Pas dy vitesh plagët e Bucha-s janë ende të pashëruara

Në mars 2022, trupat ruse pushtuan qytetin ukrainas të Bucha-s jashtë Kievit, duke lënë një gjurmë vdekjeje dhe shkatërrimi që tronditi botën.

Dy vjet pas largimit të tyre, korrespondentja e BBC-së për Evropën Lindore, Sarah Rainsford, është kthyer për të parë sesi banorët e saj të traumatizuar po përpiqen t’i kthehen jetës normale.

Kur ushtarët rusë vranë burrin e Ludmila-s, ajo duhej ta mbështillte me një batanije dhe ta varroste në fund të kopshtit të tyre.

Më pas ajo u largua nga Bucha me vajzën e saj. Ishte mars i vitit 2022. Rusët kishin pushtuar qytetin e vogël jashtë Kievit dhe kishin marrë shtëpinë e pensionistëve.

Ushtarët futën një tank në oborrin e tyre dhe përdorën shtëpinë përballë si selinë e tyre.

Dy vjet më vonë, Ludmila më në fund vendosi një gur varri mermeri në varrin e Valeriy me fotografinë e tij.

Pasi Bucha u çlirua, ajo mundi ta rivarroste siç duhet në varrezat lokale.

Shtëpia e çiftit, e shkatërruar nga luftimet, po rindërtohet dalëngadalë. Ludmila ka mbjellë lule me ngjyra të ndezura në oborr. Por kur të mbarojë shtëpia, ajo do të jetojë vetëm.

Puna e ndërtimit është pjesë e përpjekjeve për të rivendosur Bucha-n nga rrënojat e lëna nga ushtarët rusë që tërhiqen.

Kur forcat ukrainase rimorën qytetin, zbuluan trupa të shpërndarë në rrugën Yablunska, ku ishin qëlluar.

Ishte e para herë që bota e jashtme dinte për tmerret që kishte kaluar Bucha gjatë 33 ditëve të pushtimit.

“Ne kemi një detyrim moral të mbështesim familjet që jetojnë në atë rrugë, sepse më shumë se 70 civilë u vranë brutalisht dhe u torturuan atje”, shpjegon kryebashkiaku Anatoliy Fedoruk.

Rruga Yablunska dhe zona përreth është pastruar, zbukuruar dhe në disa vende është rindërtuar.

Por rusët morën “pothuajse çdo oborr apo shtëpi”, sipas kryebashkiakut, i cili vlerëson koston totale të riparimit në 1.6 miliardë euro.

“Sigurisht që ne nuk e kemi këtë shumë. Por ne po bëjmë gjithçka që mundemi për t’i kthyer njerëzit në shtëpitë e tyre”.

Vetëm disa hapa nga rruga Yablunska, shtëpia e re e Ludmila-s është ende vetëm një guaskë.

Ndërtuesit kanë premtuar se do ta mbarojnë deri në verë, por ajo nuk i ka parë prej ditësh.

E pastrehë për dy vjet, në krye të humbjes së saj, Ludmila është në ankth për t’u zhvendosur.

“Po mundohem ta përballoj, por presioni im është i lartë”, thotë ajo, duke treguar rreth kantierit.

“Po bëj skanime të zemrës, shenja problemesh. Gjithçka vjen nga stresi. Nga kujtimet”.

Në vitin 2022, rrënojat e djegura të shtëpisë së vjetër të Ludmila-s – jo shumë kohë pasi rusët ishin tërhequr – dukeshin ngado.

Oborri ishte ende i mbushur me shishe alkooli dhe mbështjellës nga paketat e tyre me racione ushtarake.

Ishin plehrat e burrave që kishin qëlluar në kokë burrin e saj, kur ai doli për një moment nga bodrumi ku fshiheshin.

Ajo gjeti trupin e tij më vonë atë natë, me fytyrë poshtë në verandën e tyre.

Hetimi është ende i hapur, një nga qindra rastet e dyshuara për krime lufte në Bucha.

Ludmila u thirr kohët e fundit nga policia, e cila kishte gjetur pamjet e reja të CCTV dhe shpresonte se mund të ndihmonte në identifikimin e ushtarëve.

“Ndoshta ata mund të akuzohen në mungesë. Unë e di që Rusia nuk do t’i dorëzojë kurrë”, thotë Ludmila, realiste në lidhje me shanset që dikush të mbahet përgjegjës për vrasjen.

“Personalisht, do të doja t’i kapja për fyti dhe të kërkoja të dija pse duhej të vinin këtu”, thotë ajo. “Ata janë të poshtër”.

Pas mureve të bardhë të kishës së Shën Andreas, ku shumë u varrosën në një varr masiv gjatë pushtimit, tani ekziston një mur përkujtimor me pllaka metalike.

Deri tani shfaq 509 emra.

Disa sheshe janë ende bosh sepse ka më shumë se 100 trupa të paidentifikuar në varrezat e qytetit, të zbuluara nga varret e cekëta në të gjithë Bucha-n dhe të rivarrosur.

U morën mostrat e ADN-së, me shpresën se dikush një ditë do të vinte t’i kërkonte.

Pllakat e tjera në murin përkujtimor nuk kanë datë vdekjeje – vetëm muaji mars, kur Bucha ishte nën pushtimin rus.

Përballë është një shenjë që liston dhjetëra personat që ende janë të zhdukur.

Shumica e popullsisë së Bucha-s së paraluftës është kthyer, duke përfshirë shumë që u larguan nga Ukraina si refugjatë.

Por ata shqetësohen se gjërat mund të përkeqësohen përsëri.

Ludmila është gjithashtu e shqetësuar, veçanërisht nga rritja e fundit e sulmeve me raketa ruse.

Ajo vazhdon të vizitojë shtëpinë e saj për të parë ecurinë dhe për t’u afruar me kujtimet e saj të para pushtimit.

“Ka një rrënim të tillë në të gjithë Ukrainën! Ata po rindërtojnë këtu në Bucha dhe ky është një gëzim i madh. Por nuk ka paqe, nuk ka stabilitet”.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.