Pse po investohet kaq shumë për gjysmëpërçuesit?

Fabrika më e re e çipave kompjuterikë në Mbretërinë e Bashkuar në Durham, dikur një fabrikë tubash qeramike, nga jashtë duket si një magazinë e madhe.

Por brenda hapësirës së madhe po shndërrohet në një qendër të sofistikuar për prodhimin e çipave kompjuterikë.

Pragmatic Semiconductor ka ndërtuar tashmë një linjë prodhimi, të cilën industria i pëlqen ta quajë linja fabrikimi, ose linja fabrikash.

E mbyllur në dhomën e saj të madhe, linja e prodhimit ka të gjitha makineritë e shtrenjta të nevojshme për prodhimin e çipave kompjuterikë dhe ajri brenda kontrollohet me kujdes për të shmangur çdo ndotje gjatë prodhimit.

Pragmatic ka para për të ndërtuar një linjë tjetër të tillë prodhimi dhe financimi prej 182 milionë paund i shpallur në fund të vitit të kaluar do të financojë linjat e prodhimit tre dhe katër.

Si dhe nga investitorët privatë, Pragmatic siguroi fonde nga Banka e Infrastrukturës në Mbretërinë e Bashkuar e mbështetur nga qeveria dhe British Patient Capital, një degë e Bankës Britanike të Biznesit.

Por kompanisë do t’i duhen shumë më tepër para për të përfunduar planin e saj për të ndërtuar tetë linja prodhimi në fabrikën e vjetër të tubave.

Nga telefonat dhe kompjuterët, te makinat dhe lavatriçet, thuajse çdo produkt me një çelës ndezje-fikje mbështetet në prodhimin e çipave kompjuterikë, të njohur gjithashtu si gjysmëpërçues.

Është një industri që ka parë shumë turbulenca gjatë viteve të fundit.

Ka pasur ndërprerje në zinxhirët e furnizimit gjatë pandemisë dhe tensione gjeopolitike në Azi, ku kanë origjinën 90% e çipeve më të avancuara në botë.

David Moore, shefi ekzekutiv i Pragmatic Semiconductor, i cili është prodhuesi më i madh i gjysmëpërçuesve në MB, thotë se industria do të ketë nevojë për lloje të shumta gjysmëpërçuesish për të zgjidhur lloje të ndryshme problemesh në sektorin e çipave.

Shumica e gjysmëpërçuesve janë bërë duke përdorur silikon, por kompania e tij po merr një qasje të ndryshme.

Ata po bëjnë çipa fleksibël në fabrikën e tyre në Durham, të cilat mund të përdoren në teknologjinë e veshjes, vërtetimin e veshjeve dhe madje edhe në etiketat e paketave për të gjurmuar artikujt.

Çipat e Pragmatic janë ndërtuar mbi një shtresë të hollë fleksibël. Dhe kjo qasje rezulton në çipa që janë më të lirë dhe më të shpejtë për t;u prodhuar se çipi standard i silikonit.

“Nëse merrni një fabrikë standarde të prodhimit të silikonit, do të duhen shumë vite dhe miliarda dollarë për ta bërë atë”, tregon Moore.

“Fabrika jonë e fabrikimit mund të jetë 10 deri në 100 herë më e lirë në varësi të asaj me çfarë e krahasoni. Në silikon, do të duhen tre deri në gjashtë muaj për të shkuar nga fillimi i procesit deri në një produkt të përfunduar. Për ne, mund ta bëjmë këtë në më pak se 48 orë”.

Por nuk është zgjidhje përfundimtare.

Çipi fleksibël mund të jetë më i lirë dhe më i shpejtë për t’u prodhuar, por çipat e avancuar në telefona, kompjuterë dhe teknologji të tjera kryesore do të kenë ende nevojë për çipat kompjuterikë më të avancuar me bazë silikoni.

Një mungesë serioze e këtyre çipave në vitin 2021, nënvizoi se sa e varur është industria globale nga disa furnizues kryesorë.

Në veçanti, Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) përbën 90% të gjysmëpërçuesve më të avancuar në botë.

Në një përpjekje për të ulur këtë varësi, qeveritë po shpenzojnë shuma të mëdha për të krijuar industri më të forta vendase të çipave.

Në gusht të vitit 2022, qeveria amerikane nënshkroi në ligj Aktin e çipave të SHBA-ve, i cili premtoi 52 miliardë dollarë për të rritur prodhimin vendas të çipave kompjuterikë.

Kurse Bashkimi Evropian ka projektin e tij me vlerë 43 miliardë euro.

Në një shkallë më të vogël, Mbretëria e Bashkuar ka premtuar 1 miliard paund investime në këtë sektor.

Analistët thonë se prodhuesit e mëdhenj të çipave po i përgjigjen stimujve të tillë të qeverisë.

Gjermania ka parë një valë të madhe investimesh.

Një prodhues tajvanez gjysmëpërçues ka vendosur, së bashku me tre kompani evropiane me seli, të investojnë 10 miliardë euro në Dresden.

“Ne shohim që 80% e prodhimit global është aktualisht në Azi, mbështetja në vendet aziatike do të thotë se ne me të vërtetë duhet të forcojmë qëndrueshmërinë tonë këtu në BE”, vëren Hendrik Abma, drejtor i përgjithshëm i Shoqatës Evropiane të Industrisë së Gjysmëpërçuesve.

“Unë mendoj se kuptimi i rëndësisë së gjysmëpërçuesve për industrinë këtu në Evropë, për zhvillimin tonë teknik, është nënvlerësuar në të kaluarën”.

Ngjashëm si Gjermania, Abma vëren se Belgjika, Lituania dhe Republika Çeke, kanë parë investime të konsiderueshme.

Sipas Hannah Dohmen, analiste kërkimore në Qendrën për Sigurinë dhe Teknologjinë në zhvillim të Georgetown në Washington, pas Aktit të çipave në SHBA, pothuajse 500 kompani aplikuan në qeverinë amerikane për financim për projekte.

Edhe jashtë SHBA-ve dhe Evropës, janë planifikuar projekte të tjera.

“Ne po shohim gjithashtu përpjekjen e Indisë për të hyrë në hapësirën e prodhimit të çipave. Një vend që ka një histori të fortë në dizajnimin e çipave, por do të fillojë nga e para në prodhim”, thotë Dohmen.

“India po kërkon të jetë një lojtar i madh në hapësirë dhe me konkurrencë në rritje me Kinën. Kjo ka nxitur SHBA-të dhe vendet e tjera aleate të forcojnë bashkëpunimin teknologjik me Indinë”.

Gjithçka tingëllon shumë pozitive, por ndërtimi i impianteve të çipave kompjuterikë nuk është i lehtë.

Planet e TSMC për të ndërtuar çipa të avancuar në Arizona kanë hasur në telashe, me kompaninë që fajëson mungesën e punëtorëve të kualifikuar.

Kurse të tjerët shqetësohen se nxitimi për të ndërtuar fabrika në Evropë dhe SHBA, thjesht do të pasqyrojë atë që tashmë ekziston në Azi.

“Ekziston një rrezik i dyfishimit dhe shpërdorimit në të gjithë industrinë”, sipas Dohmen.

Ndërkohë, Moore parashikon më shumë diversifikim në mënyrën se si bëhen gjysmëpërçuesit dhe për çfarë përdoren.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.