Si u shndërrua Ekuadori nga një parajsë turistike në shtetin e bandave

“Gjërat janë të rrezikshme tani. Vdekja mund të vijë nga kudo”.

Kështu i thotë stafit të “BBC-së”, Paul.

I vogël, i dobët dhe rreth 30 vjeç, ai është anëtar i një prej bandave kriminale më të dhunshme të Ekuadorit.

Ai beson se ka qenë në listën e vrasjeve të një grupi rival për një vit e gjysmë dhe e vetmja arsye që ai është ende gjallë është falë lutjeve të nënës së tij.

“Është sikur Zoti nuk më do mua lart dhe djalli nuk do më ul poshtë”.

Paul (jo emri i tij i vërtetë) shpjegon se ai ka kaluar rreth gjysmën e jetës së tij në bandë.

Si shumë të tjerë, ai iu bashkua i ri, kur ishte 15 vjeç.

Ai mendonte se do të ishin të gjitha “tërbime, festa dhe vajza”.

Më poshtë artikulli i plotë i “BBC-së”, i cili tregon se si Ekuadori u kthye në shtetin e bandave

Ndërsa flasim, lëvizim me makinë rreth Guayaquil, qyteti më i madh i Ekuadorit.

Paul ka frikë se nëse qëndron shumë gjatë, armiqtë e tij nga bandat rivale – të cilat po bëjnë një luftë të përgjakshme në terren – do ta kapin atë.

Kështu që ne vazhdojmë të lëvizim për ta bërë më të vështirë për këdo që të na ndjekë.

“Doja respekt”, thotë ai për arsyet e tij për t’u bashkuar me një nga 20 bandat që kanë kontribuar në dhunën që ka ndryshuar fytyrën e Ekuadorit.

Deri kohët e fundit konsiderohej si një nga vendet më të sigurta në rajon, Ekuadori, i cili është gjithashtu porta për në Ishujt Galapagos, tërhoqi shumë turistë.

Por tani ka shkallën më të lartë të regjistruar të vrasjeve në Amerikën Latine.

Në vitin 2023, policia regjistroi rreth 8 mijë vdekje të dhunshme.

Kjo është tetë herë më shumë se në vitin 2018 dhe e vendos Ekuadorin përpara vendeve si Meksika dhe Kolumbia.

Në janar, Ekuadori ishte në titujt në mbarë botën kur një stacion televiziv u pushtua nga njerëz të maskuar të armatosur gjatë një transmetimi të drejtpërdrejtë.

Në të njëjtën kohë, bandat kryen rrëmbime dhe organizuan shpërthime në qytete të shumta dhe të burgosurit u rebeluan nëpër burgje.

Presidenti Daniel Noboa, i cili ishte betuar vetëm dy muaj më parë, shpalli gjendjen e jashtëzakonshme.

Që atëherë, policia ka arrestuar më shumë se 16 mijë njerëz.

Gjendja e jashtëzakonshme përfundoi të hënën, por presidenti mbajti një gjendje “konflikti të armatosur të brendshëm”, me ushtrinë që ruan kompetenca të jashtëzakonshme.

Ai dëshiron të prezantojë masa të tjera si kontrolle më të rrepta të armëve dhe dënime më të ashpra me burg. Këto do të hidhen në votim në një referendum më 21 prill.

Nuk ka dyshim se jeta e shumë ekuadorianëve ka ndryshuar për shkak të rritjes së dhunës së bandave.

Doktoresha, Gabriela Almeida, thotë se ajo po sheh “gjithnjë e më shumë pacientë me ankth dhe njerëz që vuajnë nga sulmet e panikut”.

Vetë Almeida shmang daljet gjatë natës.

“Pati një rrëmbim afër këtu, katër blloqe më tutje”, shpjego ajo.

“Kur isha adoleshente, mbaj mend se çfarë po ndodhte në Kolumbi”, thotë ajo për dhunën e lidhur me drogën në vendin fqinj.

“Asnjëherë nuk e kemi menduar se diçka e tillë mund të ndodhë në vendin tonë”.

Guayaquil, qendra e drogës e Ekuadorit

Pjesa më e madhe e këtij makthi është nxitur nga rritja e tregtisë së drogës.

Prodhimi dhe konsumi në mbarë botën i kokainës kanë arritur nivele rekord, sipas Zyrës së Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Krimin.

Vetëm ndërmjet viteve 2020 dhe 2021, prodhimi i kokainës u rrit dhe kartelet ndërkombëtare të drogës filluan të kërkonin rrugë të reja përmes të cilave të kontrabandonin kokainën e prodhuar në Kolumbi dhe Peru.

