Qeveria dhe forcat Tigrayan bien dakord për t’i dhënë fund luftës dyvjeçare

Palët në konfliktin në rajonin verior të Etiopisë, Tigray, kanë rënë dakord për një “ndërprerje të përhershme të armiqësive”, tha ndërmjetësi i Bashkimit Afrikan, një javë pasi filluan bisedimet formale të paqes në Afrikën e Jugut.

Ish-presidenti nigerian Olusegun Obasanjo, në konferencën e parë mbi bisedimet e paqes të mërkurën, tha se qeveria e Etiopisë dhe autoritetet Tigrayan kanë rënë dakord për “çarmatim të rregullt, të qetë dhe të koordinuar” së bashku me “rivendosjen e ligjit dhe rendit”, “rivendosjen e shërbimeve” dhe “qasje e papenguar në furnizimet humanitare”.

Marrëveshja shënoi një “agim” të ri për Etiopinë, tha ai, duke folur në një konferencë shtypi.

Lufta, e cila shpërtheu në nëntor 2020, ka vendosur forcat rajonale nga Tigray kundër ushtrisë federale të Etiopisë dhe aleatëve të saj, të cilat përfshijnë forca nga rajone të tjera dhe nga Eritrea fqinje.

Kryeministri etiopian Abiy Ahmed përshëndeti marrëveshjen e së mërkurës dhe u angazhua për të punuar drejt marrëveshjes.

“Angazhimi për paqen mbetet i palëkundur. Dhe angazhimi ynë për të bashkëpunuar për zbatimin e marrëveshjes është po aq i fortë”, tha ai në një deklaratë.

Rebelët e Tigray e përshëndetën marrëveshjen dhe thanë se kishin bërë lëshime.

“Ne jemi të gatshëm ta zbatojmë dhe ta përshpejtojmë këtë marrëveshje”, tha kreu i delegacionit të tyre, Getachew Reda.

“Për të adresuar dhimbjet e popullit tonë, ne kemi bërë lëshime sepse duhet të krijojmë besimin”.

Konflikti, i cili nganjëherë është përhapur nga Tigray në rajonet fqinje të Amhara dhe Afar, ka vrarë mijëra njerëz, ka zhvendosur miliona nga shtëpitë e tyre dhe ka lënë qindra mijëra në prag të urisë.

Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara Antonio Guterres e përshëndeti armëpushimin.

“Është një hap i parë shumë i mirëpritur, i cili shpresojmë se mund të fillojë të sjellë pak ngushëllim për miliona civilë etiopianë që kanë vuajtur vërtet gjatë këtij konflikti”, u tha gazetarëve zëdhënësi i Sekretarit të Përgjithshëm, Stephane Dujarric.

Shtetet e Bashkuara gjithashtu përshëndetën marrëveshjen.

“Njoftimi i Bashkimit Afrikan për nënshkrimin e një ndërprerjeje të armiqësive midis qeverisë së Etiopisë dhe Frontit Çlirimtar Popullor Tigray përfaqëson një hap të rëndësishëm drejt paqes”, u tha gazetarëve zëdhënësi i Departamentit të Shtetit Ned Price.

Mesenbet Assefa, një asistent profesor i drejtësisë në Universitetin e Addis Ababa, e përshkroi marrëveshjen si një “zhvillim të madh politik”.

“Ka një emocion të madh në Addis Ababa”, tha Assefa për të përditshmen izraelite “Al Jazeera”.

Konflikti pati një efekt shkatërrues “socialisht, politikisht dhe ekonomikisht dhe mendoj se është një lajm i mirë të shohësh se të dy palët kanë rënë dakord për një ndërprerje të armiqësive”.

Nevojë urgjente për ndihmë

As Eritrea dhe as forcat rajonale aleate me ushtrinë etiopiane nuk morën pjesë në bisedimet në Afrikën e Jugut dhe ishte e paqartë nëse ata do të respektonin marrëveshjen e arritur.

Forcat Eritreane janë fajësuar për disa nga abuzimet më të këqija të konfliktit, duke përfshirë përdhunimet në grup, dhe dëshmitarët kanë përshkruar vrasjet dhe plaçkitjet nga forcat eritreane edhe gjatë bisedimeve të paqes.

Obasanjo, i cili ka udhëhequr ekipin ndërmjetësues të Bashkimit Afrikan, tha se zbatimi i marrëveshjes do të mbikëqyret dhe monitorohet nga një panel i nivelit të lartë të Bashkimit Afrikan. Ai vlerësoi procesin si një zgjidhje afrikane për një problem afrikan dhe tha se marrëveshja do të lejonte që furnizimet humanitare për Tigray të rivendoseshin.

Një pyetje kritike është se sa shpejt ndihma mund të kthehet në Tigray, ku komunikimet dhe lidhjet e transportit janë ndërprerë kryesisht që nga fillimi i konfliktit.

Mjekët kanë përshkruar se po mbarojnë ilaçet bazë si vaksinat, insulina dhe ushqimi terapeutik, ndërsa njerëzit vdesin nga sëmundje lehtësisht të parandalueshme dhe uria.

Hetuesit e Kombeve të Bashkuara për të drejtat e njeriut kanë thënë se qeveria etiopiane po përdorte “vrasjen e civilëve nga uria” si një armë lufte.

“Ne jemi kthyer në kirurgjinë e shekullit të 18-të”, u tha një kirurg në spitalin kryesor të rajonit, Fasika Amdeslasie, ekspertëve shëndetësorë në një ngjarje në internet të mërkurën.

“Është si një burg në qiell të hapur”.

Një burim humanitar tha se organizata e tyre mund të rifillonte operacionet pothuajse menjëherë, nëse do t’i jepej qasja e papenguar e ndihmës në Tigray.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.