Misteret e Moskës

Sipas kryeministrit britanik Winston Churchill, Rusia është “një rebus i mbështjellë nga një mister brenda një enigme”.

Një mënyrë koncize për të shpjeguar se sa të vështira ishin për t’u interpretuar ngjarjet sovjetike për vendet e tjera.

Për të lexuar situatën e krijuar në Moskë me tentativën për grusht shteti të Prigozhinit, është mirë të kemi parasysh paralajmërimin e Churchillit.

Historia nuk është e qartë në shumë aspekte dhe, mbi të gjitha, misteri e rrethon përfundimin e saj.

Ajo që është e sigurt është se është padyshim një gabim të minimizohet rebelimi i mercenarëve të Grupit Wagner si një organizim apo farsë pa pasoja.

Le të fillojmë nga fundi që lë shumë pyetje të hapura. Në fund të marshimit drejt Moskës dy protagonistët e konfliktit, Prigozhin dhe Putin u zhdukën. Nuk dihet se ku janë strehuar të dy.

Pas dënimit të ashpër të rebelimit të armatosur të Wagner, Vladimir Putin nuk është rishfaqur kurrë në publik. Nuk dihet as fati i 25 mijë mercenarëve nën urdhrat e ish-mikut të presidentit: sa prej tyre janë futur në radhët e ushtrisë dhe sa nga ana tjetër mbeten në dispozicion të liderit të tyre?

Në Perëndim, si politika ashtu edhe shtypi janë mbajtur larg interpretimeve dhe analizave të situatës ruse, por kanë qenë unanime në pohimin se lideri del nga kjo ngjarje më i dobët se më parë.

Rebelimi i mercenarëve dhe reagimi i dobët që gjeti si në opinionin publik ashtu edhe në qarqet politike dhe ushtarake të shtetit rus kanë nxjerrë në dritë ekzistencën e përçarjeve dhe thyerjeve brenda regjimit i cili është konsoliduar për më shumë se njëzet vjet rreth kreut të Kremlinit.

Presidenti i Bjellorusisë Lukashenko luajti rolin e ndërmjetësit midis rebelëve dhe qeverisë, por është e paimagjinueshme që vendimet aktuale për kushtet e marrëveshjes që i dha fund marshimit në Moskë t’i delegoheshin atij.

Padyshim, dikush brenda Kremlinit e trajtoi këtë çështje dhe përdori liderin e Minskut si mesazher.

Largimi i Vladimir Putin nga skena në orët vendimtare dhe gjithashtu në ato pas marrëveshjes sugjeron se ai nuk ishte drejtuesi i situatës.

Prandaj, mund të mendohet se, në orët e tentativës për grusht shteti, pati një ndryshim në balancën e pushtetit brenda mureve të Kremlinit, i cili reduktoi ndjeshëm figurën e Putinit.

Më shumë se një formacion mercenarësh, Grupi Wagner shfaqet si një qendër fuqie brenda strukturës ushtarake ruse.

Me 50 mijë milicianë të vendosur në frontin ukrainas dhe nuk dihet se sa të tjerë të angazhuar në njëzet vende afrikane si dhe në Siri, njerëzit e Prigozhin përfaqësojnë forcat speciale të vërteta në dispozicion të Kremlinit për veprime të gjera.

Grupi i lindur nën komandën e shërbimeve ushtarake ruse (GRU), fillimisht përbëhej nga ish-pjesëtarë të forcave speciale, por sot, për shkak të humbjeve të shumta të pësuar në frontin ukrainas, ata janë zëvendësuar kryesisht nga ish-të dënuar.

Sukseset ushtarake të arritura nga Rusia si në Siri ashtu edhe në Krime dhe në frontin lindor të Ukrainës mund t’i atribuohen këtyre mercenarëve, ndërsa ushtria e Moskës ka demonstruar gjithë joefikasitetin e saj dhe paaftësinë e dukshme të komandantëve.

Një nivel superioriteti në këtë fushë që e ka shtyrë ish-kuzhinierin e Putinit për muaj të tërë të adresojë kritikat gjithnjë e më të dhunshme kundër udhëheqësve ushtarakë.

Një konflikt që pak kohë më parë solli edhe anulimin e

Prigozhin nga mediat ruse dhe që pa edhe përplasje zjarri midis mercenarëve dhe ushtrisë në frontin ukrainas.

