Në institucionet publike shqiptare mund të ndalohet përdorimi i TikTok-ut

Kohët e fundit, vendet perëndimore janë bërë gjithnjë e më të shqetësuar se TikTok, në pronësi të kompanisë kineze Bytedance, po kërcënon interesat e sigurisë dhe privatësinë e përdoruesve të saj dhe po dërgon të dhëna tek autoritetet komuniste kineze.

Australia këtë javë, duke ndjekur shembullin e disa vendeve të tjera, do të shpallë ndalimin e përdorimit të TikTok në telefonat celularë të zyrtarëve qeveritarë, për shkak të shqetësimeve rreth interesave të sigurisë, raportoi gazeta e përditshme “The Australian”.

Kryeministri Anthony Albanese ka rënë dakord të ndalojë TikTok në pajisjet zyrtare të qeverisë, pas deklaratave nga Ministria e Brendshme.

Deri më tani, duke përmendur shqetësimet e sigurisë, përdorimi i TikTok në pajisjet e zyrtarëve qeveritarë është ndaluar nga SHBA-të, Britania e Madhe, Zelanda e Re, Kanadaja, Belgjika dhe Komisioni Evropian.

Rasti i Shqipërisë

Kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, Taulant Balla, në Komisionin për Integrimin Evropian propozoi gjithashtu që në institucionet publike të ndalohet përdorimi i rrjetit sociale TikTok.

“Për një nivel më të mirë rregullimi për të dhënat personale, bëj pjesë në ato politik-bërës, që TikTok është rrezik për sigurinë në hapësirën tonë euroatlantike. I bashkohem vendimeve për ndalimin ë përdorimit të këtij aplikacionin në të trija nivelet, në këshill, legjislacion..etj. Të paktën te pajisjet e zyrtarëve”, deklaroi fillimisht Balla.

Sipas përfaqësuesit socialist, SHBA-të kanë shkuar përtej në këtë qasje, me dyshimet se pas aplikacionit TikTok fshihet partia komuniste kineze.

“Mazhoranca do ta mbështesë propozimin e qeverisë. Do ta votoj në të gjitha komisionet e në seancë plenare. I kërkojmë përfaqësuesit të qeverisë të mbajë në vëmendjen një pjesë të diskutimeve që u bënë këtu. Të gjitha institucionet të adresojnë në mënyrë të menjëhershme”, shtoi Balla.

Ai sqaroi se AMA nuk rregullon, miraton rregullore për platformat që vetë-rregullohen referuar Meta-s, Twitter-it, Netflix-it, YouTube-it.

“Ajo që Shqipëria duhet të bëjë. Ne të ndjekim modelet e rregullatorëve evropianë. Diskutimi më i gjatë që duhet të merrte kohë këtu janë disa vendime të rregullatorëve evropianë, në fillim të këtij viti, Meta, zotëruesi i FB-së u gjobit për çështje që edhe në Shqipëri kemi deficenca, mbrojtja e të dhënave personale. Në këtë aspekt, do duhet të përfaqësojmë barrierat, digat, për të ndaluar abuzimin me këto të dhëna personale”, përmbylli deputeti socialist.

Kritikat kryesore të ngritura ndaj TikTok

Ndoshta shqetësimi më i madh është qasja e mundshme e qeverisë kineze në të dhënat e miliona përdoruesve të TikTok.

Zyrtarët perëndimorë të sigurisë kanë paralajmëruar se ByteDance mund t’i nënshtrohet ligjeve të sigurisë kombëtare të Kinës, veçanërisht një ligji të vitit 2017 që kërkon që kompanitë kineze të “mbështesin, ndihmojnë dhe bashkëpunojnë” me komunitetin e inteligjencës së vendit.

Ligji u jep liri agjencive të inteligjencës së Kinës, thonë zyrtarët.

