenca” është ende duke luftuar fort.

Ndërsa përfundonte fjalimin e tij para politikanëve të Partisë Liberale në Brasília, ai buzëqeshi gjerësisht.

“Dua të falënderoj Zotin për këtë moment”, tha ai duke duartrokitur. “Dhe për të thënë se ne jemi gjithnjë e më shumë të bashkuar, të magnetizuar nga i njëjti ideal: është gjithmonë Brazili ynë mbi gjithçka dhe Zoti mbi të gjithë”.

Marrë nga The Financial Times, përshtatur për Albanian Post!

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.