Zyra e Prokurorit të Qarkut të Manhatanit po riatdheson 200 objekte të konfiskuara nga muzetë dhe koleksionet kryesore. Shumë ishin të lidhur me një tregtar.
Kjo zyrë sekuestroi nga muzeu “Getty” në Los Anxhelos, një filxhan vere 2 mijë e 500 vjeçar dhe gjashtë objekte të tjera që i paraprinin Cezarit.
Nga Universiteti “Fordham” në Bronx u morën afërsisht njëqind artefakte greko-romake me vlerë prej 2 milionë dollarësh.
Më shumë objekte antike u sekuestruan nga muzetë në San Antonio, Cleveland, galeritë, shtëpitë në Nju Jork dhe Long Island.
Gjithsesi, zyra e prokurorit të qarkut të Manhatanit ka konfiskuar në heshtje 160 objekte të lidhura me një burrë, Edoardo Almagia.
Ai është një tregtar 70-vjeçar i antikiteteve me bazë në Romë, i cili akuzohet në dokumentet e gjykatës për një zhvillim kontrabande prej tre dekadash.
Rreth 150 artikuj të Almagias dhe 50 të tjera të lidhura me trafikantë të tjerë të dyshuar, u dorëzuan me ceremoni në konsullatën italiane në Nju Jork, në atë që zyrtarët thonë se është riatdhesimi më i madh i vetëm i relikeve nga Amerika në Itali.
Vlera e 200 artikujve të kthyer – të cilat përfshijnë kavanoza të pikturuara dhe enë të zbukuruara, buste mermeri dhe figurina qeramike – u vlerësua në 10 milionë dollarë.
“Për vite të tëra, muzetë prestigjiozë dhe koleksionistët privatë në të gjithë Shtetet e Bashkuara shfaqën në mënyrë të dukshme këto thesare historike italiane, edhe pse vetë prania e tyre në Amerikë përbënte dëshmi të krimeve të trashëgimisë kulturore”, tha në një deklaratë prokurori i Qarkut të Manhattan-it, Cyrus R. Vance Jr. .
Gjenerali i një njësie të trashëgimisë kulturore të Karabinierëve, forcës së policisë ushtarake kombëtare të Italisë, Roberto Riccardi – i cili shkoi për të marrë sendet, tha se statutet e kufizimeve e kishin bërë shumë të vështirë për Italinë ndjekjen penale të zotit Almagias.
“Ajo që është më e rëndësishme, është se këto gjetje arkeologjike rezultojnë që janë pjesë e identitetit tonë kulturor”, tha Riccadi.
Hetuesit thanë se individët dhe institucionet, që mbanin figurat, i dorëzuan ato me dëshirë pasi u njoftuan për përfshirjen e Almagias.
Shumica i kishin blerë artikujt nga ndërmjetësit që i kishin marrë nga Almagia, një i diplomuar në Princeton që jetonte në Nju Jork, dhe shisnin vepra arti atje, nga viti 1980 deri në vitin 2006.
Duke folur për konfiskimet e objekteve, Matthew Bogdanos, ndihmësprokurori i qarkut që drejton Njësinë e Trafikimit të Antikiteteve të zyrës, tha se, “Për meritë të tyre, çdo person dhe organizatë me të cilën jemi marrë deri tani në lidhje me Almagia, kanë rënë dakord me ne që ne jemi të saktë”.
Almagia – i cili është nën hetim, ndër të tjera, për transportimin e paligjshëm të qindra artefakteve italiane në Shtetet e Bashkuara dhe paraqitjen e dokumenteve të rreme doganore – menjëherë mohoi akuzat kundër tij dhe i cilësoi çdo shkelje importi si të parëndësishme në një intervistë telefonike.
“Ka mijëra sende që udhëtojnë nëpër botë pa letra, dhe ata kërkojnë vetëm letra tani, dhe në të kaluarën nuk kanë pasur kurrë kërkesa të tilla”, tha Almagia.
“Pse po e bëjnë këtë tani, pyes veten. Kaq shumë para po shpenzohen për të persekutuar tregtarët kur mund të përdoren për të riparuar muzetë italianë, ku kaq shumë objekte të ngjashme tashmë janë në rrezik”, shtoi ai.
