Çfarë ndodh nëse nuk i marrim ilaçet sipas këshillës së mjekëve

Shumë njerëz harrojnë të marrin një dozë të ilaçeve të tyre herë pas here. Mosmarrja e ilaçeve, siç përshkruhet, është e zakonshme, e rrezikshme dhe e kushtueshme.

Sipas disa vlerësimeve, rreth 40-50 përqind e njerëzve nuk marrin ilaçe për të menaxhuar kushtet kronike siç është përshkruar.

Respektimi i kohës së ilaçeve

Respektimi i kohës së ilaçeve përfshin marrjen e ilaçeve të përshkruara sipas udhëzimeve të një profesionisti të kujdesit shëndetësor. Në shumë raste, kjo nënkupton marrjen e të paktën 80 përqind të dozave të përshkruara.

Në mënyrë më të gjerë, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) përcakton respektimin si “masën në të cilën sjellja e një personi – marrja e ilaçeve, ndjekja e një diete dhe/ose zbatimi i ndryshimeve në stilin e jetës – korrespondon me rekomandimet e dakorduara nga një ofrues i kujdesit shëndetësor”.

Mospërputhja e ilaçeve mund të jetë e paqëllimshme. Në raste të tjera, një person mund të vendosë të mos ndjekë rekomandimet e trajtimit.

Mospërputhja e paqëllimshme mund të përfshijë harrimin e një doze, marrjen aksidentale të dozës së gabuar, ose marrjen e një doze në kohën e gabuar të ditës.

Gjithashtu, mund të përfshijë mos-ruajtjen e ilaçeve siç duhet. Disa, për shembull, duhet të ruhen në frigorifer ose të ruhen larg dritës.

Mos-pajtueshmëria e qëllimshme, nga ana tjetër, zakonisht rezulton nga një sërë faktorësh personalë, mjekësorë, socialë dhe ekonomikë.

Një person mund të vendosë të mos marrë ilaçet e tij siç është përshkruar për shkak të një sërë faktorësh, përfshirë përvojat e kaluara. Disa arsye më të zakonshme përfshijnë:

Kushtet njohëse: Kushtet si çmenduria dhe sëmundja e Alzheimerit mund të shkaktojnë që një person të marrë ilaçet e tij në një mënyrë tjetër nga ajo që mjeku i ka përshkruar.

Shqetësimet në lidhje me kompetencën: Kjo mund të përfshijë mosbesimin e mjekut për të marrë vendimet e duhura, ndoshta sepse mjeku nuk është në dijeni ose i hedh poshtë faktorët kulturorë ose preferencat ose besimet personale.

Shqetësimet për efektet anësore ose varësinë: një çështje e ndërlidhur mund të jetë e mbingarkuar nga numri i efekteve anësore të listuara në paketim ose faqe në internet.

Mohimi: një person mund të mos pranojë që ka një çështje shëndetësore që kërkon këtë trajtim.

Depresioni: njerëzit që përjetojnë depresion kanë më pak gjasa të marrin ilaçe saktësisht siç është përshkruar, raporton Shoqata Mjekësore Amerikane.

Përdorimi i drogës ose alkoolit: kjo mund të bëjë që një person të marrë ilaçet e tij, në një mënyrë tjetër nga ajo që mjeku i ka përshkruar.

Mungesa e simptomave: nëse simptomat nuk janë të pranishme ose zgjidhen gjatë trajtimit, një person mund të ndërpresë trajtimin e tij ose të ndryshojë dozën e tyre – veçanërisht nëse trajtimi është i shtrenjtë, i vështirë për t’u marrë ose shkakton efekte anësore.

Mungesa e motivimit: kjo mund të çojë në ndryshime ose boshllëqe në një plan trajtimi.

Përvojat negative: këto mund të përfshijnë efektet anësore të trajtimeve të ngjashme në të kaluarën. Ose, mos shikimi i rezultateve mund të bëjë që një person të ndalojë trajtimin.

Efektet në shëndet

Ndjekja e efekteve të plota të mospërputhjes së ilaçeve është e vështirë. Edhe pse nuk është e listuar si shkak i vdekjes dhe mjekët nuk mund ta kuptojnë kurrë se sa mirë pacientët e tyre po i përmbushin udhëzimet.

Sipas disa vlerësimeve, çdo vit, mospërdorimi i ilaçeve shkakton afërsisht 125 mijë vdekje të parandalueshme në Shtetet e Bashkuara dhe rreth 290 miliardë dollarë në kosto të shmangshme. Gjithashtu mund të shkaktojë deri në 10 përqind të shtrimeve në spital në vit.

Përveç kësaj, mos marrja e ilaçeve siç përshkruhet për shumë gjendje kronike, të tilla si sëmundja bipolare dhe depresioni, gjithashtu mund të shkaktojë rikthime dhe përkeqësim të simptomave.

Një përmbledhje më e vjetër, nga viti 2012, zbuloi se 20-30 përqind e recetave nuk mbushen kurrë dhe rreth 50 përqind e ilaçeve për kushtet kronike nuk merren siç përshkruhet në SHBA.

Një studim i vitit 2016 zbuloi se 35 përqind e njerëzve që kanë transplant të veshkave nuk marrin ilaçe kundër hedhjes ashtu siç është përshkruar. Një studim tjetër i vitit 2015, raportoi se shumica e njerëzve me astmë marrin më pak se gjysmën e dozave të tyre të përshkruara të ilaçeve kontrollues.

Ndërkohë, shumë hulumtime tregojnë se respektimi i ilaçeve shoqërohet me një rrezik të zvogëluar të komplikimeve shëndetësore dhe rezultate të përmirësuara.

Në një studim të vitit 2018, respektimi i ilaçeve u shoqërua me më pak simptoma të dështimit të zemrës dhe një rrezik të zvogëluar të shtrimit në spital dhe vdekje.

Një studim i vitit 2019 lidhi respektimin e mirë me një reduktim 21 përqind të vdekshmërisë afatgjatë-dhe mos respektimin me një rrezik 17 përqind më të lartë të shtrimit në spital, te të rriturit 50 vjeç e lart.

Autoritetet shëndetësore janë të vetëdijshëm për dëmin e thellë të shkaktuar nga mosrespektimi. Në vitin 2003, OBSH vuri re se “rritja e efektivitetit të ndërhyrjeve të aderimit mund të ketë një ndikim shumë më të madh në shëndetin e popullatës, sesa çdo përmirësim në trajtimet specifike mjekësore”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.