Loja strategjike e 3 luftërave: Në provë është Lindja e Mesme

Zhvillimet që po shohim në Lindjen e Mesme duket se janë përfaqësimi i një “poli-krize”, një skenar në të cilin krizat ndërveprojnë dhe shkaktojnë tronditje me përmasa më të mëdha se shuma e thjeshtë e ngjarjeve individuale.

1 – Rreth krizës së Gazës, kryqëzohen disa konflikte, të ndryshme nga njëra-tjetra, por që pjesërisht mbivendosen dhe përforcojnë njëra-tjetrën.

Konflikti midis izraelitëve dhe palestinezëve për përcaktimin e strukturave të ardhshme politike dhe territoriale; konflikti ndër-palestinez midis Hamasit dhe OÇP-së për përfaqësimin e palestinezëve; konflikti midis Iranit dhe mbështetësve të tij e Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit.

Përmes këtyre lenteve ne duhet të vëzhgojmë krizën aktuale midis Izraelit dhe Iranit.

Republika Islamike nuk mund të mos i përgjigjej veprimit izraelit kundër konsullatës iraniane në Damask.

Ajo do të dukej tepër e dobët.

Përgjigja iraniane kishte për qëllim të dërgonte një mesazh fuqie për partnerët dhe kundërshtarët: Irani mund dhe synon t’i përgjigjet sulmeve.

Mesazhi themelor është: Ne nuk duam një zjarrvënie rajonale.

Reagimi i Iranit është sigurisht në përputhje me një plan të përgjithshëm afatmesëm dhe me disa nga shqetësimet e tij taktike.

2 – Objektivi strategjik i Teheranit është të zgjerojë në mënyrë invazive ndikimin e tij në rajon; përzërë Shtetet e Bashkuara nga Lindja e Mesme; shkatërrojë ose dobësojë në mënyrë të pariparueshme Izraelin dhe frikësojë shtetet sunite në zonë.

Për të arritur këtë rezultat, Irani synon të krijojë një “gjysmëhënës shiite”, një zonë ndikimi dhe vazhdimësie territoriale në të gjithë Jemenin, Irakun, Sirinë dhe Libanin dhe të pozicionohet si një fuqi hegjemoniste në zonë.

Objektivi do të jetë edhe më solid nëse dhe kur Irani të fitojë një aftësi bërthamore.

Ky plan përfaqëson një kërcënim vdekjeprurës për Izraelin, tashmë të rrethuar nga “klientët” e Iranit, por edhe për monarkitë e Gjirit dhe Egjiptin.

Ky projekt rrezikon të cenojë edhe vetë legjitimitetin e regjimeve sunite.

Irani ka gjithashtu disa shqetësime serioze dhe prioritete taktike afatshkurtra: a) ruajtja e stabilitetit të brendshëm të Republikës Islamike pavarësisht vështirësive politike, një krize serioze ekonomike dhe pakënaqësia në rritje ndaj regjimit; b) të ruajë sa më shumë mbështetësit e saj rajonalë, duke filluar me “xhevahirin në kurorë”, Hezbollahun, në Liban.

Kjo shpjegon edhe pse Hezbollahu deri më tani është përdorur relativisht me kursim në krizën e Gazës.

Irani duhet të përgatisë një vazhdimësi të qetë për Udhëheqësin Suprem Khamenei, i moshuar dhe i sëmurë; të përfundojë programin e tij bërthamor pa ndërhyrje ose pengesa të tepërta.

Të gjitha këto janë arsye që sugjerojnë kujdes taktik ndaj Iranit për të shmangur goditjet e mundshme të jashtme që mund të komprometojnë këtë plan.

Një hakmarrje tepër e kufizuar iraniane do të kishte projektuar një imazh të rrezikshëm dobësie.

Anasjelltas, një përgjigje tepër agresive do ta kishte tërhequr Iranin në një konfrontim të drejtpërdrejtë me Izraelin dhe potencialisht me Shtetet e Bashkuara.

Diçka që tani për tani Irani nuk e dëshiron dhe nuk mund ta përballojë.

3 – Prandaj, shtrirja e reagimit iranian konfirmon se Irani është një aktor racional.

Tani i takon Tel Avivit të vendosë për një përshkallëzim të mundshëm.

Mekanizmi është i qartë: Netanyahu shtyhet nga aleatët e tij të qeverisë së ekstremit të djathtë; në vend të kësaj, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët kryesorë po punojnë për të shmangur reagimin e tepërt.

Rezultati: forca që mbizotëron (e brendshme apo ndërkombëtare) do të jetë vendimtare në vendimin e Netanyahut.

Megjithatë, nevoja për të siguruar parandalimin e domosdoshëm mbetet dhe për këtë arsye duhet të pritet një reagim, edhe nëse jo i menjëhershëm.

Megjithatë, duhet të merret parasysh një aspekt i rëndësishëm psikologjik dhe kontekstual: disa përbërës të qeverisë dhe opinionit publik në Izrael mendojnë se kjo krizë përfaqëson një mundësi për t’i dhënë një goditje të fortë Iranit dhe mbështetësve të tij.

4 – Tel Avivi sot gjendet përballë një kontradikte që presupozon një zgjedhje.

Izraeli ka një interes të rëndësishëm strategjik: të kundërshtojë planin iranian dhe, për këtë qëllim, të bëjë kauzë të përbashkët me vendet e Gjirit dhe Egjiptin, falë edhe mbështetjes amerikane.

Megjithatë, kjo presupozon nevojën për të pranuar parimin e një shteti palestinez në Bregun Perëndimor dhe Gaza.

Sauditët kanë qenë të qartë për këtë.

Ky interes strategjik, megjithatë, bie ndesh me interesin taktik të Netanyahut, i vendosur për të vonuar ose përfundimisht

Megjithatë, ky interes strategjik është në kontrast me interesin taktik të Netanyahut, i vendosur për të vonuar ose shmangur fundin e tij politik.

Prandaj, ai duket i prirur të vazhdojë të mbështetet në ultra të djathtën izraelite, e cila e sheh mundësinë e një shteti palestinez si një anatemë.

Opinion nga Ettore Sequi, ish-konsulli i Italisë në Iran dhe ish-ambasador i Bashkimit Evropian në Shqipëri

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com