Ish-Përfaqësuesi i lartë për Bosnje dhe Hercegovinë, Valentin Inzko, u propozoi më 17 maj të këtij viti liderëve të Bashkimit Evropian sanksionimin e disa zyrtarëve të Republikës Srpska-s, mes të cilëve ishin Milorad Dodik, Nenad Stevandiç, Dragan Çaviç, Petar Gjokiç dhe Nedeljko Cubriloviç.
Por, Brukseli zyrtar nuk iu përgjigj asnjëherë kërkesës së Valentin Inzkos.
“Istraga.ba” dhe “Oslobodjenje” posedojnë letrën e Inzkos drejtuar Joseph Borell, Përfaqësuesit të Lartë të BE-së për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë, në të cilën shefi i atëhershëm i OHR-së kërkon sanksione për Milorad Dodik dhe Igor Zuniç të SNSD-së, Dragan. Çavi i PDSH-së, Nedeljko Çubriloviç dhe Spomenko Savanoviç nga DNS, Nenad Stevandiç dhe Kostadin Vasiç nga Ujedinjena Srpska dhe Petar Gjokiç dhe Dalibor Steviq nga Parçtia Socialiste.
Disa burime diplomatike nga Sarajeva dhe Brukseli të agjensisë së lajmeve boshnjake Patria kanë konfirmuar vërtetësinë e këtyre dokumenteve gazetarëve të “Istraga” dhe “Oslobodjenje”.
“I nderuar Përfaqësues i Lartë, i nderuari zoti Borell,” shkroi Inzko më 17 maj të këtij viti, “ndërsa mandati im po afron përfundimin dhe situata në terren përkeqësohet në një nivel që ka shqetësuar seriozisht shumë prej nesh në terren, doja të ndaja me ju disa mendime mbi situatën në Bosnje dhe Hercegovinë. Po ju shkruaj si Përfaqësues i Lartë për BeH, i ngarkuar për zbatimin civil të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit”, nis letra e Inzkos.
“Edhe pse kam vazhduar të përballem me probleme të ndryshme në procesin e zbatimit të marrëveshjes së paqes për më shumë se 12 vjet”, vazhdon Inzko, “deri më sot nuk kam kërkuar aplikimin e sanksioneve evropiane për shkeljen e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit”.
“Për keqardhjen time të madhe, tani jam i detyruar të kërkoj zbatimin e sanksioneve të BE-së për të mbrojtur Bosnjën dhe Hercegovinën, Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit, kriteret e Kopenhagës, por edhe vlerat universale të qytetërimit, për të parandaluar më tej glorifikimin e kriminelëve të dënuar të luftës. në BeH”.
Arsyeja e letrës së Inzkos drejtuar Borellit ishin konkluzionet e Asamblesë Kombëtare të Republikës Srpskas, të miratuara në seancën e 11 majit 2021, me të cilat ky organ ligjvënës “refuzon kërkesën e Përfaqësuesit të Lartë dhe mbështet vendimet e mëparshme të Komisionit për 25 vjetorin e Asamblesë Kombëtare të Republikës Srpska”.
“Kështu, shumica parlamentare në pushtet miratoi një konkluzion në mbështetje të vendimit origjinal të trupit ad hoc parlamentar, i cili paraprakisht vendosi të shpërblejë tre të dënuarit për krime lufte. Konkluzionet janë nënshkruar nga kryetarët e klubeve të deputetëve të SNSD-së, PPD -NPS, DEMOS, DNS, Ujedinjena Srpska dhe PS.
“Ndaj ju kërkoj që të aplikoni masa kufizuese europiane, si për nënshkruesit e konkluzioneve (shefat e klubeve) ashtu edhe për drejtuesit e partive të tyre (lista me emra bashkangjitur)”, kërkoi Inzko përmes letrës së tij.
Prologu, siç është përmendur tashmë, përfshin emrat e Milorad Dodik dhe Igor Zuniç nga SNSD, Dragan Çaviç nga NDP, Nedeljko Cubriloviç dhe Spomenko Savanoviç nga DNS, Nenad Stevandiç dhe Kostadin Vasiç nga Srpska e Bashkuar, dhe Petar Djokiç dhe Dalibor Steviç nga Partia Socialiste.
“Angazhimi i bashkësisë ndërkombëtare, të udhëhequr nga BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara, mbetet kyç për miratimin e reformave që përfundimisht do të nevojiten për integrimin në Bashkimin Evropian”, vazhdon ai.
