Tanku që mund të fluturonte në betejë

Në vitet pas Luftës së Parë Botërore, evolucioni i shpejtë i luftës së blinduar ndryshoi mënyrën se si do të zhvilloheshin luftërat.

Shpejt, Fronti Perëndimor ishte shndërruar në linja statike llogoresh, me mijëra burra që vdisnin në sulme që mund të çonin vetëm në fitimin e disa qindra metrave të territorit.

Telat me gjemba, artileria dhe mitralozët bënë përparime frontale shumë të kushtueshme.

Në vitin 1917 ishte ardhja e tankeve të parë të blinduar që e thyen bllokimin. Ata ishin në gjendje të kalonin nëpër tela me gjemba dhe ishin kryesisht të papërshkueshëm nga zjarri i mitralozëve.

Taktikat e ushtrisë u orientuan drejt një forme të re lufte që imitonte betejat e kalorësisë së vjetër, beteja të mëdha të ndërmarra me shpejtësi nëpër zona të gjera.

Avionët, si më modern, e zgjeruan edhe më tej fushëveprimin.

Planifikuesit ushtarakë duhej të përballeshin me idenë e përparimeve të blinduara që do të mbulonin dhjetëra milje në një ditë të vetme.

Një arritje thuajse e paimagjinueshme disa dekada më parë.

Në vitet 1930, disa ushtri filluan të mendonin se si trupat e izoluara nga rrjedha e betejës ose të hedhura me parashutë shumë përtej linjave të armikut mund të merrnin shpejt mbështetje të blinduar.

Shpërndarja e tankeve të vegjël nëpërmjet avionëve të mëdhenj bombardues dukej se ishte mënyra më e mirë.

Kështu, u zhvilluan eksperimente të kujdesshme, veçanërisht në Bashkimin Sovjetik në vitet 1930.

Një koncept ishte futja e tankeve të vogla nën krahët e një avioni të madh bombardues, i cili do të ulej, do të shkarkonte tanket dhe do të fluturonte përsëri.

Kjo ishte teknikisht e realizueshme, por kishte një të metë të madhe. Duhej të kishte tokë mjaft të sheshtë që avioni të ulej.

Po sikur tanku të ulej vetë?

Përdorimi ushtarak ishte një arsye kryesore për zhvillimin e aeroplanëve në gjysmën e parë të shekullit të XX-të.

Gjermania, BRSS-ja, Britania e Madhe dhe SHBA-të bënë shumë përpjekje për avionë që mund të transportonin trupa dhe ngarkesa në betejë.

Aeroplanët u tërhoqën pas avionëve të transportit dhe u lëshuan pranë objektivit për të vazhduar drejt tij. Megjithëse aeroplanët kishin nevojë për një hapësirë ​​​​të pastër uljeje për të qenë efektiv, ata u provuan të ishin një armë vendimtare në Luftën e Dytë Botërore.

Tanket, në fillim të viteve 1930, u bënë më të vegjël teksa  planifikuesit ushtarakë gravituan drejt një lufte më të lëvizshme.

J Walter Christie, inxhinieri amerikan që shpiku një sistem inovativ të pezullimit të përdorur në shumë tanke të Luftës së Dytë Botërore, pa konceptin e një tanku fluturues në fillim të viteve 1930.

Dizajni i tij ishte më ambicioz se ata që pasuan.

Sipas krijuesit, tanku do të jetë në gjendje të fluturonte në pak më shumë se 100 metra dhe më pas të ishte në gjendje të vazhdonte drejt terrenit të uljes.

Disa vite më vonë, një tjetër projektues po aq vizionar në BRSS i ktheu konceptet në realitet.

Oleg Antonov ishte magjepsur me aviacionin që nga fëmijëria e tij.

Talenti i tij për dizajn e çoi atë në një rol si projektuesi kryesor në Fabrikën e Glider në Moskë, ku projektoi më shumë se 30 avionë të ndryshëm.

Planifikuesit ushtarakë sovjetikë kishin filluar të kuptonin se njësitë e trupave mund të kishin nevojë për armë më të rënda për t’i ndihmuar ata të mbijetonin larg forcave miqësore.

Një opsion i hetuar ishte hedhja e tankeve të vegjël nga bombarduesit e mëdhenj duke përdorur parashuta të mëdha, por kjo nuk ishte pa probleme.

Vetëm një vit para pushtimit gjerman të BRSS, në vitin 1940, Antonov u soll për të punuar në një avion që mund të ulte tanke të vogla.

Por dizajni i Christie e kishte intriguar atë dhe ai punoi në vend të tij në një dizajn tankesh fluturues të quajtur A-40.

