Pse vdekja e Li Keqiang është e rrezikshme për Xi Jinping

Vdekja e një lideri në Kinë mund të sjellë ndryshime të mëdha, siç ndodhi pas Mao Ce Dunit, ose mund të çojë në trazira politike, siç ndodhi kur pikëllimi për Hu Yaobang u shndërrua në protestat e Sheshit Tiananmen të vitit 1989.

Për këtë arsye, largimi i ish-kryeministrit Li Keqiang ka shkaktuar tashmë masa të ndryshme për të siguruar ruajtjen e stabilitetit.

Një goditje ndaj përdorimit të VPN-së është duke u zhvilluar për të zvogëluar aksesin e qytetarëve kinezë në pjesët e internetit që nuk kontrollohen nga Partia Komuniste.

Partia nuk dëshiron zi për një ish-udhëheqës popullor, liberal dhe numër dy, për të gjeneruar kritika më të gjera ndaj administratës aktuale, të udhëhequr nga Xi Jinping.

Nuk është vetëm se Li vdiq kaq papritur, duke pësuar një atak në zemër vetëm disa muaj pasi dha dorëheqjen, por për shkak të asaj që ai përfaqësonte: një mënyrë për të qeverisur potencialisht Kinën me prioritete të ndryshme nga ato të Sekretarit të Përgjithshëm Xi.

Ai ishte një pragmatist i ndritur që nuk dukej aq i shqetësuar për ideologjinë. Dhe kjo është një nga arsyet pse ai preu një figurë kaq të vetmuar në Komitetin e Përhershëm të Byrosë Politike prej shtatë anëtarësh, organi më i fuqishëm vendimmarrës i vendit.

Pastaj është ajo që do të bëhej e njohur si “Indeksi Li Keqiang”, i cili lindi nëpërmjet një memorandumi të famshëm të Departamentit të Shtetit të SHBA-ve dhe doli në dritë në Wikileaks. Si Sekretar i atëhershëm i Partisë i Provincës Liaoning, Li thuhet se i kishte thënë ambasadorit të SHBA në 2007 se shifrat e PBB-së lokale nuk ishin të besueshme si një mënyrë për të gjykuar shëndetin ekonomik.

Ai thuhet se ka përdorur tre tregues të tjerë për të analizuar rritjen: vëllimin e ngarkesave hekurudhore, konsumin e energjisë elektrike dhe disbursimet e kredive bankare.

Kritika e statistikave zyrtare të Kinës, edhe pas dyerve të mbyllura, për amerikanët nuk mund të ketë shkuar mirë me kundërshtarët e tij politikë.

Ish-kryeministri konsiderohej si një nga figurat më të zgjuara politike të brezit të tij. Ai u pranua në Fakultetin Juridik prestigjioz të Universitetit të Pekinit menjëherë pasi universitetet u rihapën pas Revolucionit Kulturor katastrofik të Kryetarit Mao.

Në një parti të dominuar nga inxhinierët, ai ishte një ekonomist, i cili u bë i njohur për “thonë ashtu siç është” duke pranuar sinqerisht dhe publikisht problemet ekonomike të Kinës si një mjet për të gjetur zgjidhje për to.

Gjatë pandemisë së fundit, ai foli për dëmin që po i bënte ekonomisë dhe kinezëve të zakonshëm qasja zero-COVID e Xi.

Natyrisht, ai nuk e vuri në dyshim liderin kryesor të vendit, apo vetë politikën, por nuk i vuri në dukje as ndikimet e masave përmirësuese.

Në maj 2022, gjatë një takimi virtual që thuhej se përfshinte më shumë se 100 mijë përfaqësues të qeverisë dhe biznesit, ai fillimisht foli shumë për “punën efektive” nga zyrtarët që përballeshin me “sfida të papritura” gjatë krizës, por më pas ai vazhdoi: “Vështirësitë, në disa zona dhe në një farë mase, janë edhe më të mëdha se tronditja e rëndë e pandemisë në vitin 2020”.

Ai shtoi se ka një rrugë të qartë përpara, duke thënë se “zhvillimi është baza dhe çelësi për zgjidhjen e të gjitha problemeve në Kinë”. Nuk vlen asgjë që tha zhvillimi, jo vrull ideologjik.

