Numër rekord i barrierave të hequra të lumenjve në të gjithë Evropën në vitin 2023

Evropa ka hequr një numër rekord digash dhe pengesash të tjera nga lumenjtë e saj në vitin 2023, ka gjetur një raport i fundit.

Çka ka ndihmuar në rivendosjen e rrugëve ujore të trazuara në gjendjen e tyre natyrore.

Gati 500 barriera u hoqën nga lumenjtë evropianë vitin e kaluar, sipas shifrave të përpiluara nga Dam Removal Europe, një rritje prej 50 për qind nga një vit më parë.

Franca udhëhoqi rrugën për të ndihmuar rimëkëmbjen e lumenjve, sipas raportit, e ndjekur nga Spanja, Suedia dhe Danimarka.

“Është e mahnitshme të dëshmosh një vit tjetër rekord për heqjen e digave në lumenjtë evropianë”, ka thënë Herman Wanningen, drejtor i Fondacionit Botëror të Migrimit të Peshqve dhe bashkëthemelues i Digave në Evropë.

Lumenjtë e Evropës janë copëtuar nga diga – shumë prej të cilëve nuk janë më të nevojshëm.

Rreth 150 mijë nga 1.2 milionë barrierat në rrugët ujore evropiane janë të vjetruara dhe ndoshta të rrezikshme, sipas raportit, i cili dokumentoi 113 vdekje që përfshijnë barrierat e lumenjve në Evropë që nga viti 2000.

Dam Removal Europe, një koalicion i shtatë grupeve mjedisore, i cili synon të rivendosë gjendjen e rrjedhjes së lirë të lumenjve dhe përrenjve, ka bërë me dije se ritmi i heqjeve ishte në rritje.

Ligji i propozuar i BE-së për restaurimin e natyrës – fati i të cilit varet në balancë pas lobimit të minutës së fundit nga vendet anëtare – synon të rilidhë 25 mijë km lumë të fragmentuar deri në vitin 2030.

Por arritja e kësaj “do të kërkojë një ndryshim paradigme në restaurimin e lumenjve”, sipas një studimi në Nature që theksoi “ndikimet e përhapura” të shkaktuara nga barrierat e vogla.

Megjithëse digat e mëdha marrin vëmendjen më të madhe, studiuesit zbuluan se nëntë në 10 barriera lumore evropiane janë më pak se 5 metra të larta.

Lidhja e lumenjve ndihmon në udhëtimin e kafshëve të egra dhe lejon që peshqit migrues të arrijnë në vendet e shumimit.

Heqja e digave gjithashtu lejon që nivelet e ujit të ndryshojnë gjatë vitit, gjë që mund të shkaktojë ndryshime të habitatit që rrisin diversitetin e bimëve dhe kafshëve, sipas Pol Huguet, një këshilltar bashkiak në qytetin spanjoll të Manresa, i cili hoqi një digë si pjesë e një projekti ripërtëritjeje.

“Falë këtij ndryshimi, për herë të parë, ne kemi parë disa peshq që shkojnë në rrjedhën e sipërme në këtë pjesë të lumit”.

Heqja e digave nuk është gjithmonë popullore.

Teksa ndotja e karbonit ngroh planetin, duke lejuar që ajri të mbajë më shumë lagështi, rreziqet e reshjeve ekstreme që shemben barrierat e vjetra të lumenjve po rriten.

Të paktën tre barriera lumore u shembën vitin e kaluar për shkak të shiut të dendur në Norvegji, Irlandën e Veriut dhe Slloveni, thuhet në raport.

Javën e kaluar, një digë shpërtheu në rajonin Orsk të Rusisë pasi shirat e dendur përmbytën zonën dhe detyruan më shumë se 100 mijë njerëz në të gjithë Rusinë dhe Kazakistanin të largoheshin.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.