A është Xi Jinping-u Mao Ce Duni i ri i Kinës?

Pafundësia është një tipar përcaktues i Partisë Komuniste Kineze (PKK).

Ajo ka më shumë se 96 milionë anëtarë dhe lista zyrtare e partisë për heronjtë dhe dëshmorët numëron dy milionë emra.

Në shtrirjen e strukturës politike të PPK-së, vetëm pak prej tyre kanë përfunduar marshimin e gjatë drejt niveleve të larta të partisë.

Dhe në mesin e atyre që kanë arritur majat e hierarkisë së partisë, vetëm katër emra janë emëruar si udhëheqësit “bërthamë” ose “thelbësorë”: Mao Zedong (Mao Ce Duni), Deng Xiaoping, Jiang Zemin dhe shtesa më e fundit, presidenti Xi Jinping.

Disa argumentojnë gjithashtu se vetëm Mao, Deng dhe Xi meritojnë të konsiderohen si udhëheqës të vërtetë “të mëdhenj” pasi statusi “thelbësor” i Jiang-ut u la trashëgim në vend që të fitohej.

Ngjarja shumë koreografike e kësaj jave në Sallën e Madhe të Popullit në Pekin nuk ka të bëjë vetëm me emërimin e presidentit Xi për një mandat të tretë të paprecedentë, por edhe me njohjen e tij si udhëheqësin më të fortë të partisë që nga Mao, i cili sundoi për 27 vjet deri në vdekjen e tij në 1976.

“Të gjithë janë të heshtur”, tha Xuezhi Guo në një intervistë për mediumin “Al Jazeera”, autor i librit “Politikat e udhëheqësit kryesor në Kinë”.

Ndërsa titulli mund të tingëllojë i errët, njohja e Xi nga partia si lideri i saj “thelbësor” është dëshmi e marrëdhënieve të tij “të thella” me anëtarët aktualë të partisë, veteranët e partisë dhe ushtrinë e fuqishme.

“Mao, Deng dhe Xi arritën statusin e tyre ‘thelbësor’ të lidershipit përmes një njohjeje nga anëtarët e partisë: se ata ishin bërë qendrorë për funksionimin e partisë dhe, si rrjedhojë, për fatin e Kinës dhe popullit të saj”, shpjegon Guo.

“Xi padyshim do të emërohet president për një mandat të tretë”, shtoi profesori, dhe këtë herë ai “është shumë më i fortë, shumë më i fuqishëm”.

Dhe këtu qëndron rreziku për liderin më dominues të Kinës në dekada. Askush nuk guxon të sfidojë apo kritikojë Xi-n.

“Krahasimet e bëra midis Mao dhe Xi duhet të japin mësime”, tha Guo.

Mao “i ri”

Mao udhëhoqi komunistët drejt fitores në luftën civile në 1949 dhe konsiderohet udhëheqësi kryesor i “gjeneratës së parë” të partisë.

Një portret gjigant i Maos i veshur me kostumin e tij ende qëndron mbi portën Tiananmen në zemër të Pekinit.

Autori, Frederick Teiwes thotë se Mao, i njohur si timonieri i madh, bëri jo më pak se “riformësimi” i Kinës.

Siç argumenton Teiwes në “Politika në ‘Bërthamë'”, Mao ishte një vizionar, një revolucionar dhe për ata që ishin më të afërt me të dhe një perandor i gjithëfuqishëm.

“Mao u ngrit për t’u bërë udhëheqësi i padiskutueshëm i pothuajse një të katërtës së njerëzimit dhe zotëroi fuqi të krahasueshme vetëm me perandorët më të fortë kinezë”, sipas biografit, Philip Short.

Por, Mao ishte një “kolos me të meta” që solli PKK-në në pushtet, por gjithashtu nxiti spastrime të përgjakshme dhe politika katastrofike bujqësore dhe ekonomike.

Pas epokës së Maos, Kina ishte gati të bënte një fillim të ri dhe po ashtu edhe disa nga lidershipi i partisë.

