Australia përgatit skenën për referendumin historik për të drejtat indigjene

Parlamenti i Australisë ka miratuar legjislacionin për të hapur rrugën për një referendum historik mbi të drejtat e aborigjenëve, me votuesit për të vendosur nëse popullsia indigjene merr një “zë” të përkushtuar në politikbërjen kombëtare.

Në një votim përfundimtar në Senat, dhoma e sipërme, 52 votuan pro projektligjit ndërsa 19 votuan kundër.

Referendumi do të pyesë australianët nëse ata mbështesin ndryshimin e Kushtetutës për të përfshirë “Zërin për Parlamentin”, një komitet që mund të këshillojë parlamentin për çështjet që prekin njerëzit aborigjenë dhe të ishullit Torres Strait në Australi.

“Parlamentet miratojnë ligje, por janë njerëzit që bëjnë historinë”, tha kryeministri Anthony Albanese në një konferencë shtypi pas miratimit të projektligjit.

Referendumi pritet para fundit të vitit edhe pse Albanese nuk kanë caktuar ende një datë për të.

“Kjo është koha juaj, shansi juaj, mundësia juaj për të qenë pjesë e krijimit të historisë”, tha ai.

Australianët aborigjenë përfaqësojnë rreth 3 për qind të popullsisë së Australisë prej afro 26 milionë banorësh, por përbëjnë më shumë se një të katërtën e popullsisë së saj të burgjeve, sipas të dhënave zyrtare, me shumë të burgosur për krime të vogla.

Rreth një e treta e australianëve indigjenë, mijëra prej të cilëve u vranë pasi britanikët mbërritën në Australi dhe morën kontrollin e tokës nën konceptin e terra nullius, një term ligjor latin për “tokën që nuk i përket askujt”, jetojnë nën kufirin e varfërisë. .

Nëse referendumi miratohet, australianët indigjenë, paraardhësit e të cilëve kanë jetuar në kontinent për të paktën 60 mijë vjet, do të njihen në kushtetutë për herë të parë.

Aborigjenët dhe banorët e ishujve të ngushticës së Torres do të fitonin gjithashtu një të drejtë të garantuar me kushtetutë për t’u konsultuar nga qeveria për ligjet që prekin komunitetet e tyre.

“Kjo ka të bëjë me atë se kush jemi ne si komb”, tha Albanese.

Sondazhet tregojnë mbështetjen e shumicës për të ashtuquajturin “Zëri për Parlamentin”, por mbështetja po rrëshqet pasi debati bëhet gjithnjë e më i ashpër.

Senatorët që mbështesnin projektligjin duartrokitën dhe brohoritën ndërsa numrat përfundimtarë u lexuan në dhomë.

Udhëheqësi i opozitës Peter Dutton, Partia Liberale e të cilit po u kërkon njerëzve të votojnë “jo” në referendum, ka pohuar se një votë “po” do ta ndante vendin përgjatë vijave racore.

Historikisht, Australianët janë treguar të stepur ndaj ndryshimeve kushtetuese; nga 44 propozime të paraqitura në 19 referendume, vetëm tetë janë miratuar me votim popullor.

Referendumi i fundit ishte në vitin 1999 kur australianët kundërshtuan krijimin e një republike.

Për të fituar referendumin, qeveria do të duhet të marrë një shumicë të dyfishtë, që do të thotë se më shumë se 50 për qind e votuesve në mbarë vendin dhe shumica e votuesve në të paktën katër nga gjashtë shtetet duhet të mbështesin ndryshimin.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.