Facebook-u lejoi qarkullim e teorive konspirative islamofobike

Në një video të postuar në Facebook në nëntor të vitit 2020, një prift ekstremist u bëri thirrje hinduve që të ngrihen dhe të fillojnë të vrasin muslimanët në Indi.

“Njerëzit duhet të mësojnë se kjo nuk është koha për të protestuar, por koha për të shkuar në luftë”, tha Narsinghanand Saraswati, i cili është emëruar nga të paktën një mbikëqyrës ndërkombëtar si një predikues i urrejtjes ekstremiste.

“Kjo është një luftë globale ku xhihadistët e Islamit janë plotësisht të përgatitur. Është zgjedhja jonë nëse hindusët duhet të luftojnë apo jo. Por myslimanët nuk do t’i kursejnë hindusët”.

“Është koha që çdo hindu të thërrasë luftëtarin që është brenda tij”, tha Saraswati në videon në Facebook, raporton TIME.

“Ditën kur hindusët marrin armët dhe fillojnë të vrasin këta xhihadistë të dashurisë, ky xhihad i dashurisë do të marrë fund. Deri atëherë, ne nuk mund ta ndalojmë atë”.

Me mbi 1.4 milionë shikime nga fundi i tetorit të këtij viti, video ishte një nga postimet kryesore në Facebook për “xhihadin e dashurisë”, një teori popullore konspirative islamofobike që sugjeron se burrat muslimanë po përpiqen të bëjnë një luftë të shenjtë kundër hinduizmit duke u martuar dhe konvertuar gratë hindu në Islam.

Facebook e ndaloi teorinë e konspiracionit QAnon, në tetor të vitit 2020, duke e cilësuar atë një “lëvizje sociale të militarizuar”. Por kompania nuk ka aplikuar të njëjtin përkufizim për “xhihadin e dashurisë”, e cila filloi si një teori konspirative e skajshme dhe më pas filloi të hyjë në rrjedhën kryesore politike indiane rreth vitit 2016 pasi u mor si një tregim nga grupet nacionaliste hindu.

Facebook është i vetëdijshëm për rrezikun dhe përhapjen e teorisë së konspiracionit të xhihadit të dashurisë në platformën e tij, por nuk ka ndërmarrë diçka më shumë në lidhje me të, sipas dokumenteve të brendshme të Facebook të parë nga “TIME”, si dhe intervistave me ish-punonjësit.

Dokumentet sugjerojnë se “ndjeshmëritë politike” janë pjesë e arsyes që kompania ka zgjedhur të mos ndalojë grupet nacionaliste hindu që janë afër Partisë Bharatiya Janata (BJP) në pushtet në Indi.

“Ne marrim vendime për përmbajtjen bazuar në faktin nëse ato shkelin politikat tona, jo për shkak të pozicionit politik, përkatësisë partiake apo këndvështrimit politik të dikujt”, tha Facebook në një deklaratë.

“Ne kemi hequr disa pjesë të përmbajtjes ‘xhihad i dashurisë’ në platformë sepse ka shkelur politikat tona dhe do të vazhdojmë të heqim përmbajtjet shkelëse kur të marrim vesh”.

Kjo histori bazohet pjesërisht në deklaratat e informatores, Frances Haugen, drejtuar Komisionit të Letrave me Vlerë dhe Shkëmbimeve të Shteteve të Bashkuara (SEC), të cilat iu dhanë gjithashtu Kongresit të SHBA-së në formë të redaktuar nga ekipi i saj ligjor.

Versionet e redaktuara u panë nga një konsorcium i organizatave të lajmeve. Shumë nga dokumentet u raportuan fillimisht nga e përditëshmja “Wall Street Journal”.

Facebook e ka konsideruar Indinë një vend “të nivelit të parë” – renditjen e saj më të lartë në një sistem niveli që vendos se si kompania i jep përparësi burimeve të saj për ndërtimin e sistemeve të sigurisë në vendet në rrezik të dhunës.

Por, dokumentet tregojnë se Facebook shpenzon vetëm një pakicë të vogël të investimit të tij total në sigurinë e platformave të tij, në gjuhë të tjera përveç anglishtes dhe në juridiksione jashtë SHBA-së.

Në Indi, kompania ka akuzuar rojet dhe politikanët e opozitës, për mbylljen syve me dashje ndaj nxitjes së dhunës nga nacionalistët hindu.

Facebook hoqi videon e Saraswati-t, e cila bënte thirrje për hindutë që të zhduknin myslimanët.

“Ne nuk lejojmë gjuhën e urrejtjes në Facebook dhe e heqim atë kur e gjejmë ose kur jemi të vetëdijshëm për të”, tha një zëdhënës i kompanisë në një deklaratë.