Prototipi përdorte një tank T-60 – një tank i vogël dhe i shpejtë që përdoret për zbulim – mbi të cilin ishin ngjitur një palë krahë dhe një bisht i gjatë.

Por dizajni i Antonov qëndroi në tabelën e vizatimit shumë kohë pas pushtimit gjerman të BRSS-së në vitin 1941.

Ai e kuptoi se sa e vështirë ishte të çoje idenë nga letra në realitet. Dhe vetëm në vitin 1942 u ndërtua një prototip.

Më 2 shtator 1942, piloti testues Sergei Anokhin mori kontrollet e tankut, i lidhur me një bombardues Tupolev TB-3 me një litar të gjatë tërheqës.

A-40 ishte gati të bënte fluturimin e tij të parë.

Tupolev u ngrit me A-40 të bashkangjitur, por iu desh ta lëshonte tankun herët për të shmangur përplasjen. Zvarritja e krijuar nga automjeti i rëndë rezultoi e tepërt.

Anokhin arriti të rrëshqasë tankun për të pushuar në një fushë. Pas uljes, ai ishte në gjendje të çmontonte krahët dhe bishtin dhe më pas ta kthente tankun në bazë.

Aerodinamika bazë e A-40 ishte dëshmuar se ishte e shëndoshë, por fluturimi i parë tregoi vështirësitë për të nxjerrë në fluturim një automjet kaq të rëndë.

Planifikuesit sovjetikë donin që koncepti A-40 të përdorej me tankun T-34 shumë më të rëndë dhe efektiv.

Por fluturimi i parë i dështuar tregoi se nuk kishte asnjë avion mjaftueshëm të fuqishëm për të shkëputur tankun nga toka. Një tank T-34 i ngarkuar plotësisht, me 26 tonë, ishte më shumë se katër herë më shumë se T-60 i vogël.

Një tank kaq i vogël mund të kishte qenë i dobishëm si mbështetje për njësitë partizane, të cilët vepronin shumë prapa vijës së frontit, por do të ishte treguar më pak i dobishëm në një betejë të madhe.

Dizajni i Antonov nuk fluturoi më kurrë, por nuk ishte ky fundi i konceptit të tankut fluturues.

Japonia, e cila gjithashtu kishte qenë e interesuar për konceptin e Christie, e eksploroi këtë ide gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Tanku i tyre kishte një dizajn krejtësisht të ri të ndërtuar posaçërisht për këtë detyrë. Ashtu si A-40, ai synohej të tërhiqej pas një avioni të madh dhe të lëshohej për të rrëshqitur në rrugën e tij në fushën e betejës.

Por dy vjet më vonë projekti u anulua, pasi Japonia e gjeti veten duke luftuar një luftë mbrojtëse dhe rritja e epërsisë ajrore të SHBA-ve e bëri shumë të rrezikshme vendosjen e armëve të tilla nga avionë të ngadaltë dhe të cenueshëm.

Projekti nuk shkoi kurrë përtej fazës së prototipit dhe vetë tanku nuk fluturoi kurrë.

Edhe Britania ka bërë disa lëvizje tentative drejt një tanku fluturues gjatë luftës, me një dizajn që ishte më i thjeshtë nëse jo më pak i çuditshëm.

Ai madje fluturoi.

Bat Baynes ishte një koncept për të eksploruar një dizajn më të madh që mund të përdorej me një tank. Ndryshe nga A-40, Bat kishte një grup krahësh dhe jo dy.

Nëse Bat do të kishte hyrë në prodhim, do të kishte një hapje krahësh veçanërisht të madhe. Por versioni i plotë i Bat nuk u realizua kurrë.

Ardhja e helikopterëve të mëdhenj dhe transporteve ushtarake të dedikuara pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore e bëri të tepërt idenë e tankeve fluturuese.

Sovjetikët, gjatë Luftës së ftohtë, krijuan disa automjete që mund të hidheshin me parashutë në tokë me ekuipazhin e tyre brenda.

Ato u ngarkuan në paleta me parashuta të bashkangjitura dhe një sistem të posaçëm raketash që gjuante kur paleta i afrohej tokës.

Raketat ngadalësuan ndjeshëm zbritjen dhe lejuan që automjetet të niseshin menjëherë në betejë.

Në SHBA, M551 Sheridan do të ngarkohej në një paletë metalike me parashuta dhe parashutat do të hapeshin teksa ishin ende brenda në avion.

Forca e hapjes së parashutës e tërheq paletën jashtë avionit, me paletën që merr pjesën më të madhe të forcës së uljes.

Megjithatë, ekuipazhi duhej të hidhej me parashutë në tokë veçmas nga një aeroplan tjetër.

Koncepti i tankeve me krahë mund të ishte rrëzuar, por ëndrra e tankeve fluturues nuk vdiq.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com