Mënyra nordike për ndalimin e bullizmit

Yjet e diskografisë botërore, Lady Gaga, Shawn Mendes, Blake Lively, Karen Elson, Eminem, Kate Middleton dhe Mike Nichols – këta janë vetëm disa njerëz që kanë folur për përvojat e tyre të të qenit viktima të bullizmit në shkollë dhe dhimbjen që u ka shkaktuar në fëmijëri dhe jetën e mëvonshme.

Armiqtë e mi ishin një palë Daniels nga fshati Yorkshire. Ata e kishin zakon të imitonin dhe tallnin gjithçka që thoja, kështu që mezi guxoja të flisja në klasë.

Kushdo që është viktimizuar si fëmijë do të kuptojë ndjenjat e turpit që mund të sjellin këto lloj përvojash.

Dhe pasojat nuk ndalen me kaq. Hulumtimet e fundit sugjerojnë se efektet e ngacmimit në fëmijëri mund të zgjasin për dekada, me ndryshime afatgjata që mund të na vënë në një rrezik më të madh të sëmundjeve mendore dhe fizike.

Gjetje të tilla po bëjnë që një numër në rritje i arsimtarëve të zhvendosin pikëpamjet e tyre për bullizmin – nga një element i pashmangshëm i rritjes, në shkelje të të drejtave të njeriut të fëmijëve, shkruan BBC.

“Njerëzit mendonin se ngacmimi është një sjellje normale, dhe në disa raste, se mund të jetë edhe një gjë e mirë – sepse ndërton karakter,” shpjegon Louise Arseneault, një profesore e psikologjisë së zhvillimit në “King’s College” në Londër.

“U desh shumë kohë që studiuesit të fillonin ta konsideronin sjelljen ngacmuese si diçka që mund të jetë vërtet e dëmshme”, shtoi ajo.

Me këtë ndryshim mendjeje, shumë studiues tani po testojnë skema të ndryshme kundër ngacmimit – me disa strategji të reja emocionuese për të krijuar një mjedis shkollor më të mirë.

Mendje e përflakur, trup i përflakur

 

Nuk mund të ketë pak dyshim se ngacmimi është një rrezik serioz për shëndetin mendor të fëmijëve në afat të shkurtër, me pasojat më të dukshme që janë ankthi i ngritur, depresioni dhe të menduarit paranojak.

Ndërsa disa nga këto simptoma mund të zhduken natyrshëm pasi të ndalojë ngacmimi, shumë viktima vazhdojnë të vuajnë nga një rrezik më i lartë i sëmundjes mendore.

Sipas një studimi të fundit në “Harvard Review of Psychiatry”, një grua që është ngacmuar në fëmijëri ka 27 herë më shumë gjasa të ketë një çrregullim paniku në moshë të re.

Tek meshkujt, ngacmimi në fëmijëri rezultoi në një rritje 18-fish të ideve dhe veprimeve vetëvrasëse.

“Ka të gjitha këto asociacione, të cilat janë të forta dhe të përsëritura nëpër mostra të ndryshme”, thotë Arseneault.

Ngacmimi do të ketë gjithashtu pasoja të zgjatura për jetën sociale të njerëzve: shumë viktima e kanë më të vështirë të bëjnë miq në jetën e mëvonshme dhe kanë më pak gjasa të jetojnë me një partner afatgjatë.

Një mundësi është që ata luftojnë për t’u besuar njerëzve përreth tyre.

“Fëmijët që janë ngacmuar, mund të interpretojnë marrëdhëniet shoqërore në një mënyrë më kërcënuese”, thotë Arseneault.

Së fundi, ka kosto akademike dhe ekonomike. Ngacmimi dëmton notat e njerëzve, gjë që redukton perspektivat e tyre për punë – që do të thotë se ata kanë më shumë gjasa të përjetojnë paqëndrueshmëri financiare dhe papunësi në moshë madhore dhe në mes të moshës së re.

Hulumtimi i Arseneault sugjeron se stresi që rezulton mund të ndikojë në trup për dekada pas ngjarjes.