“Megjithatë, ndërkohë që këto përpjekje vazhdojnë, ne kemi pasur vështirësi të mëdha në adresimin e sfidave të shumta të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, të cilat janë gjithnjë e më të vështira për t’u përballur pa një prani më të fortë ndërkombëtare. Besoj se është koha për të shqyrtuar opsionet dhe për të përdorur mjetet që ka ende komuniteti ndërkombëtar për këta që minojnë Marrëveshjen Kornizë të Përgjithshme të Paqes, duke përfshirë vënien në pikëpyetje të integritetit territorial të Bosnjë-Hercegovinës, janë përshpejtuar dhe kanë arritur një nivel ku refuzimi ndërkombëtar është kritik”.
Më tej, vazhdon diplomati austriak Inzko, “Udhëheqësit politikë ende nuk përballen me pasojat për veprimet e tyre shkatërruese, ndërkohë që situata aktuale sugjeron fuqishëm se qasja aktuale estimujve pozitivë pa “shkop” apo masa të tjera ndëshkuese nuk ka kurëfar efekti. Siguria duhet të rishikohen. Këto politika, përkundrazi, po u shpërblehen dhe po u lejojnë atyre që janë në pushtet të qëndrojnë në pushtet”.
Në Bruksel, megjithatë, ata nuk po mendojnë për një “shkop”. Këtë e dëshmon një dokument që gjatë një vizite të fundit në Sarajevë u shfaq “rastësisht” në një konferencë për shtyp nga Angelina Eichhorst, drejtoreshë e Shërbimit Evropian të Veprimit të Jashtëm.
“Ajo që na duhet sot është një dialog mes liderëve politikë. Ne kemi nevojë për një strategji të qartë që mund të arrijmë rezultatet konkrete të sanksionit në këtë fazë. Ne besojmë se nuk është ende koha për të folur për sanksionet, fokusi duhet të jetë vazhdimi të dialogut të subjekteve politike në BeH”, shkruhej në dokumentin që Eichhorst mbajti gjatë konferencës për shtyp në Sarajevë.
Letra e ish-Përfaqësuesit të Lartë në Bruksel, padyshim që nuk u mor seriozisht. Dhe ja çfarë i shkruante ende Valentin Inzko, Josep Borell-it.
“Unë shoh të përmendet njëfarë ‘ndarje paqësore’, ndërsa bëhet thirrje për tërheqjen e pranisë ushtarake ndërkombëtare dhe formimin e Ushtrisë së RS, kjo është kërcënim për sovranitetin dhe integritetin territorial të BeH-së, dhe rrjedhimisht për paqen dhe stabilitetin e këtij vendi. Kështu e kuptuan fjalë për fjalë një numër i madh i qytetarëve të saj”, ka shkruar Inzko.
Ish-Përfaqësuesi i Lartë informon Borella-n se Milorad Dodik ka bërë thirrje për rithemelimin e Ushtrisë së RS-së, duke e quajtur RS-në një shtet de facto dhe duke përsëritur pikëpamjet e tij mbi nevojën për të zhbërë atë që është arritur deri më tani në nivelin e Bosnje-Hercegovinës.
Inzko thekson se nuk ka të ndalur glorifikimi i kriminelëve të dënuar të luftës dhe se për këtë kërkon sanksione.
“Fatkeqësisht, disa nisma që nga viti 2011, përfshirë atë të fundit, për të ndryshuar Kodin Penal të Bosnjë dhe Hercegovinës për të ndaluar ligjërisht mohimin e gjenocidit kanë dështuar,” u kujtoi Inzko udhëheqësve të BE-së në maj të këtij viti.
Përfaqësuesi i Lartë i atëhershëm shkroi se ishte “thellësisht i bindur se sanksionet konkrete evropiane, ndalimi i udhëtimeve në BE dhe ngrirja e llogarive do të kishin pasoja të rënda dhe do të reduktonin shumë sjelljen anti-Dayton në këtë vend të bukur, por problematik”.
Kreu i SNSD-së, Milorad Dodik, padyshim ishte në dijeni për këtë letër të Inzkos dërguar liderëve të BE-së.
“Nëse BE-ja ose Komisioni Evropian vendos për sanksione kundër RS-së ose përjashtimin e saj nga programet (asistencat), le të shkruajnë se kjo është data e RS-së së pavarur,” tha Milorad Dodik së fundmi.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
