Nga Pegasus-i te dronët kamikazë, armët e dërguara në Marok nga Izraeli

Gjenerallejtënant, Aviv Kochavi, do të kryejë një vizitë në Marok, duke shënuar takimin e parë nga një shef shtabi izraelit, që kur vendet normalizuan marrëdhëniet në vitin 2020.

Por marrëdhënia e tyre ka një histori.

Izraeli dhe Maroku mbanin lidhje të fshehta ushtarake gjatë dekadave të fundit dhe turistët izraelitë mund të vizitonin Marokun.

Marrëdhëniet u lidhën pasi u nënshkrua Marrëveshja e Oslos, u ndërprenë me shpërthimin e intifadës së dytë dhe u rinovuan në fund të vitit 2020, kur Maroku u bë vendi i katërt që u bashkua me Marrëveshjet e Abrahamit.

Izraeli dhe Maroku kanë një histori të gjatë sigurie dhe bashkëpunimi diplomatik.

Mossad-i operonte një stacion në Rabat.

Pas Luftës Gjashtë Ditore, Izraeli i shiti Marokut armët e tij të tepërta franceze, kryesisht tanke dhe artileri.

Këshilltarët ushtarakë izraelitë erdhën në Marok për të ndihmuar Qeverinë të luftojë Frontin separatist Polisario që lufton për pavarësinë e Saharasë Perëndimore.

Heron

Në vitin 2014, Maroku bleu tre drone “Heron” të prodhuar nga “Israel Aerospace Industries” për 50 milionë dollarë.

Heron, i cili doli në treg në vitin 2000, mund të qëndrojë në ajër për 45 orë dhe të arrijë një lartësi prej 35 mijë këmbësh.

Sipas informacionit të disponueshëm publikisht, marrëveshja nuk ishte për dronët e armatosur, por për Heron 1, i cili është i pajisur me sensorë.

Heron përfshin, ndër të tjera, sisteme fotografike që i mundësojnë të funksionojë gjatë natës, duke kapur imazhe nga nxehtësia që rrezatojnë, për shembull automjetet.

Dronët që hynë në shërbim në ushtrinë marokene tre vjet më parë thuhet se po përdoren për të luftuar Frontin Polisario, i cili po lufton për pavarësinë e Saharasë Perëndimore.

Grupet e të drejtave të njeriut kanë akuzuar Marokun për një listë shkeljesh në luftë

Barak MX

Shkurtin e kaluar, u raportua se IAI po furnizonte Marokun me Barak MX, një sistem i integruar për të luftuar një gamë të gjerë kërcënimesh ajrore, duke filluar nga helikopterët dhe avionët deri te dronët dhe raketat e lundrimit.

Vendet e Gjirit Persik janë të interesuara të blejnë sistemin si pjesë e sistemit të mbrojtjes rajonale në zhvillim me Izraelin.

Sistemi fillimisht u zhvillua për t’u vendosur në anije dhe kohët e fundit u përdor për të rrëzuar dronët e Hezbollahut që kërcënonin platformën e gazit natyror Karish në Detin Mesdhe.

Barak MX është përshtatur për përdorim në tokë.

Pegasus

Mjetet e zhvilluara nga Grupi NSO i Izraelit janë bërë një simbol problematik i industrisë së luftës kibernetike të vendit.

Spyëare Pegasus, i cili u shitet vetëm organeve qeveritare të mbrojtjes dhe inteligjencës me miratimin e Agjencisë së Kontrollit të Eksportit të Mbrojtjes të Ministrisë së Mbrojtjes, i mundëson përdoruesit të fshijë të gjithë informacionin e përfshirë në një smartphone dhe të operojë me mikrofonin dhe kamerën e tij në distancë.

Në disa raste, telefonat mund të hakohen pa asnjë veprim nga përdoruesi, si p.sh. klikimi në një lidhje me qëllim të keq.

Shitja e Pegasus në Marok, për të cilën ishte raportuar nga Amnesty International, çoi në komplikime diplomatike me Francën pasi doli se ndër objektivat e Marokut ishin ministra në qeverinë e Emmanuel Macron.

Inteligjenca franceze konfirmoi hakerimin.

Raportet e mëparshme zbuluan se Pegasus ishte përdorur kundër gazetarëve dhe aktivistëve të të drejtave të njeriut në Marok.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.