Ata ishin ngopur me revolucionin dhe donin stabilitet dhe prosperitet.

Deng Xiaoping doli nga ky brez më pragmatik.

I sprovuar gjatë Revolucionit Kulturor – dhe për herë të dytë në mesin e viteve 1970 – rehabilitimi i tij do të kulmonte me shfaqjen në 1978 si një udhëheqës kryesor dhe trashëgimtar i titullit të liderit “thelbësor”.

“Një pragmatist,” shkruan Teiwes për Deng, i cili do të bëhej “arkitekti i madh” i reformës së Kinës dhe kishte muskujt politik për ta çuar vendin drejt “drejtimit të përgjithshëm të tregtimit dhe hapjes”.

Duke marrë frenat e pushtetit nga Deng, Jiang Zemin u konsiderua zyrtarisht si një udhëheqës “thelbësor” i “gjeneratës së tretë” të partisë, por kjo nuk kualifikohet për ta lartësuar atë statusin e një prej liderëve të mëdhenj të partisë.

Një fat i ngjashëm ishte në pritje për Hu Jintao-n dhe, megjithë karrierën e tij të shkëlqyer partiake, ai nuk u konsiderua kurrë një udhëheqës “thelbësor”.

Me kredencialet e Jiang-ut për madhështi të vëna në pikëpyetje dhe me një Hu të anashkaluar, ishte në vitin 2016 kur Xi u emërua si udhëheqësi kryesor i partisë – katër vjet pasi u ngrit për të udhëhequr partinë në një kohë kërcënimi ekzistencial për mbijetesën e saj.

Duke kërkuar një lider të fortë

“Korrupsionim të gjithë burokratët, në çdo nivel”, tha Guo, duke përshkruar situatën, kur Xi u emërua kreu i partisë në vitin 2012 dhe ndjenjën mes anëtarëve të partisë se “kolapsi i regjimit” ishte i mundur nëse dikush nuk merrte përgjegjësinë.

“I gjithë lidershipi, duke përfshirë liderët aktualë dhe ata në pension, po kërkonin liderin e fortë. Dhe, si Mao, do të funksiononte dhe punonte si një patriark”, tha ai.

Ishte Xi ai që doli për të përmbushur atë rol.

Fushata kundër korrupsionit e Xi-së po vazhdon ende një dekadë pasi filloi dhe më shumë se 1.5 milionë zyrtarë janë përballur me dënimin për keqbërjet e tyre.

Fokusi i hetimeve gjithashtu ka rënë më së shumti mbi rivalët politikë të Xi, gjë që ka avancuar më tej fuqinë e tij.

Përpjekja për të çrrënjosur  zyrtarët e rangut të lartë fajtorë për korrupsion ka fituar mbështetjen e publikut.

Në frontin ekonomik, Xi nisi Iniciativën Brez dhe Rrugë (BRI) – strategjia globale e zhvillimit të infrastrukturës së Kinës që do të shohë Pekinin të investojë në pothuajse 150 vende dhe projekte që lidhin Azinë Qendrore me Azinë Jugore, Azinë Juglindore dhe deri në Afrikë.

Shpesh neglizhohet në arritjet e Xi-t, fushata e tij për të eliminuar varfërinë ekstreme.

Largimi i rreth 60 milionë njerëzve nga varfëria ekstreme gjatë 10 viteve të tij në pushtet ka shtuar gjithashtu mbështetjen e tij publike.

Megjithatë, në përpjekjen e tij të deklaruar për të rikthyer madhështinë e Kinës, Xi ka bërë hapa të gabuar.

Sheena Chestnut Greitens, drejtoreshë e Programit të Politikave të Azisë në Universitetin e Texas-it thotë se ngritja e Xi në një status të barabartë me Mao dhe Deng ka qenë një projekt dhjetëvjeçar.

“Në narrativën e PPK-së, nëse trashëgimia e Maos është vetë revolucioni, dhe ajo e Dengit është reforma dhe hapja, atëherë ajo e Xi është ‘përtëritje kombëtare’”, tha Greitens.

