Lajme

Rritja e adoleshentëve është njësoj si të jetosh me shimpanzetë – e vërtetuar shkencërisht


Të gjithë e dimë se rritja e adoleshentëve nuk është e lehtë, por një studimi i ri nga Shoqata Psikologjike Amerikane i publikuar në “Journal of Experimental Psychology” është mjaft befasues.

Hulumtimet treguan se shimpanzetë e reja mund të mos jenë aq të ndryshme nga adoleshentët që jetojnë në shtëpitë tona – megjithëse adoleshentët tanë mund të jenë më impulsivë.

Studiuesit punuan me 40 shimpanze të egra në një vend të shenjtë në Republikën e Kongos, duke luajtur lojëra që testonin qëndrimin ndaj rrezikut dhe impulsivitetit.

Autorja kryesore e studimit Dr. Alexandra Rosati, profesoreshë e psikologjisë dhe antropologjisë në Universitetin e Miçiganit, i tha “CNN” se adoleshentët po përballen me një trup dhe mendje në ndryshim dhe priren të jenë më impulsivë, më rrezikues dhe më pak të aftë për të rregulluar emocionet sesa të rriturit.

Ajo shtoi se shimpanzetë përballen me shumë sfida të ngjashme ndërsa zhvillohen që nga mosha e re në adoleshencë.

Ndryshimet hormonale, agresioni dhe konkurrenca

Studimi e përshkroi pubertetin e shimpanzesë si një periudhë nga mosha 8 deri në 15 vjeç në një jetëgjatësi 50-vjeçare.

Ashtu si njerëzit e rinj, ata përjetojnë ndryshime të shpejta hormonale, marrëdhënie të reja shoqërore, rritje të agresionit dhe konkurrencë për statusin shoqëror.

Studimi i ri zbuloi se shimpanzetë adoleshente kanë më shumë gjasa të rrezikojnë në lojërat e tyre sesa të rriturit, por në të njëjtën mënyrë ata do të presin që të shpërblehen.

Shimpanzetë u testuan në dy mënyra të ndryshme me ushqim si shpërblim.

A female chimpanzee carries her infant on her back as she navigates the crown of a large woodland tree during foraging. (credit: RHIANNA DRUMMOND-CLARKE)

Shimpanzeve të rritura dhe të reja iu kërkua të zgjidhnin midis dy kontejnerëve: Një që përmbante gjithmonë kikirikë dhe një tjetër që përmbante ose një kastravec ose një banane.

Shimpanzetë adoleshente kishin më shumë gjasa të rrezikonin dhe të shkonin tek kontejneri me kastravec ose banane sesa të rriturit.

Të dy grupet treguan reagime të ngjashme negative kur morën një kastravec.

Testi i dytë është i ngjashëm me një test të njohur që u jepet fëmijëve.

Shimpanzetë kishin mundësinë të merrnin një fetë banane menjëherë ose të prisnin një minutë dhe më pas të merrnin tre feta.

Si të rriturit ashtu edhe adoleshentët prisnin për tre feta me një ritëm të ngjashëm, por të rinjtë kishin më shumë zemërim ndërsa prisnin një minutë, thotë studimi.

Studiuesit arritën në përfundimin se puna e mëparshme tregon se shimpanzetë janë mjaft të durueshëm në krahasim me kafshët e tjera, dhe ky studim tregon se aftësia e tyre është tashmë e avancuar në një moshë mjaft të re, ndryshe nga njerëzit.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore