Talebanët festojnë ‘pavarësinë e plotë’

Luftëtarët talebanë morën kontrollin e aeroportit të Kabulit para agimit të sё martës së 31 gushtit, pas tërheqjes së trupave të fundit amerikanë.

Ata i dhanë fund luftës 20-vjeçare, që e la milicinë islamike më të fortë se në vitin 2001.

Tё shtёnat festive bёnё jehonё nё tё gjithё Kabulin.

Në pamjet e shpërndara nga talebanët tregoheshin luftëtarë, teksa hynin në aeroport, pasi trupat e fundit amerikanë u ngritën një minutë para mesnatës.

Fundi i një daljeje të nxituar dhe poshtëruese për Washington-in dhe aleatët e tij në NATO.

“Ushtari i fundit amerikan është larguar nga aeroporti i Kabulit dhe vendi ynë fitoi pavarësinë e plotë”, tha zëdhënësi i talebanëve Qari Yusuf, sipas agjencisë mediatike “Al Jazeera”.

Ushtria amerikane ndau një imazh të ushtarit të fundit amerikan, teksa doli në bordin e fluturimit përfundimtar të evakuimit nga Kabuli, gjeneralmajor Chris Donahue, komandant i Divizionit të 82-të Ajror.

Lufta më e gjatë e Amerikës u mori jetën gati 2 mijё e 500 trupave amerikane dhe rreth 240 mijё afganëve, ndërsa kushtoi rreth 2 trilionë dollarë.

Megjithëse arriti të dëbonte talebanët nga pushteti dhe ndaloi Afganistanin të përdorej si bazë nga al Qaeda për të sulmuar Shtetet e Bashkuara(SHBA), përfundoi me militantët e ashpër islamikë, duke kontrolluar më shumë territor sesa gjatë sundimit të tyre të mëparshëm nga viti 1996 në vitin 2001.

Mijëra afganë tashmë janë larguar nga frika e hakmarrjes talebane.

Një transport ajror masiv, por kaotik nga SHBA-tё dhe aleatët e tij gjatë dy javëve të fundit arriti të evakuonte më shumë se 123 mijё njerëz nga Kabuli, por dhjetëra mijëra që ndihmuan vendet perëndimore gjatë luftës u lanë prapa.

Një kontingjent amerikanësh, i vlerësuar nga Sekretari Amerikan i Shtetit, Antony Blinken, si nën 200 dhe ndoshta më shumë se 100, donin të largoheshin, por nuk ishin në gjendje të hipnin në fluturimet e fundit.

“Ka shumë shqetësime lidhur me këtë largim. Nuk arritëm t’i nxirrnim tё gjithё jashtё, por mendoj se, edhe nëse do të kishim qëndruar dhe 10 ditë të tjera, pёrsёri nuk do t’i kishim nxjerrë dot të gjithë”, u tha McKenzie gazetarëve, komandanti nё fluturimin e fundit C-17.

Ndërsa trupat amerikane u larguan, më shumë se 70 avionë, dhjetëra automjete të blinduara dhe mbrojtje ajrore të paaftë që kishin penguar një përpjekje të sulmit me raketa të Shtetit Islamik, u shkatërruan në prag të nisjes nga SHBA-tё.

Presidenti Joe Biden, në një deklaratë mbrojti vendimin e tij për t’iu përmbajtur afatit të së martës për tërheqjen e forcave amerikane.

Ai tha se bota do t’i mbante talebanët në angazhimin e tyre për të lejuar kalimin e sigurt për ata që duan të largohen nga Afganistani.

“Prania jonë ushtarake 20-vjeçare në Afganistan ka përfunduar”, tha Biden, duke falënderuar ushtrinë amerikane për kryerjen e evakuimit të rrezikshëm. Ai planifikon t’i drejtohet popullit amerikan të martën pasdite.

Presidenti ka marrë kritika të rënda nga republikanët dhe disa nga shokët e tij demokratë për trajtimin e çështjes së talebanëve në Afganistan, qëkur talebanët morën Kabulin në fillim të këtij muaji pas një përparimi rrufe dhe rënies së qeverisë së mbështetur nga SHBA-tё.

Senatori Ben Sasse, një anëtar republikan i Komitetit të Inteligjencës në Senat, e quajti tërheqjen e SHBA-ve një “turp kombëtar” që ishte “rezultat i drejtpërdrejtë i frikacakut dhe paaftësisë së Presidentit Biden”.

Ndërsa, senatori demokrat Sheldon Whitehouse, në njё postim nё median sociale Twitter, duartrokiti punёn e diplomatёve, ushtrisё dhe agjencive tё inteligjencës pёr transportin e 120 mijё personave, nё “atё situatё tё rrezikshme”.

Blinken tha se SHBA-tё ishin të përgatitura për të punuar me qeverinë e re talebane, nëse nuk kryenin hakmarrje kundër kundërshtarëve në vend.

“Talebanët kërkojnë legjitimitet dhe mbështetje ndërkombëtare. Pozicioni ynë është se çdo legjitimitet dhe mbështetja duhet të fitohet”, tha ai.

Talebanët duhet të ringjallin një ekonomi të shkatërruar nga lufta, pa qenë në gjendje të llogarisin miliarda dollarë ndihmë tё huaj që erdhi në elitën e mëparshme qeverisëse dhe ushqeu korrupsionin sistemik.

Popullsia jashtë qyteteve po përballet me atë që zyrtarët e OKB-së e kanë quajtur një situatë katastrofike humanitare të përkeqësuar nga një thatësirë ​​e rëndë.

Një zyrtar taleban në Kabul tha se grupi dëshiron që njerëzit të udhëheqin një mënyrë jetese islame dhe t’i heqin qafe të gjitha ndikimet e huaja.

“Kultura jonë është bërë toksike, ne shohim ndikimin rus dhe amerikan kudo, madje edhe në ushqimin që hamë. Kjo është diçka që njerëzit duhet ta kuptojnë dhe të bëjnë ndryshimet e nevojshme. Kjo do të marrë kohë, por do të ndodhë”, tha ai.

Marrë nga Reuters, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.