Ekuadori, i cili ndodhet midis Perusë dhe Kolumbisë dhe autoriteteve të të cilit nuk kishin përvojë në luftën kundër trafikimit, u pa si opsioni i përsosur.

Si rezultat, Ekuadori është shndërruar në një qendër globale të shpërndarjes, ku droga ruhet, përgatitet për tranzit – shpesh e fshehur brenda kontejnerëve të transportit – dhe dërgohen në destinacionin e tyre përfundimtar.

Bandat si ajo ku Paul është pjesë luajnë një rol kyç.

Ai na thotë se kaloi nga tregtimi i sasive relativisht të vogla droge në trafikun e kilogramëve kokainë.

Paul thotë se roli i tij i ri konsistonte në fshehjen e drogave të paligjshme midis produkteve të tjera brenda kontejnerëve të transportit.

Nëntëdhjetë për qind e drogave të paligjshme që largohen nga Ekuadori janë të fshehura brenda kontejnerëve të transportit që nisen nga porti i Guayaquil, sipas rojës bregdetare të Ekuadorit.

Roja bregdetare ka rritur mbikëqyrjen e saj, por thotë se rreziku për stafin e saj është rritur gjithashtu.

Ekipi i armatosur kryen deri në katër patrulla në ditë, duke kërkuar për anëtarët e bandës që përdorin varka të vogla për të fshehur drogën në kontejnerë të grumbulluar në anijet e mëdha.

Komandanti thotë se ata janë penguar nga korrupsioni në të kaluarën dhe Paul konfirmon se banda paguante dikë në port për të larguar kamerat e sigurisë në momente kyçe.

 “Të gjithë duan territor…”

Për Paul, më shumë trafik droge do të thoshte “më shumë para, armë më të mira”.

Por ajo gjithashtu shkaktoi luftëra të përgjakshme në terren midis bandave rivale.

“Të gjithë duan territor. Territor për shitjen e drogës, territor për trafikim – madje edhe për zhvatje të parave nga njerëzit dhe për rrëmbim”, shpjegon Paul.

Kur e pyesim pse refuzon të largohet nga banda, ai pretendon se ka qenë më pak i përfshirë që kur është fshehur, por anëtarët e bandës që e kërkojnë janë “gjithkund”.

Ai na thotë se i mban lidhjet e tij me bandën e tij, në mënyrë që ata t’i sigurojnë atij rezervë nëse nevojitet dhe më shumë armë për të mbrojtur veten.

Ai mund t’i dorëzohej autoriteteve, por pretendon se “e vetmja mënyrë për t’u larguar nga banda do të ishte largimi nga vendi” pasi bandat janë aktive në burgje.

Pasi e ngacmojmë më tej për natyrën e përfshirjes së tij, ai pranon se ka vrarë njerëz, por thotë se i vjen keq që ka shkatërruar familjet.

“Ndjej keqardhje për marrjen e jetëve të njerëzve. Unë luftoj për të fjetur sepse kam lënduar shumë njerëz”.

Duke luftuar për drejtësi, duke vuajtur padrejtësi

Kur ia vumë në dukje të gjitha këto çështje qeverisë, na u tha se kishte reduktuar në mënyrë dramatike numrin e vdekjeve të dhunshme, eliminoi fuqinë e bandave të organizuara në burgje, hetoi rastet e korrupsionit dhe po fitonte luftën kundër mafias.

Por personat e ngarkuar me sjelljen e anëtarëve të bandës para drejtësisë janë kthyer në shënjestër.

Gjashtë prokurorë publikë janë vrarë në më pak se dy vjet.

Njëri prej tyre ishte César Suarez, i cili kishte udhëhequr hetimin për sulmin në stacionin televiziv, si dhe për një numër rastesh korrupsioni.

Ai u qëllua për vdekje në Guayaquil në Janar.

Prokurorja publike Michelle Luna e kujton atë si “një person shumë të gëzuar” që e donte punën e tij.

Ajo dhe kolegët e saj kanë frikë se kushdo që përpiqet të përballet me bandat e dhunshme të Ekuadorit është tani një objektiv i krimit të organizuar dhe ata po kërkojnë masa shtesë sigurie.

Ata duan që identitetet e prokurorëve të mbahen sekret dhe të zhvillohen seanca në distancë, në mënyrë që të shmangin rrezikun e udhëtimit në të njëjtën sallë gjyqi ku gjykohen të dyshuarit.

Ndërsa nuk ka marrë kërcënime personalisht, Luna shqetësohet se është vetëm çështje kohe derisa ta bëjë këtë dhe po mendon të ndryshojë karrierë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com