Të dhënat e përdoruesve të TikTok mund të përdoren gjithashtu nga qindra inxhinierë kinezë dhe punonjës të TikTok, disa prej të cilëve mund të punojnë për shtetin, thonë zyrtarët perëndimorë.

Në dhjetor 2022, disa punonjës të ByteDance në Kinë dhe SHBA synuan gazetarët e mediave perëndimore që përdorën aplikacionin (dhe më vonë u pushuan nga puna).

Muajin e kaluar, institucionet evropiane i ndaluan punonjësit e tyre të kishin TikTok në telefonat e tyre zyrtarë.

Në një email të brendshëm dërguar punonjësve të Mbikëqyrësit Evropian për Mbrojtjen e të Dhënave, i cili u pa nga Politico, u shpjegua se kjo ishte për të “reduktuar ekspozimin e Komisionit ndaj sulmeve kibernetike sepse aplikacioni mbledh kaq shumë të dhëna në pajisjet celulare që mund të përdoren për të sulmuar Komisionin”.

Komisioni i Irlandës për Mbrojtjen e të Dhënave, rregullatori kryesor i BE-së për këtë çështje, do të vendosë në muajt e ardhshëm nëse TikTok ka transferuar ilegalisht të dhëna për përdoruesit evropianë në Kinë.

Ata që janë skeptikë ndaj akuzave të sigurisë theksojnë se qeveria kineze thjesht mund të blejë sasi të mëdha të të dhënave të përdoruesve nga ndërmjetës të rregulluar lehtë.

Mediat sociale amerikane si Twitter gjithashtu kishin probleme me mbrojtjen e të dhënave të përdoruesve nga sytë kureshtarë të qeverive të huaja, theksojnë ata.

TikTok pretendon se nuk i ka dhënë kurrë të dhëna qeverisë kineze dhe do të refuzonte ta bënte këtë nëse i kërkohet.

ByteDance është i regjistruar në Ishujt Kajman, për të cilin TikTok pretendon se do ta mbrojë atë nga detyrimet ligjore për të ndihmuar agjencitë kineze.

Njëzet për qind e aksioneve të ByteDance mbahen nga themeluesit dhe investitorët kinezë, 60 për qind nga investitorët globalë dhe 20 për qind nga punonjësit.

Kompania ka njoftuar dy plane për mbrojtjen e të dhënave.

Dera e përparme për spiunët kinezë

Nëse agjencitë kineze nuk mund të hyjnë legalisht në TikTok, ato mund të hyjnë nga dera e pasme, thonë zyrtarët perëndimorë.

Spiunët kibernetikë të Kinës janë ndër më të mirët në botë dhe punët e tyre lehtësohen nëse bazat e të dhënave dhe infrastruktura dixhitale janë të vendosura në territorin e tyre.

Agjencitë holandeze të inteligjencës kanë këshilluar zyrtarët qeveritarë që të çinstalojnë aplikacionet nga vendet që drejtojnë “programe sulmuese kibernetike” kundër Holandës, duke përfshirë Kinën, por edhe Rusinë, Iranin dhe Korenë e Veriut.

Kritikët e argumentit të spiunazhit kibernetik tregojnë për një studim të vitit 2021 nga Laboratori Qytetar i Universitetit të Torontos, i cili zbuloi se aplikacioni nuk shfaqte “sjelljen e hapur keqdashëse” që mund të pritej nga një aplikacion spiun.

Por drejtori i laboratorit tha se studiuesit nuk kishin informacion se çfarë po ndodhte me të dhënat e TikTok të ruajtura në Kinë.

Projektet e TikTok në Texas dhe Clover përfshijnë hapa për të lehtësuar frikën nga spiunazhi kibernetik, si dhe aksesin ligjor në të dhëna.

Plani i BE-së do t’i japë një autoriteti evropian të sigurisë (ende për t’u përcaktuar) fuqinë për të rishikuar politikat që lidhen me sigurinë kibernetike dhe kontrollin e të dhënave dhe të kufizojë aksesin për disa punonjës.