Por, ka pak standarde për të përcaktuar sasinë e suksesit të “përtëritjes kombëtare” të Xi dhe trashëgimia e tij nuk do të varet vetëm nga ajo që ai bën, por edhe nga mënyra se si bota i percepton politikat e ndjekura për të rinovuar Kinën.

Premtimi për të sjellë Tajvanin vetëqeverisës nën Republikën Popullore të Kinës – me forcë nëse është e nevojshme – është një shembull i asaj që mund ta bëjë përtëritjen kombëtare një vlerë relative.

Ndërsa fillon mandatin e tij të tretë, Greitens thotë se Xi ka sfida të rëndësishme për t’u përballur në aspektin e një ekonomie të ngadalësuar dhe planit të Pekinit për të zbatuar një Iniciativë Globale të Sigurisë.

Kjo e fundit, synon të pozicionojë Kinën në qendër të një arkitekture të re ndërkombëtare të sigurisë jashtë strukturave ekzistuese.

Sfida për Xi-n do të jetë “zbatimi i Iniciativës Globale të Sigurisë në një mënyrë që në të vërtetë rrit sigurinë e Kinës në vend që të prodhojë një reagim të dëmshëm”.

Ian Johnson, një bashkëpunëtor i lartë në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë (CFR), vuri në dukje gjithashtu sfidat ekonomike dhe të politikës së jashtme.

Duke i përshkruar politika të tilla si “të ngathëta”, Johnson tha se qasja agresive në Detin e Kinës Jugore kishte tjetërsuar fqinjët e saj më të afërt.

Ngritja e nacionalizmit kinez nga Xi ka çuar gjithashtu në një ndjenjë të përgjithshme se Perëndimi është një armik dhe një armiqësi e ngjashme ndaj Kinës dhe popullit kinez po zhvillohet gjithashtu në SHBA.

Trashëgimia e Deng

“Një nga arsyet pse partia ka qenë në gjendje të qëndrojë në pushtet për kaq gjatë është aftësia e saj për të ndryshuar kursin rrënjësisht”, tha Johnson, duke sjellë si shembull rastet kur Deng nisi prezantimin e liberalizimit të tregut dhe tregtisë së jashtme pas kaosit të viteve të Maos.

Por, Johnson nuk e sheh atë fleksibilitet në partinë e udhëhequr nga Xi.

Paaftësia e Kinës për të përparuar nga strategjia e saj fillimisht shumë e suksesshme zero-Covid është një rast i tillë.

“Partia”, tha ai, “duket e kënaqur me mbylljen e qyteteve pavarësisht nga ndërprerjet e mëdha në jetën e njerëzve dhe ekonominë, dhe pavarësisht se çfarë thotë shkenca më e mirë për trajtimin e pandemisë”.

“Lërimi” me zero-Covid mund të tregojë një “deficit informacioni”, tha Johnson duke shtuar se “aty askush nuk guxon t’i tregojë gjëra Xi Jinping sepse ai është kaq i fuqishëm”.

Duke hulumtuar përdorimin e historisë nga PKK-ja për të legjitimuar sundimin e saj, Johnson tregoi se si Xi ka kërkuar të lidhë epokën e Maos me periudhën e tij të udhëheqjes.

Megjithëse Mao është pikë referimi i Xi-t, Guo thotë se duhet të jetë Deng ai që pranohet se ka lënë trashëgiminë më të qëndrueshme dhe më të dobishme për Kinën.

“Deng Xiaoping i dha Kinës mundësinë për t’u pasuruar. Deng Xiaoping hapi Kinën. Deng Xiaoping filloi reformën ekonomike, e cila gjithashtu ka një ndikim të vazhdueshëm dhe të thellë sot”, tha ai.

“Të gjithë liderët, përfshirë Xi Jinping, vazhdojnë ende trashëgiminë e Deng Xiaoping”, shtoi ai.

“Tani, nëse Xi Jinping është ai lloj lideri transformues, nuk jam i sigurt”.

Marrë nga “Al Jazeera”, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com