Skema e pensionimit në Kinë, gratë kundër uljes së moshës

Në Kinë, gratë që ushtrojnë një profesion janë duke u përballur me punëdhënësit e tyre, pasi janë kundër moshës më të ulët të daljes në pension.

Në një kohë që Pekini po përballet me balancimin e nevojave të një fuqie punëtore të moshuar dhe papunësisë së të rinjve, ato po sfidojnë moshën më të ulët të pensionit në botë.

Sipas të dhënave të gjykatës, gratë kineze kanë paditur punëdhënësit e tyre më shumë se 1 mijë herë që nga viti 2019, pasi kanë qenë të detyruara ta lënë punën në të 50-at, ndërsa koleget e tyre femra në pozicione drejtuese mund të qëndrojnë deri në moshën 55 vjeç.

Para vitit 2019, kishte më pak se 800 raste të tilla. Në bazë të skemës së pensionimit në Kinë, gratë në profesione të caktuara duhet të dalin në pension më herët se të tjerët, por ligji është i paqartë në specifikimin se cilat grupe bien nën këtë politikë.

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, mosha e pensionimit si për burrat edhe gratë, fillon në moshën 66 vjeç.

Rritja e mosmarrëveshjeve të daljes në pension nxjerr në pah problemin demografik të Kinës: popullsia e vendit po plaket dhe niveli i lindshmërisë po bie, duke krijuar një “bombë ekonomike me sahat”.

Në të njëjtën kohë, qeveria po përpiqet të përmbushë synimet ambicioze të rritjes ekonomike pasi fondet e pensioneve shtetërore janë në rrezik të ulët.

“E vërtetë është që rregullat tona të pensionit kanë çuar në humbje të kapitalit njerëzor dhe presion mbi sistemin e pensioneve”, tha një këshilltar i qeverisë me bazë në Pekin, i cili kërkoi të mos identifikohej.

“Autoritetet po ashtu nuk duan që të moshuarit të konkurrojnë me të rinjtë për punë që janë ende në mungesë”.

Kina vendosi sistemin e saj të daljes në pension në fillim të viteve 1950, kur Pekini vendosi moshën e detyrueshme për të lënë forcën e punës në të 50-at për shumicën e grave, 55 për punëtoret femra në role drejtuese ose me aftësi të veçanta dhe 60 për burrat, pavarësisht nga pozicioni i tyre.

Marrëveshja, thanë analistët, ishte atëherë një ndeshje e mirë për një vend në të cilin qytetarët rrallë jetonin mbi moshën 50 vjeç dhe gratë kishin gjashtë fëmijë mesatarisht.

“Ne i kemi bërë gratë, veçanërisht ato të zakonshmet, të dalin në pension më herët, në mënyrë që të mund të kalojnë më shumë kohë duke u kujdesur për familjen”, tha Yuan Xin, një demograf dhe këshilltar i qeverisë me bazë në Tianjin.

Që atëherë, jetëgjatësia për gratë kineze është rritur në pothuajse 80 vjeç dhe lindjet kanë rënë, pavarësisht nga lehtësimi i politikave të planifikimit familjar.

Popullsia e Kinës u rrit me ritmin e saj më të ngadaltë në dekada në 10 vitet deri në 2020.

Këta faktorë, të kombinuar me arsimimin e përmirësuar dhe rritjen e të ardhurave, kanë nxitur më shumë gra të përqendrohen në karrierën e tyre dhe të krijojnë kursime pensioni.

Sistemi i pensioneve të pafinancuara të Kinës do të lehtësohej gjithashtu nga punëtorët që vonojnë pensionin, ndërsa Pekini lufton për të mbështetur plakjen e popullsisë së vendit.

Nga Akademia Kineze e Shkencave Sociale në një raport tha se priste që fondi i pensioneve, i mbështetur nga shteti i vendit, të mbaronte paratë që në 2035-n.

“Duhet të ketë një politikë të re për pensionin e vonuar të jetë e mundur”, tha Fang Lianquan, një nga autorët e studimit.

Pavarësisht nga ligjet e paqarta kineze të punës dhe rezistencës së shumë profesionisteve femra, që duhet të punojnë deri në 55 vjeç, politika e pensionit të parakohshëm ka mbetur e pandryshuar.

Sistemi i daljes në pension të Kinës u krijua në vitet 1950, kur pak jetonin mbi moshën 50 vjeç dhe gratë kishin gjashtë fëmijë mesatarisht.

Në provincën lindore të Jiangsu, Ëang Yun, 51 vjeç, humbi një proces gjyqësor këtë vit kundër punëdhënësit të saj, një shitës me pakicë, ku ajo shërbeu si menaxher marketingu, për ta bërë atë të dilte në pension në 50 vjeç.

Çështja u prish pasi i pandehuri paraqiti korporatën e saj të sapo-rishikuar statut, i cili kufizonte pozitat menaxheriale te drejtorët dhe më lart.

“Unë kam kaluar gati një dekadë, duke administruar njerëz dhe kam forcën dhe gatishmërinë për të mbajtur punën time”, tha Ëang.

“Sa keq që gjykata nuk do të më dëgjonte”.

Një pengesë tjetër e madhe për ndryshimin e politikës së pensionit të Kinës është rinia e vendit.

Edhe ndërsa popullsia e vendit në moshë pune bie ndjeshëm, shumë punëtorë të rinj po përpiqen të gjejnë punë.

Shkalla e papunësisë për të rriturit kinezë të moshës nën 24 vjeç është më shumë se 13 për qind, krahasuar me një mesatare kombëtare prej rreth 5 për qind.

Kjo mungesë e vendeve të punës do të përkeqësohej edhe më shumë nëse punëtorët e moshuar shtyjnë pensionin.

“Ekonomia kineze nuk lejon që të rinjtë dhe të moshuarit të punësohen plotësisht”, tha një këshilltar i Ministrisë së Burimeve Njerëzore dhe Sigurimeve Shoqërore, e cila përcakton politikën e pensionit.

“Ne mund t’i japim përparësi vetëm një grupi njerëzish”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.