E drejta për privatësi

Kritikët e TikTok akuzojnë aplikacionin për mbledhjen masive të të dhënave, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara, ku qytetarët nuk kanë të drejta të përgjithshme të privatësisë të mbrojtura nga federale.

Në juridiksionet që kanë ligje të rrepta për privatësinë, TikTok është përballur me akuza të shpeshta për mospërputhje.

Kompania është nën hetim në Irlandë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Kanada për mënyrën se si i trajton të dhënat e përdoruesve të mitur.

Rregullatorët në Holandë, Itali dhe Francë po hetojnë gjithashtu praktikat e saj për mbrojtjen e të drejtave të privatësisë në lidhje me reklamat e personalizuara dhe për të mos kufizuar aksesin e fëmijëve në platformën e saj.

TikTok ka hedhur poshtë akuzat e bëra në disa raporte, duke pretenduar se kompanitë e teknologjisë amerikane po mbledhin po aq të dhëna.

Meta, Amazon dhe të tjerë janë gjobitur gjithashtu për shkelje të të drejtave të privatësisë së qytetarëve evropianë.

Operacione psikologjike

Ndoshta akuza më e rëndë, dhe sigurisht më e freskëta ligjërisht, është se TikTok është pjesë e luftës së përgjithshme civilizuese të Kinës kundër Perëndimit.

Drejtori i Agjencisë së Sigurisë Kombëtare të SHBA-ve (NSA) Paul Nakasone paralajmëroi këtë muaj se kontrolli i Kinës mbi algoritmin e TikTok mund t’i lejojë qeverisë të kryejë operacione të ndikimit ndërmjet popullatës perëndimore.

TikTok pretendon se ka rreth 300 milionë përdorues aktivë në Evropë dhe SHBA. Aplikacioni ishte më i shkarkuari nga interneti në vitin 2022.

Në vitin 2019, dolën raporte që sugjeronin se TikTok po censuronte përmbajtjet dhe videot pro-LGBTQ që përmendnin sheshin Tiananmen të Pekinit.

ByteDance është akuzuar gjithashtu për promovimin e videove të pakuptimta për fëmijët perëndimorë për të humbur kohë, në krahasim me përmbajtjen e dobishme arsimore të ofruar në aplikacionin e saj kinez Douyin.

Përveç akuzave për “operacione me spërkatje” të qëllimshme, TikTok është kritikuar gjithashtu për dështimin në mbrojtjen e fëmijëve nga varësia ndaj aplikacionit të tij, sfidat e rrezikshme virale dhe dezinformatat.

Rregullatori francez tha javën e kaluar se aplikacioni ishte ende në “fazat shumë të hershme” të kontrollit të përmbajtjes.

Selia e TikTok në Itali u bastis këtë javë nga Rregullatori i Mbrojtjes së të Dhënave me ndihmën e policisë italiane për të hetuar se si kompania mbron fëmijët nga sfidat virale.

Studiuesit e Citizen Lab thanë se TikTok nuk praktikon censurë të hapur.

Kritikë të tjerë të këtij argumenti vunë në dukje se qeveritë e huaja manipulojnë gjithashtu platformat perëndimore, siç është fushata ruse në Facebook që u përpoq të ndikonte në zgjedhjet e 2016 në SHBA.

TikTok pretendon se ka rregulluar kontrollet e tij të përmbajtjes që nga viti 2019 dhe publikon rregullisht raporte transparence për atë që ka hequr.

Kompania gjithashtu krenohet me një “qendër transparence” që u hap në SHBA në korrik 2020 dhe një tjetër në Irlandë në 2022.

Ai gjithashtu thekson se do të jetë në përputhje me rregullat e reja të kontrollit të përmbajtjes së BE-së, Aktin e Shërbimeve Dixhitale, i cili do të kërkojë që platformat t’u japin rregullatorëve dhe shkencëtarëve akses në algoritmet dhe të dhënat e tyre.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com