Kur shfaqen sinjalet e para të Alzheimerit?

Është si një hartë, brenda së cilës truri ynë fillon të humbasë drejtimin dhe të humbasë pjesë.

Kështu ndodh me Alzheimer-in vit pas viti.

Por shenjat mund të shfaqen shumë më herët, 18 vjet më parë, sipas studiuesve kinezë që analizuan fenomenin nga pikëpamja e shfaqjes së tij me kalimin e kohës, një ekip i udhëhequr nga shkencëtarët nga Qendra e Inovacionit për Çrregullime Neurologjike.

Shfaqet në jetën tonë 20 vjet më parë, por Alzheimer mund të shfaqet edhe më herët.

Studimi kinez i publikuar në The New England Journal of Medicine u krye në bashkëpunim me disa institute dhe është konstatuar se ndryshimi në përqendrimin e disa proteinave dhe ndryshimet në indin e trurit shfaqen në sekuencë dhe në faza të përcaktuara, deri sa të rezultojnë në gjendjen patologjike.

Akumulimi i beta amiloidit, megjithëse konsiderohet ndër shenjat kryesore që lidhen me Alzheimer, nuk është i pranishëm në të gjithë personat e prekur.

Fillimi i parashikuar qartë i shenjave biologjike të demencës ishte i njohur për format trashëgimore të patologjisë, të cilat mund të befasojnë edhe në një moshë shumë të hershme.

Sëmundja e Alzheimerit është forma më e zakonshme e demencës: një sëmundje neurodegjenerative që vret në mënyrë progresive qelizat nervore, veçanërisht ato në zonat e trurit që rregullojnë proceset e të mësuarit dhe kujtesës.

Simptoma kryesore? Humbje afatshkurtër e kujtesës. Nëse do të shikonit në trurin e një personi me Alzheimer, do të shihnit neurone të vuajtur të rrethuar nga skelet e një proteine ​​të dëmshme, beta-amiloide, të rrethuar nga qeliza inflamatore që bëhen gjithashtu të rrezikshme.

Truri është i dëmtuar në nivele të ndryshme: përveç degjenerimit të qelizave nervore, ka dëmtime të enëve të gjakut dhe një gjendje të inflamacionit të vazhdueshëm të trurit.

Sipas të dhënave të OBSH-së, në botë ka mbi 55 milionë raste të demencës dhe vlerësohet se, për shkak të rritjes progresive të moshës mesatare të popullsisë, ky numër do të rritet, duke arritur në 78 milionë deri në vitin 2030.

Nga të gjitha rastet, 60-80% janë sëmundja e Alzheimerit.

Studimi kinez

Studiuesit e koordinuar nga profesori Jianping Jia kryen një hetim shumëqendror të kontrollit të rastit me mijëra pjesëmarrës, të gjithë të përfshirë në Studimin e Njohjes dhe Plakjes në Kinë (COAST) të kryer midis janarit 2000 dhe dhjetorit 2020.

Gjatë këtyre 20 viteve, një pjesë e vullnetarëve iu nënshtruan një sërë testesh të rregullta, duke përfshirë testet e lëngut cerebrospinal (CSF), skanimet e trurit dhe vlerësimin e funksionit njohës përmes testeve të standardizuara të ngjashme me Klasifikimin e Dementisë Klinike (CDR-SB).

Pjesëmarrësit ishin burra dhe gra të moshës së mesme dhe të moshuar, të cilët të gjithë kishin status normal njohës në fillim.

Studiuesit krahasuan rastet e 648 individëve që mbanin njohje të shëndetshme me 648 persona të cilët, gjatë periudhës së ndjekjes që zgjati saktësisht 19.9 vjet, u sëmurën me Alzheimer.

Kjo procedurë lejoi që rezultatet e testeve të kryera në intervale të rregullta të analizoheshin dhe të përputheshin, dhe bëri të mundur përcaktimin se kur dhe si u shfaqën biomarkerët e neurodegjenerimit, duke çuar në fillimin e rënies njohëse dhe diagnozën e demencës.

Shenjat që u vunë re janë:

1-Sinjali më i hershëm që u shfaq ishte një rritje në përqendrimin e proteinës beta-amiloide 42 në lëngun cerebrospinal, tashmë i dallueshëm 18 vjet përpara diagnozës së Alzheimerit.

2-U zbulua se 14 vjet pas diagnozës, një ndryshim në raportin midis beta-amiloidit 42 dhe beta-amioidit 40, në thelb dy forma të proteinave ngjitëse, grumbullimi i të cilave në sistemin nervor shoqërohet me neurodegjenerim.

3-Në moshën 11 vjeçare ekipi hulumtues vuri re një rritje të proteinës tau 181 të fosforiluar në grupin e Alzheimerit.

4-Në moshën 10 vjeçare ishte rritja e taut në tërësi që doli si anomali.

5-Në moshën 9-vjeçare u zbuluan shenjat e para të dëmtimit neuronal, të shkaktuar nga prania e zinxhirit të lehtë të neurofilamentit në lëngun cerebrospinal, i cili prek veçanërisht aksonet.

6-Në moshën 8 vjeç, imazhet e rezonancës magnetike treguan atrofinë e hipokampusit, një pjesë e trurit të përfshirë në njohjen, në grupin e Alzheimerit.

7-U zbulua se 6 vjet pas diagnozës, rënia konjitive ishte e dukshme përmes testeve të standardizuara për të vlerësuar demencën.

8-Ekipi zbuloi se në grupin e Alzheimerit kishte një probabilitet më të madh për të qenë bartës të një varianti gjenetik të quajtur APOE4. Të dhënat konfirmojnë lidhjen, e cila tashmë ka dalë në dritë në të kaluarën, midis këtij varianti të gjenit të përfshirë në metabolizmin dhe transportin e lipideve në tru dhe formës më të përhapur të demencës në botë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.