Nga NATO te kufijtë evropianë: Premtimet e Macron-it dhe Le Pen-it

Emmanuel Macron (LRM) dhe Marine Le Pen (RN) kanë mbërritur në fazën finale të zgjedhjeve presidenciale franceze.

Në prag të rezultatit që do të zbulohet pas përfundimit të votimit njihuni me programet e dy kandidatëve për Elysee-n.

Lufta midis Rusisë dhe Ukrainës

Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës më 24 shkurt, disa vende perëndimore kanë njoftuar një sërë sanksionesh ekonomike kundër Moskës dhe ndihmë për Ukrainën, por pa ndërhyrje ushtarake.

Macron mbështet vazhdimin e sanksioneve ndaj Rusisë.

Le Pen mbështet gjetjen e një zgjidhjeje diplomatike dhe mos dërgimin e trupave franceze.

Pritja e refugjatëve ukrainas

Pushtimi rus i Ukrainës ka pasuar tashmë në mërgimin e qindra mijëra ukrainasve.

Bashkimi Evropian po kërkon zgjidhje për t’i përshtatur ato.

Macron kërkon që Franca të marrë pjesë në pritjen e refugjatëve.

Le Pen kërkon gjithashtu të mirëpresë refugjatët ukrainas.

Franca dhe NATO

Në nëntor të vitit 2019, Emmanuel Macron gjykoi se NATO ishte në një gjendje “të kallur mendërisht”, disa kandidatë dëshirojnë të largohen nga komanda e integruar e organizatës.

Macron kërkon t’i japi kuptim NATO-s.

Le Pen kërkon daljen nga komanda e integruar e NATO-s.

Mosha e pensionit

Mosha minimale ligjore e daljes në pension është 62 vjeç.

Reforma e pensioneve e nisur nga Emmanuel Macron ndezi një lëvizje sociale dhe u pezullua nga qeveria gjatë krizës shëndetësore.

Macron premton rritjen e moshës ligjore të pensionit në 64 ose 65 vjeç.

Le Pen nuk e mbështet rritjen e moshës së pensionimit.

Kohëzgjatja e mandatit presidencial

Ndërsa vendosja e mandatit pesë-vjeçar në 2002 prishi ekuilibrin e pushtetit midis atij ekzekutiv dhe legjislativ, disa kandidatë duan një rikthim në një mandat shtatëvjeçar.

Macron kërkon reflektim mbi rikthimin e mandatit shtatëvjeçar.

Le Pen premton vendosjen e një mandati shtatëvjeçar dhe një mandati të pa rinovueshëm.

Përdorimi i referendumit

Referendumi i iniciativës qytetare, një nga propozimet kryesore të “jelekverdhëve”, merret nga shumica dërrmuese e kandidatëve.

Macron mbështet krijimin e një debati të madh të përhershëm me qytetarët.

Le Pen kërkon prezantimin e referendumit të nismës qytetare.

Legalizimi i kanabisit

Disa vende që e kanë njohur dështimin e ndalimit, si Gjermania, kanë legalizuar kanabisin, ose janë gati ta bëjnë këtë, nën kontroll të rreptë shtetëror.

Macron kërkon që kanabisi të mos legalizohet.

Le Pen mbështet gjithashtu ndalimin e legalizimit dhe përforcimin e represionit.

Dhuna ndaj grave

Lufta kundër dhunës ndaj grave ishte shpallur si shkaku kryesor i mandatit pesëvjeçar nga Emmanuel Macron. Por rezultatet kritikohen shumë nga shoqatat, të cilat veçanërisht dënojnë mungesën e burimeve.

Macron premton trefishim të masës së gjobës për veprën e fyerjes seksiste dhe përpilimin e dosjes së autorëve të dhunës në familje.

Le Pen mbështet gjykimin më të shpejtë të ish-bashkëshortëve, të cilët janë autorë të dhunës.

Shkretëtira mjekësore

Midis 3.7 dhe 7.4 milionë njerëz, në varësi të përkufizimit të përdorur, jetojnë në territore që nuk janë të pajisura me mjekë të përgjithshëm, sipas një studimi nga departamenti i kërkimit, studimeve, vlerësimit dhe statistikave.

Macron mbështet krijimin e një sistemi referimi me infermierë dhe farmacistë.

Le Pen premton zhvillimin e telemjekësisë, qendrave shëndetësore dhe trajnimin e mjekëve të rinj.