Duke analizuar të dhënat nga një studim gjatësor 50-vjeçar, ajo zbuloi se ngacmimi i shpeshtë midis moshës shtatë dhe 11 vjeç lidhej me nivele dukshëm më të larta të inflamacionit në moshën 45 vjeç.

Është e rëndësishme, lidhja mbeti edhe pasi ajo kishte kontrolluar për një mori faktorë të tjerë, duke përfshirë dietën e tyre, aktivitetin fizik dhe nëse pinë duhan.

Kjo është e rëndësishme, pasi inflamacioni i ngritur mund të prishë sistemin imunitar dhe kontribuon në konsumimin e organeve tona që çon në kushte si diabeti dhe sëmundjet kardiovaskulare.

Rrjetat e sigurisë

Të marra së bashku, këto gjetje sugjerojnë se përpjekjet për të eliminuar bullizmin nuk janë vetëm një imperativ moral për të lehtësuar vuajtjet e menjëhershme të fëmijëve, por ato mund të sjellin përfitime afatgjata për shëndetin e popullatës.

Mësuesit do të duhet të ndëshkonin sjellje të caktuara – nëse ato do të vëzhgoheshin. Por përgjegjësia është e studentit për të raportuar problemin, që do të thotë se shumë rast injorohen.

Disa lloje të ngacmimeve gjithashtu mund të tolerohen sepse ato pasqyrojnë paragjykime më të gjera sociale. Për shembull, një pjesë e konsiderueshme e fëmijëve të nënave lezbike në një studim gjatësor raportuan ngacmime ose ngacmime për shkak të llojit të familjes së tyre, megjithëse mbështetja prindërore e zbuti ndikimin.

Të rinjtë LGBTQ kanë gjithashtu më shumë gjasa të përjetojnë bullizëm dhe agresione të tjera në shkollë. Sidoqoftë, shkollat ​​kanë tendencë të injorojnë bullizmin homofobik.

Për fat të mirë, kërkimet e vazhdueshme tani mund të ofrojnë disa strategji të provuara kundër ngacmimit që dihet se ndihmojnë.

Programi “Olweus” për Parandalimin e Bullizmit është një nga skemat më të testuara. Ai u zhvillua nga psikologu i ndjerë suedez-norvegjez, Dan Olweus, i cili udhëhoqi pjesën më të madhe të kërkimeve të hershme akademike mbi viktimizimin e fëmijëve.

Programi bazohet në idenë se rastet individuale të ngacmimit janë shpesh produkt i një kulture më të gjerë që toleron viktimizimin. Si rezultat, ai përpiqet të trajtojë të gjithë ekosistemin e shkollës në mënyrë që sjellja e keqe të mos lulëzojë më.

Ashtu si shumë ndërhyrje, Programi “Olweus” fillon me një njohje të problemit. Për këtë arsye, shkollat ​​duhet të organizojnë një anketë për të pyetur nxënësit për përvojat e tyre.

“Të dini se çfarë po ndodh në ndërtesën tuaj është vërtet e rëndësishme dhe mund të drejtojë përpjekjet tuaja për parandalimin e ngacmimit”, thotë Susan Limber, një profesore e psikologjisë në Universitetin “Clemson” në Karolinën e Jugut.

Programi Olweus inkurajon shkollën të përcaktojë pritshmëri shumë të qarta për sjellje të pranueshme – dhe pasojat nëse ato shkelin ato rregulla.

“Sanksionet nuk duhet të jenë një surprizë për fëmijën”, thotë Limber.

Të rriturit duhet të veprojnë si modele pozitive, të cilët përforcojnë sjelljet e mira dhe tregojnë zero tolerancë për çdo formë viktimizimi.

Ata gjithashtu duhet të mësojnë të njohin vendndodhjet brenda shkollës ku ka më shumë gjasa të ndodhë ngacmimi dhe t’i mbikëqyrin ato rregullisht.

“Çdo i rritur në shkollë ka nevojë për një trajnim bazë për bullizmin – njerëzit që punojnë në kafene, shoferët e autobusit, kujdestari”, thotë Limber.

