Greqi/ Afganët në harresë ndërsa ukrainasit emigrantë të vërtetë

Është ora 15:30 dhe Suna Hamanawa, 25 vjeçe, po bën atë që ajo dhe dhjetëra nëna të tjera afgane bëjnë shumicën e ditëve.

Po shkon drejt një stoli në parkun e sheshit Viktoria, një shesh i rënduar në qendër të Athinës, ndërsa fëmijët e saj luajnë rreth saj.

Si pothuajse çdo azilkërkues tjetër, ajo është e lehtësuar që ndodhet në Greqi.

“Ne jemi më mirë këtu, ne jemi më të sigurt këtu edhe pse unë dhe burri im dhe vogëlushi ynë i parë fillimisht kaluam 10 muaj në Moria”, thotë ajo.

25-vjeçarja shton se Qeveria greke nuk po bën asgjë.

“Thjesht vazhdon të thotë: prit, prit, prit”. Dhe kjo është ajo që ne bëjmë gjatë gjithë ditës, çdo ditë. Presim për letrat tona, presim për dokumentet tona të udhëtimit. Presim lirinë”.

Një vit pas rënies së Afganistanit nga talebanët, Greqia vazhdon të jetë porti i parë i thirrjes për mijëra njerëz që ikin nga kriza humanitare e përkeqësuar e vendit.

Pas ukrainasve, afganët përbëjnë grupin e dytë më të madh të aplikantëve për azil në BE dhe deri tani më të madhin në Greqi, ku më shumë se 37 mijë – më shumë se një e treta e numrit të përgjithshëm të regjistruar në mbarë vendin – kanë paraqitur kërkesa për azil.

Hamanawa, e cila mbërriti në Lesbos me burrin e saj, Mohammed, me një gomone nga Turqia në vitin 2018, priti katër vjet për t’u bërë një nga 28 mijë e 500 afganët e vlerësuar për të siguruar statusin e refugjatit – një periudhë e zgjatur e harresës ligjore që është shumë në kundërshtim me refugjatët e tjerë.

Në një raport të fundit, Komiteti Ndërkombëtar i Shpëtimit (IRC) publikoi vështirësitë e refugjatëve afganë në Greqi dhe ndikimin serioz në shëndetin e tyre fizik dhe mendor.

Nga 192 afganë të monitoruar nga ekipet e shëndetit mendor të organizatës midis prillit 2021 dhe marsit 2022, rreth 97% kishin raportuar simptoma të depresionit, ndërsa 50% kishin menduar të bënin vetëvrasje.

“Shumë afganë që ikin nga konflikti dhe persekutimi në vendin e tyre mendojnë se problemet e tyre do të mbarojnë sapo të arrijnë në Evropë. Ky thjesht nuk është rasti”, thotë Dimitra Kalogeropoulou, drejtoresha e IRC-së për Greqinë.

Për rreth 70 mijë ukrainas që kanë kërkuar strehim në Greqi, ka qenë një histori tjetër.

Pas pushtimit të Rusisë më 24 shkurt, BE-ja lëvizi me shpejtësi për të nxjerrë një direktivë të përkohshme mbrojtjeje për të mbrojtur të drejtat e njerëzve të dëshpëruar për t’u larguar nga vendi i shkatërruar nga lufta.

Edhe pse relativisht pak ukrainas janë nisur për në Greqi, pritja që ata kanë marrë atje ka qenë jashtëzakonisht e ngrohtë, me zyrtarë të lartë që shpesh i referohen të ardhurve si “refugjatë të vërtetë”.

Ishte jetike, thuhet në raportin e IRC, që afganëve t’u garantohej gjithashtu akses në procedurat e plota dhe të drejta të azilit dhe t’u jepej mbështetje “dinjitoze” me strehim dhe integrim.

“Ndërsa qeveria greke ka mirëpritur refugjatët nga Ukraina, duke i regjistruar në mënyrë efikase, duke lëshuar dokumente ligjore dhe duke lejuar akses të menjëhershëm në punësim, afganët në Greqi, së bashku me azilkërkuesit dhe refugjatët e tjerë, vazhdojnë të jenë të izoluar nga shoqëria greke në të cilën ata kërkojnë të rindërtojnë jetën e tyre”, shkruan autorët e raportit.

Pengesa më e madhe për afganët që kërkojnë azil është vendimi i diskutueshëm i qeverisë greke për të etiketuar Turqinë një “vend të tretë të sigurt” për njerëzit jo vetëm nga Afganistani, por edhe nga Bangladeshi, Pakistani, Somalia dhe Siria.

Vendimi ka penguar mijëra njerëz të jenë në gjendje të shpjegojnë pse kanë nevojë për mbrojtje ndërkombëtare.

“Ne kemi qenë këtu për katër vjet”, thotë Khorshid Ahmadi, 26 vjeç, ndërsa luan me fëmijët e saj në sheshin Viktoria.

As bashkëshorti dhe as pesë fëmijët e tyre nuk kanë status ligjor apo ndonjë të drejtë për strehim apo ndihmë në para.

Qeveria e qendrës së djathtë të Greqisë këmbëngul se ajo ndjek një politikë “të ashpër por të drejtë” të migracionit dhe azilit.

Akuzat për kundërvajtje – pavarësisht provave dërrmuese – janë mohuar fuqishëm.

Por mbajtja larg azilkërkuesve mbetet një prioritet.

Në shtator, ministri i Migracionit, Notis Mitarachi, vuri në dukje se vendi kishte bllokuar rreth 50 mijë emigrantë që të hynin në Greqi vetëm në gusht.

Si një nga shtetet më jugore të Evropës, Greqia ishte pika kryesore e hyrjes për më shumë se 800 mijë sirianë kur kriza e refugjatëve përfshiu për herë të parë kontinentin në vitin 2015.

Pas miratimit të një pakti të diskutueshëm që synonte të ndalonte flukset midis BE-së dhe Turqisë në mars 2016, fluksi ra.

Ndërsa patrullimet janë përforcuar, me ndihmën e agjencisë kufitare të BE-së, Frontex, numri ka rënë më tej vitet e fundit, veçanërisht të mbërritjeve në ishujt e Egjeut verior përballë bregdetit turk, ku ndodheshin shumica e azilkërkuesve në kulmin e krizës.

Rënia e bëri kryeministrin grek, Kyriakos Mitsotakis, të mburret javën e kaluar se rrjetet e kontrabandës ishin goditur kryesisht.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.