“Për të bërë një punë të mirë të parandalimit dhe kontrollit të epidemisë, ne kemi nevojë për burime financiare dhe materiale. Ne kemi nevojë për zhvillim për të mbështetur punësimin e qëndrueshëm, jetesën e njerëzve dhe parandalimin e rrezikut”, tha ai.

Në maj të vitit të kaluar, me politikën zero-COVID ende në fuqi, ai u shfaq i demaskuar në një universitet në provincën Yunnan. Dhe as studentët dhe as zyrtarët e mbledhur rreth tij nuk ishin të veshur me maska. Kjo nxiti diskutime virale në mediat sociale, me postime që lavdëronin kryeministrin. Së shpejti hashtagu #PremierAtYunnanUniversity po censurohej.

Gjatë vitit të parë të COVID, si personi teknikisht përgjegjës për ekonominë, Li vendosi të promovojë kapacitetin e krijimit të vendeve të punës në tezgat rrugore dhe u pa duke vizituar shitësit ambulantë në provincën Shandong.

Biznesi tashmë po shkonte në ujëra të vështira dhe ai tha se kjo lloj tregtie mund të shtonte vitalitetin dhe të krijonte më shumë vende pune.

Pothuajse menjëherë, shitësit ambulantë u kthyen në rrugët e Pekinit, pasi ishin të ndaluar për vite. Por ata kurrë nuk do të lejoheshin të qëndronin, jo nën vizionin e Xi se si duhet të dukej kryeqyteti kinez.

Brenda disa ditësh nga e ashtuquajtura shtytje e Li për të ringjallur tezgat në rrugë, masa tashmë po minohej në gazetën e Komitetit të Partisë Komunale të Pekinit, The Beijing Daily. Ai bëri një koment duke thënë se tezgat në rrugë ishin “johigjienike dhe të pacivilizuara”. Media të tjera shtetërore u bashkuan më pas me mesazhe të ngjashme.

Fakti që qeveria e qytetit mundi kaq shpejt – dhe kaq publikisht dhe në mënyrë efektive – të përmbyste një politikë të sugjeruar nga kryeministri i vendit, tregoi se sa i kufizuar ishte bërë fuqia e tij.

Nën qeverinë e mëparshme të Hu Jintao, me udhëheqjen e saj kolektive, kjo nuk do të ishte e mundur. Fraksionet e ndryshme brenda Partisë duhej të balancoheshin.

Por nën Xi, kjo është ose mënyra e Xi Jinping ose rruga e gabuar.

Përpara se Li të jepte dorëheqjen në mars të këtij viti, ai ishte figura e fundit e lartë e qeverisë e lidhur me epokën Hu dhe mënyrën e saj për të bërë gjërat.

Prania e tij përfaqësonte një kohë tjetër, një qasje më pak të zellshme politikisht, e cila fokusohej më shumë në veprimtarinë e biznesit sesa në parullat e partive.

Si një folës i rrjedhshëm anglisht, ai mund të jetë shumë simpatik kur takohet me liderë të huaj. Ai gjithashtu do të tundte me dorë dhe u buzëqeshte gazetarëve që mblidheshin për të filmuar takimet e tij zyrtare.

Fakti që vdekja e tij ka ardhur vetëm disa muaj pas largimit të pashpjegueshëm të Ministrave të Jashtëm dhe të Mbrojtjes të profilit të lartë, vetëm sa e ka shtuar ndjeshmërinë e saj të mundshme.

Ceremonitë e ardhshme zyrtare në kujtim të tij do të trajtohen me shumë kujdes, që të mos nxisin edhe pak një pamje simpatike për ish-kryeministrin, e cila mund të bie ndesh me rrugën aktuale të qeverisë.

Ata që shikojnë platformat e mediave sociale kineze do të monitorojnë derdhjet e trishtimit dhe tronditjes në internet, siç e kujtojnë njerëzit e zakonshëm.

Li erdhi në radhët e Partisë Komuniste në të njëjtën kohë me Xi dhe, në një moment, ishte në garë për t’u bërë vetë Sekretar i Përgjithshëm, në vend të Xi.

Shumë spekulime janë bërë se si mund të kishte qenë Kina tani, nëse Li do të kishte marrë frenat si lider kryesor.

Marrë nga BBC, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.