Skiatorët po lënë kimikate PFAS në pista, zbulon studimi

Skiatorët po lënë “kimikate të përhershme” në dëborë në pistat e skive, ka zbuluar një studim i fundit.

Substancat PFAS – një grup prej 10 mijë kimikatesh të prodhuara nga njeriu, të përdorura gjerësisht në proceset industriale, shkumat e zjarrfikësve dhe produktet e konsumit – njihen si “kimikate të përhershme” për shkak të qëndrueshmërisë së tyre në mjedis.

Disa PFAS kanë qenë të lidhura me kanceret, sëmundjet e tiroides dhe problemet me sistemin imunitar dhe fertilitetin, si dhe me defekte zhvillimore te fëmijët.

Hulumtimi nga Instituti James Hutton në Aberdeen dhe Universiteti i Grazit në Austri ka zbuluar se 14 lloje të ndryshme kimikatesh PFAS, të cilat përdoren zakonisht në dyllin e skive, u gjetën në tokat në pikat e skive familjare në Alpet austriake në nivele shumë më të larta sesa në zonat që zakonisht nuk përdoren për ski.

Hulumtuesja kryesore Viktoria Müller, ka thënë se “këto kimikate quhen të përhershme sepse duhen qindra vjet për t’u shpërbërë”.

Sipas saj, për shkak të kësaj, ato mund të grumbullohen ose përhapen në një mjedis më të gjerë, duke përfshirë sistemet e ujërave nëntokësore, që është shqetësimi kryesor.

“Ndërsa ka pasur shqetësime në lidhje me përdorimin e PFAS në dyllin e skive për disa kohë, ky studim në pistat e skive alpine tregoi se skijimi do të prodhojë përqendrime më të larta të PFAS në çdo vend që po bëhet ski ku përdoren këto lloje dylli”.

Megjithatë, edhe atje ku nuk ka ski, ka ende zbulime të vogla për shkak të përhapjes së gjerë të këtij kimikati në mjedis.

Skiatorët përdorin dyllin për t’i bërë skitë e tyre më të rrëshqitshme, në mënyrë që të mund të zbresin më shpejt.

Studimi zbuloi se kimikatet në dyll lihen pas shumë kohë pasi skiatori arrin në fund të shpatit.

Dylli i skive që përmban kimikate PFAS u ndalua kohët e fundit nga disa resorte kryesore dhe në garat profesionale për shkak të mundësisë së toksicitetit.

Kimikatet, të përdorura për herë të parë në vitet 1940, janë bërë kaq të përhapura në mjedis saqë janë gjetur në ujin e pijshëm në të gjithë Anglinë dhe në det në Holandë.

Shkencëtarët në të gjithë globin kanë bërë presion për një ndalim të plotë të përdorimit të PFAS për shkak se duhet shumë kohë për t’u prishur në mjedis.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.