“Ne e dimë se zbatimi ynë nuk është i përsosur dhe ka më shumë punë për të bërë, por raportet tona të rregullta të transparencës tregojnë se po bëjmë përparim në luftimin e këtyre çështjeve”.

‘Ndjeshmëritë politike’ mund të kenë luajtur një rol

Pjesa më e madhe e përmbajtjes së “xhihadit të dashurisë” ishte “postuar nga faqe pro-BJP dhe pro-RSS”. RSS është grupi më i madh nacionalist hindu në Indi, me lidhje të ngushta me qeverinë.

Prezantimi pranoi se RSS ndan rregullisht “narrativa frikësuese, anti-myslimane [që synojnë] popullatat pro-hindu me përmbajtje V&I [dhunë dhe nxitje]”, gjë që është kundër rregullave të Facebook .

Prezantimi thotë se “ndjeshmëritë politike” nënkuptonin që RSS nuk ishte përcaktuar si një organizatë e rrezikshme nga kompania – një përcaktim që do të kishte rezultuar në ndalimin e grupit nga platformat e Facebook.

“Ne ende nuk kemi paraqitur një nominim për përcaktimin e këtij grupi duke pasur parasysh ndjeshmëritë politike”, thuhet në prezantim.

Në tetor, “Intercept” zbuloi listën e Facebook të grupeve dhe individëve të ndaluar terroristë dhe të urrejtjes. Lista përfshin qindra grupe islamike nga e gjithë bota, por vetëm një grup ekstremist hindu, Sanatan Sanstha .

Saraswati, predikuesi që bëri thirrje për vrasjen e muslimanëve, nuk është në listë.

Prezantimi i brendshëm në Facebook zbulon se punonjësit e dinin se përmbajtja e shpërndarë nga grupet nacionaliste hindu përbën një rrezik për popullatat e cenueshme.

Një rrëshqitje në prezantim sugjeron që postimet bien nën termin “urrejtje e politizuar”, të cilën raporti e përkufizon si “një term i përdorur për të përshkruar një kategori praktikash diskriminuese nga partitë politike që synojnë popullatat e cenueshme, të bëra shpesh në një mënyrë të koordinuar dhe autentike”. (Në këtë kontekst, “autentike” do të thotë që njerëzit që postojnë nuk përdorin llogari të rreme).

Një ish-punonjës i Facebook-ut, i cili foli në kushte anonimiteti nga frika se emri mund të ftonte hakmarrjen, tha për “TIME”, se disa punonjës kishin ngritur çështjen e teorisë së konspiracionit të xhihadit të dashurisë që në vitin 2019, por se kompania kishte vendosur të mos e ndalte atë nga platforma, duke zgjedhur në vend të kësaj të rendisni përmbajtjen në burimet e përdoruesve.

Mosveprimi i Facebook ndaj ekstremizmit hindu

Një organizatë e shoqërisë civile i tha TIME, se po gjurmon një grup prej të paktën 27 faqesh “shumë toksike” që postojnë rregullisht përmbajtje të xhihadit të dashurisë, videot e të cilave ishin shikuar në mënyrë kumulative më shumë se 1 miliard herë që nga tetori i vitit 2021.

Fondacioni i udhëhequr nga diaspora indiane , i quajtur “The London Story”, tha për “TIME”, se i ka raportuar këto faqe dhe përmbajtjen që ato ndajnë në Facebook, por se kompania nuk kishte hequr asnjë nga postimet apo llogaritë.

Shumë nga faqet drejtohen nga “vigjilentë”, thotë Ritumbra Manuvie, një studiuese ligjore që është drejtoresh e politikave dhe kërkimit të fondacionit. Disa nga administratorët e faqeve përfshijnë numrin e kontaktit në faqet e tyre, thotë ajo, dhe inkurajojnë ndjekësit e tyre të raportojnë burra muslimanë që kryejnë të ashtuquajturin Xhihad të Dashurisë kundër grave hindu.

Deri më sot, përshtypja e Manuvie ka qenë se “Facebook-u thjesht nuk shqetësohet”, thotë ajo.

Ajo gjithashtu tha se grupi i saj kishte ndarë prova të aktivitetit të 27 faqeve me Foley Hoag, një firmë ligjore me bazë në Boston e punësuar nga Facebook për të kryer një vlerësim të ardhshëm të ndikimit të saj të të drejtave të njeriut në Indi. “Ne kemi thënë shumë kategorikisht se Facebook po i ofron këto mjete për ushtritë vigjilente që po i përdorin ato për të mbledhur turma më të mëdha”, thotë ajo.

Ndërkaq, Facebook tha se po kryente një rishikim të faqeve, pasi “TIME” pyeti kompaninë për ankesën e Manuvie.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.