Aborti

Në mars, Parlamenti miratoi një projekt-ligj që zgjat periudhën për rekurs ndaj abortit nga dymbëdhjetë në katërmbëdhjetë javë.

Macron kërkon mbajtjen e abortit në javën e katërmbëdhjetë.

Le Pen mbështet nga ana tjetër kthimin në periudhën ligjore prej dymbëdhjetë javësh.

Buxheti i ushtrisë 

Buxheti vjetor i ushtrisë aktualisht është 40 miliardë euro në vit.

Macron premton rritjen e buxhetit të ushtrisë në 50 miliardë euro në vit deri në vitin 2025.

Le Pen premton rritjen e buxhetit në 55 miliardë euro në vit deri në vitin 2027.

Buxheti i policisë dhe i xhandarmërisë

Macron premton rritjen e buxhetit të MPB-së me 15 miliardë euro në pesë vjet.

Le Pen premton ndarjen e 1.5 miliardëve më shumë në vit për sigurinë dhe drejtësinë.

Lufta kundër terrorizmit

Sipas ministrit të Brendshëm, i cili nënvizon dyfishimin e mjeteve të Drejtorisë së Përgjithshme të Inteligjencës së Brendshme (DGSI), gjatë mandatit pesëvjeçar të Emmanuel Macron, i cili mbetet i shënjuar nga vrasja e profesor Samuel-it.

Macron kërkon krijimin e trajnimeve të specializuara për inteligjencën franceze.

Le Pen kërkon ndalimin e përhapjes së “ideologjisë islamiste” dhe forcimin e inteligjencës.

E drejta e azilit

Mandati pesëvjeçar i Macron-it u shënua nga ligji Collomb, i miratuar në vitin 2018, i cili reduktoi afatet për paraqitjen e kërkesës për azil.

Në vitin 2019, Franca pranoi rreth 36 mijë kërkesa për azil nga 132 mijë aplikime (një shifër 40 për qind më e ulët në vitin 2020 për shkak të mbylljes së kufijve gjatë krizës shëndetësore).

Macron mbështet lehtësimin e largimit të njerëzve të cilëve u është refuzuar e drejta për azil.

Le Pen mbështet përpunimin e kërkesave për azil vetëm nga jashtë.

Kushtet e marrjes së shtetësisë franceze

Disa kandidatë këmbëngulin për asimilimin e të huajve, ndërsa disa madje dëshirojnë të shfuqizojnë “të drejtën e tokës”, e cila aktualisht lejon një fëmijë të lindur në territorin e prindërve të huaj të bëhet francez në moshën 18 vjeç, ose më parë nëse familja e tij bën kërkesën.

Macron kërkon rezervimin e lejeve të qëndrimit afatgjatë për njerëzit që flasin frëngjisht.

Le Pen mbështet shfuqizimin e këtij ligji dhe ashpërsimin e rregullave të natyralizimit.

Bujqësia

Evolucioni drejt një modeli alternativ (organik, qark i shkurtër, etj.) dhe të ardhurat dhe pensionet e vazhdueshme të ulëta të fermerëve drejtojnë propozimet e kandidatëve.

Macron premton investimin masiv në pavarësinë bujqësore.

Le Pen kërkon ndërhyrje për çmimet dhe mbështetje për sektorët në vështirësi.

Borxhi publik

Qeveria parashikon një borxh publik prej 115 për qind në fund të vitit 2021, një shumë rekord e lidhur me zgjedhjen për të mbështetur ekonominë gjatë krizës shëndetësore.

Pa adresuar drejtpërdrejt çështjen e shumës së saj, disa kandidatë kritikojnë mënyrën e shpenzimit të këtyre parave.

Macron premton uljen e borxhit nga viti 2026.

Le Pen premton shlyerjen e borxhit.

Kontrolli i kufijve evropianë

Macron mbështet reformimin e zonës Shengen dhe forcimin e Frontex-it.

Le Pen premton rivendosjen e kontrollit kufitar.

Franca dhe Bashkimi Evropian

Që nga 1 janari dhe deri më 1 korrik të vitit 2022, Franca ka kryesuar Këshillin e Bashkimit Evropian, nga i cili është një kontribues neto (kontribuon më shumë në buxhetin e saj sesa merr).

Macron mbështet sigurimin e fuqisë së Evropës.

Le Pen pohon epërsinë e ligjeve franceze mbi ligjet evropiane.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com