Si ia dorëzoi Serbia Dick Marty-t në Banhof të Zvicrës dosjet kundër UÇK-së?

Në stacionin e trenit në Cyrih të Zvicrës, në kthinën e një restoranti, në vitin 2009, Dick Marty kishte pranuar nga përfaqësues të shtetit serb dosjet e para kundër Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ishin 1000 faqe, të paketuara në një folder blu, dhe të përgatitura nga Prokuroria Serbe për Krime Lufte, që iu dorëzuan në dorë senatorit zviceran.

Kjo është dëshmia e ish ambasadorit serb në Zvicër, Milan Protic, e rrëfyer në librin e tij “Në vendlindjen e William Tell: Rrëfime nga Zvicra”, e cila paraqitet në dokumentarin e titulluar “Dosjet Speciale – Historia e bashkëpunimit të Serbisë me Gjykatën Speciale”, i prodhuar nga Opinion / TV Klan dhe Albanian Post.

Protic, në përshkrimin e pritjes së takimit me senatorin zviceran, kishte përdorur dy metafora të çuditshme dhe domethënëse: Dick Marty-n e përjetonte si aktorin hollywoodian Sean Connery, ndërsa ngjarjen si një skenë filmi spiunazhi të kopjuar dobët.

“Po e prisnim Dick Marty-n në një kthinë në Banhof të Cyrihut. Në vend të figurës mbresëlënëse të Sean Connery, u shfaq pamja jo-bindëse e Dick Marty. Më në fund. Show mund të fillonte”, shkruan Protic.

Dhe show kishte filluar. Në tentim për ta shtyrë përpara qëllimin e tyre – akuzimin e shqiptarëve për trafikim organesh gjatë kohës së luftës në Kosovë, një delegacion i prirë nga Prokurori serb për Krime Lufte, Vladimir Vukcevic, dhe Milan Protic, në një Banhof të Zvicrës, në takimin që kishte zgjatur tri orë, kishte bindur senatorin zviceran t’i pranonte dosjet e tyre.

“Gjëja më e rëndësishme për ne ishte se ai tregoi që ishte i interesuar për provat që posedonim dhe që ia vumë në dispozicion. Ne e hapëm derën në të cilën hyri Dick Marty, nëse jo me të dyja këmbët, të paktën me njërën”, shkruan Protic.

Publicisti Migjen Kelmendi, duke komentuar në dokumentarin “Dosjet Speciale”, thotë se diçka që ishte menduar si drejtësi – nisi dhe po përfundon si një show.

“Sa mirë po e thotë Protic. Kjo filloi si show, vazhdoi si show – me Sean Connery, me Dick Marty-n si Sean Connery, me Banhofin e Cyrihut, me do organe, me do tregime të pabesueshme. Dhe fatkeqësisht diçka që e menduam si drejtësi, filloi dhe po do të përfundojë si një krim-story prej Netflix, ose si një fabul hollywoodiane, me do protagonistë pak a shumë të pabesueshëm dhe të çuditshëm”, thotë Kelmendi.

Një vit më vonë, më 2010, Marty publikoi raportin e tij për trafikim organesh, me të cilin akuzoi pjesëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, dhe që si reaksion zinxhir çoi në themelimin e Gjykatës Speciale, e më pas edhe në arrestimin e Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit, Jakup Krasniqit, dhe të tjerëve.

Publikimi i Raportit të Marty-t kishte ardhur pas vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë me qendër në Hagë, që përfaqëson gjykatën e nivelit më të lartë të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, me të cilin konsideroi se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk ka shkelur të drejtën ndërkombëtare.

E dëshpëruar me humbjen e saj në GJND, Serbia, por edhe Rusia, siç vlerësohet, u përgjigjën me Raportin e Dick Marty-t. Për ta mbajtur të hapur lojën me Kosovën.

Zyrtarë të shtetit serb kanë pohuar se pjesa më e madhe e materialeve të këtij Raporti ishte mbledhur nga Prokuroria e Serbisë.

“Tani, pasi ka kaluar shumë kohë, mund të them se Raporti, në pjesën më të madhe, është i bazuar në materialin e përgatitur nga Prokuroria jonë, dhe i cili i është dorëzuar atij në rrethana, siç e quaj unë, mjaft jopublike, ndoshta në rrethana paksa edhe konspirative”, ka deklaruar Milan Protic në janar të vitit 2019.

Vladimir Vukcevic, ish Kryeprokuror i Serbisë për Krime Lufte, po ashtu, ka deklaruar se Raporti i Dick Marty-t ishte fryt i punës së Prokurorisë së Serbisë.

“Pirolla i qoftë Dick Marty-t. Por, kjo nuk ishte fryt i punës së Dick Marty-t, por fryt i punës së Prokurorisë sonë për Krime Lufte. Por, Dick Marty është përfshirë. Ju kam treguar se si është përfshirë. Dhe ai konfirmoi gjithçka që ne kishim gjetur. Nuk mundemi tani që të gjitha t’ia përshkruajmë Dick Marty-t, ashtu si as Clint Wialliamson-it”, ka thënë Vukcevic në nëntor të vitit 2020.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.