Almagia është hetuar herë pas here nga autoritetet italiane dhe amerikane për dekada.
Një kronologji e ndërlikimeve të tij ligjore, që daton të paktën në vitin 1996, u përfshi në dokumentet e gjykatës të lëshuara në fillim të këtij muaji në lidhje me rastin e miliarderit Michael H. Steinhardt, i cili dorëzoi 180 objekte të vjedhura, 10 prej të cilave iu shitën nga Almagias.
Në vitin 2000, Almagia u ndalua në aeroportin Kennedy me dy afreske të vjedhura nga qyteti romak i Herculaneum.
Në vitin 2006, vitin kur ai u largua nga Shtetet e Bashkuara, agjentët federalë bastisën apartamentin e tij dhe rezultat, ai hoqi dorë atje gjashtë sende që më vonë u shpallën të paligjshme.
Dhe në vitin 2012, një gjykatë italiane e shpalli të pafajshëm për drejtimin e grabitjes së varreve të lashta romake dhe etruske.
Gjykata, megjithatë, mbështeti konfiskimin e të gjitha relikteve në zotërim të tij dhe tha se marrëdhëniet e tij kishin kontribuar në “një nga thasët më të mëdhenj të trashëgimisë kulturore italiane bazuar në sasinë e madhe të mallrave të vjedhura” që ai trajtonte.
I pyetur për pengesat e tij në të kaluarën me ligjin, Almagia kishte thënë – “Kam shitur gjëra nga Italia, patjetër që po”.
“Ka objekte në muzetë e SHBA-së që pa dyshim janë vjedhur nga gërmimet, por kur nuk janë objekte të rëndësisë më të madhe, mendoj se duhet të qëndrojnë aty, në mënyrë që të vlerësohen nga vizitorët amerikanë”, shtoi ai.
Ky rast dhe veprime të tjera të kohëve të fundit, si konfiskimet e Steinhardt, tregojnë se njësia e zotit Bogdanos po shkon shumë prapa në kohë dhe përtej kufijve shtetërorë për të konfiskuar objekte.
“Konfiskimet janë të garantuara nga një statut shtetëror që lejon prokurorët t’ua kthejnë pronën e vjedhur “pronarëve të ligjshëm” pavarësisht se kur dhe ku janë vjedhur dhe për shkak se Nju Jorku ishte lokusi i komplotit”, tha Matthew Bogdanos.
Të katër muzetë e përfshirë në këtë rast thanë se, pas shqyrtimit të provave të prokurorit të qarkut, ata vendosën të hiqnin dorë vullnetarisht nga sendet e tyre të lidhura me Almagian.
Më i godituri ishte Muzeu i Artit Grek, Etrusk dhe Romak në Universitetin Fordham, i cili dorëzoi afërsisht njëqind nga 260 artikujt e dhuruar në vitin 2007 nga një student i vetëm, William D. Walsh, i cili vdiq në vitin 2013 dhe nuk ishte në dijeni të kuadrateve të tyre dhe origjinën.
Koleksioni i tij përfshinte sende greko-romake që datojnë të paktën deri në vitin 700 p.e.s. dhe përfshinte shembuj të klasit botëror të portreteve dhe qeramikës.
Dhurimi i tij dhe rreth 40 dhurata të mëvonshme, i lejuan universitetit të ngrinte një muze falas dhe një institucion mësimor dhe kërkimor kushtuar studimit të artit të lashtë mesdhetar.
Një nga objektet e sekuestruara, një hidri terrakote ose kavanoz uji 19 inç i lartë, që përshkruan bëmat e Herkulit, u shfaq në kopertinën e katalogut të muzeut të vitit 2012.
Në një deklaratë, Fordham i quajti konfiskimet dhe riatdhesimin një “veprim të duhur”.
“Që kur Fordham mori antikitetet në vitin 2007, ka qenë transparente në lidhje me origjinën e objekteve ose mungesën e tyre, duke përfshirë publikimin e një katalogu në vitin 2012, pjesërisht në mënyrë që studiues të tjerë të kishin akses të plotë në informacionin përkatës rreth koleksionit”, u tha në deklaratë.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