Marrëdhëniet midis Prigozhin dhe ministrit të Mbrojtjes Sergei Shoigu erdhën në konfrontim të drejtpërdrejtë, kur ky i fundit nxori një direktivë që kërkonte që grupet mercenare t’i bashkoheshin radhëve të ushtrisë së rregullt.

Ndërsa udhëheqësi çeçen Ramzan Kadyrov ra dakord, Prigozhin pushtoi komandën e Rostovit dhe filloi marshimin drejt Moskës.

Një lëvizje që synonte të godiste Shoigu, por që e vendosi liderin mercenar në konflikt të drejtpërdrejtë në fakt me Putin.

Por, siç u tha, rusët nuk mund të bëjnë pa profesionistët e Wagner-it dhe për këtë arsye duhej të arrihet një marrëveshje, pikat e së cilës ende nuk janë të qarta.

Nëse kjo është çështja ushtarake, situata politike brenda regjimit rus duket shumë më komplekse dhe më enigmatike.

Që nga fillimi i luftës, Vladimir Putin ka bërë shumë armiq brenda sistemit të pushtetit që e ka mbajtur atë në krye të Kremlinit për më shumë se njëzet vjet.

Një duzinë oligarkë vdiqën në rrethana të dyshimta, ndërsa Putini ka sulmuar dhe kërcënuar vazhdimisht kategorinë e milionerëve rusë, duke i fyer dhe quajtur tradhtarë.

Kjo, ndërkohë që manjatët rusë e panë kapitalin e tyre të investuar në Perëndim të ngrirë ose të sekuestruar dhe lirinë e tyre të lëvizjes të kufizuar për ta dhe familjet e tyre.

Putin gjithashtu fajësoi shumë gjeneralë për vështirësitë e hasura në frontin ukrainas, duke larguar shumë prej tyre nga postet komanduese.

Ai u përplas me drejtuesit e inteligjencës që nuk u pajtuan me vendimin për të pushtuar Ukrainën.

Këtyre episodeve duhet shtuar se gjatë njëzet viteve të qeverisjes së saj Rusia nuk u rrit aspak ekonomikisht dhe se para luftës produkti i saj kombëtar bruto ishte i barabartë me atë të vendit të fundit të BE-së, Bullgarisë.

Me luftën, sigurisht që situata nuk është përmirësuar me Evropën, e cila ka pushuar së paguari shtrenjtë gazin dhe naftën, burimet e vetme për të mbështetur ekonominë e vendit.

Së fundi, duhet të kemi parasysh edhe gjendjen e izolimit pothuajse ndërkombëtar në të cilin pushtimi i Ukrainës e ka vendosur Rusinë, e cila deri tani, larg nga të luajturit rolin e superfuqisë globale, mund të aspirojë më së shumti për atë të fuqisë rajonale të kushtëzuar fuqishëm nga prania aktuale më e fortë e NATO-s.

Të gjithë këta janë elementë që sugjerojnë rritjen e mospajtimit brenda sistemit të pushtetit rus.

Një shumë tensionesh në rritje një vit para zgjedhjeve të ardhshme presidenciale, në funksion të të cilave tashmë ka filluar gara për pasardhësin e liderit.

Me pushtimin e Ukrainës dhe vendosjen e një regjimi lufte substancial, Putin ka provuar gjithçka për të ribashkuar regjimin dhe për të ndenjur kështu ende në pushtet.

Por rezultati katastrofik i luftës po zgjeron të çarat në bazë të pushtetit të tij.

Në këtë situatë, do të ishte më mirë që Putini ta mbyllte këtë ngjarje me një marrëveshje sa më të mirë, kjo edhe për të mos u përfshirë plotësisht nga aleati i tij kinez.

Tashmë epoka e Jaltës ka përfunduar dhe bota do të jetë në gjendje të arrijë një ekuilibër të ri vetëm me një pakt të ri midis Uashingtonit dhe Pekinit.

Rusia do të përfundojë në sferën e influencës kineze duke u bërë një provincë e perandorisë lindore.

Sado paradoksale të duket, mund të jenë Shtetet e Bashkuara, të shqetësuara për një shpërthim të Federatës Ruse me rezultate të paparashikueshme dhe të vështira për t’u menaxhuar, që i hedh një litar shpëtimi liderit të Kremlinit.

Nëse ju pëlqejnë fabulat e Ezopit, të cilat tregojnë histori kafshësh, bëhuni gati të lexoni atë për një Ari (Rusi) të pushtuar nga një shqiponjë (SHBA) dhe një dragua (Kinë).

Ende nuk e dimë se si përfundon.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.