Në nivelin e klasës, vetë fëmijët mbajnë takime për të diskutuar natyrën e ngacmimit – dhe mënyrat se si ata mund të ndihmojnë nxënësit që janë viktima të sjelljes së keqe.

Qëllimi, në të gjitha këto, është të sigurohet që mesazhi kundër bullizmit të jetë i rrënjosur në kulturën e institucionit.

Duke punuar me “Olweus”, Limber e ka testuar skemën në mjedise të ndryshme, duke përfshirë një shtrirje në shkallë të gjerë në më shumë se 200 shkolla në Pensilvani.

Analizat e tyre sugjerojnë se programi kishte rezultuar në 2000 raste më pak të ngacmimit gjatë dy viteve.

E rëndësishmja, studiuesit panë gjithashtu ndryshime në qëndrimin e përgjithshëm të popullatës shkollore ndaj ngacmimit, duke përfshirë ndjeshmëri më të madhe për viktimat.

Rezultatet e Limber nuk janë të vetmet që tregojnë se fushatat sistematike kundër ngacmimit mund të sjellin ndryshime pozitive.

Një meta-analizë e fundit, e cila shqyrtoi rezultatet e 69 sprovave, arriti në përfundimin se fushatat kundër bullizmit jo vetëm që reduktojnë viktimizimin, por gjithashtu përmirësojnë shëndetin e përgjithshëm mendor të studentëve.

Është interesante se kohëzgjatja e programeve nuk dukej se parashikonte shanset e tyre për sukses.

“Edhe disa javë ndërhyrje ishin efektive”, thotë David Fraguas, në Institutin e Psikiatrisë dhe Shëndetit Mendor, Spitali “Clínico San Carlos”, në Madrid, i cili ishte autori i parë i studimit.

Pavarësisht provave të forta, këto ndërhyrje nuk janë përfshirë ende në programet kombëtare arsimore të shumicës së qarqeve.

“Ne nuk po bëjmë atë që dimë tani për të qenë efektive”, thotë ai.

Ndarja është kujdes

Ngacmimi nuk përfundon vetëm në shkollë, natyrisht, dhe Limber argumenton se prindërit dhe kujdestarët duhet të jenë në vëzhgim për shenjat e një problemi.

“Duhet të jeni proaktiv në të folur për këtë temë – mos prisni që ajo të dalë”, thotë ajo.

Ajo thekson se i rrituri duhet t’i marrë seriozisht shqetësimet e fëmijës – edhe nëse ato duken të parëndësishme nga këndvështrimi i jashtëm – duke mbajtur gjithashtu një kokë të qartë.

“Dëgjoni plotësisht dhe përpiquni t’i mbani nën kontroll emocionet tuaja ndërsa i dëgjoni ato”, thotë ajo.

Kujdestari duhet të shmangë sugjerimet e nxituara sesi fëmija mund ta trajtojë problemin, pasi kjo ndonjëherë mund të krijojë ndjenjën se viktima është disi fajtore për përvojën.

Nëse është e përshtatshme, prindi ose kujdestari duhet të fillojë një bisedë me shkollën, e cila duhet të hartojë menjëherë një plan për t’u siguruar që fëmija të ndihet i sigurt.

“Gjëja numër një është të përqendrohemi tek ai fëmijë dhe përvojat e tij ose të saj”, thotë Limber.

Rritja rrallëherë do të jetë e lehtë: fëmijët dhe adoleshentët po mësojnë të drejtojnë marrëdhëniet shoqërore dhe kjo do të vijë me lëndim dhe mërzitje.

Por si të rritur, ne mund të bëjmë një punë shumë më të mirë për t’u mësuar fëmijëve se disa lloje sjelljesh nuk janë kurrë të pranueshme: nuk ka asnjë për të fajësuar, përveç vetë dhunuesve.

Mësime të tilla mund të kenë një ndikim të gjerë në shëndetin dhe lumturinë e shumë brezave që do të vijnë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com