Markat kult: Nuk është vetëm produkti, por një mënyrë jetese

Filmi “Barbie” i regjisores Greta Gerwig ka tejkaluar shifrën prej 1 miliard dollarësh.

Fansat nuk janë duke u rreshtuar vetëm për bileta, ata po kërkojnë gjithashtu modën “Barbiecore”, udhëtimet ajrore që mbajnë logon e Barbie-t dhe arkivole me temë Barbie.

Kjo është vetëm një pjesë e konsumit të ngjyrës rozë që ndodh nëpër sektorët e tregut.

Konsumatorët kanë qenë gjithmonë besnikë ndaj markës Barbie, por filmi i Gerwig me sa duket e ka çuar në një nivel më të lartë.

Nuk është e vetmja markë me ndjekës jashtëzakonisht të përkushtuar, por obsesioni në rritje i Barbie-t po shfaqet në kohë reale, duke u dhënë klientëve dhe tregtarëve njësoj akses në një rast studimi të adhurimit të kultit në veprim.

Por çfarë e shtyn një markë në këtë status kulti shumë të lakmuar me fuqi të fortë qëndrimi?

Ekspertët thonë se është një përzierje e marketingut strategjik, mesazheve intime të konsumatorëve dhe disa magjive në vendin e duhur në kohën e duhur.

Ndër markat me ndjekësit më të njohur të kultit është Apple-i, me fansa që e kanë lavdëruar kompaninë që nga themelimi i saj në vitet 1970.

Libri i Leander Kahney-t i vitit 2009, “Kulti i Mac-it”, eksploron ngritjen meteorike të kompanisë në statusin e fenomenit që ka sot – madje është përditësuar në një botim të dytë teksa është rritur.

Një antropolog e ka krahasuar ndjekjen si të ishte religjion.

Rhea Freeman, një këshilltare PR-i me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, është një anëtare e vetëshpallur e kultit të Apple-it.

“Jam e përkushtuar ndaj markës dhe nuk shoh një kohë kur do të blija një kompjuter, telefon ose tablet që nuk është i Apple-it”, ka thënë Freeman.

“Unë mbaj një sy në zhvillimet më të fundit, kërkoj publikime të reja dhe gjithashtu kam një interes të madh për udhëheqjen, marketingun, markën dhe mesazhet”, ka shtuar ajo.

Vlerësimi i saj për produktet Apple shkon përtej afinitetit të produktit – është një pjesë integrale e stilit të saj të jetesës.

“Gjëja me Apple-in është se nuk është thjesht një produkt apo markë”, ka thënë ajo.

“Çdo aspekt është menduar mirë për t’i sjellë kënaqësi blerësit që nga fillimi në përdorim, për të frymëzuar besnikërinë, për të krijuar atë ndjekje kulti. Dhe është bërë në një mënyrë në dukje të lehtë.”

Susan Fournier, profesoreshë në Shkollën e Biznesit Questrom të Universitetit të Bostonit, ka thënë se nuk ka asgjë të lehtë për këtë.

Fournier shpjegon se markat e kultit prekin me kujdes psikikën e konsumatorit për t’u ndërthurur ngushtë me stilin e jetës së fansave, duke shtuar se këto kompani nuk shesin vetëm produkte – ato prekin një “temë kulturore tingëlluese”.

Sipas saj, marka shkon përtej një “pjese të izoluar të sjelljes së konsumatorit” për të tregtuar një mënyrë jetese të veçantë.

Autorja Amanda Montell argumenton se markat e kultit shkojnë përtej sferës së stilit të jetesës, duke depërtuar në sensin e lindur të vetes së konsumatorëve.

Montell është autore e “Cultish: The Language of Fanatism”, i cili eksploron se si gjuha ndikon në aktivitetin e kultit brenda dhe jashtë sferës së konsumatorit.

Ajo shpjegon se markat e kultit ofrojnë “përfitime identitare”, të cilat pohojnë një ndjenjë të komunitetit dhe kuptimit dhe ofrojnë një “premtim transcendent” përtej vetë produktit.

“Konsumatorët e Gjeneratës Z në veçanti janë më pak besnikë ndaj markës nga çdo gjeneratë konsumatorësh”, ka veçuar Montell.

Sipas saj, për të pasur këtë lloj suksesi markat duhet të premtojnë diçka më shumë.

“Diçka si: duke u lidhur me këtë linjë grimi apo edhe vetëm me këtë produkt të vetëm grimi, do të jeni më i mirë”.

Për Montell, ky premtim vepron si një balsam në një sferë në formë labirinti të zgjedhjes së konsumatorit.

“Në mediat sociale, ne jemi në gjendje të shohim opsione të pafundme se ku mund të shkojë jeta jonë”, ka thënë ajo, duke argumentuar se zgjedhjet në dukje të pafundme krijojnë një paradoks dërrmues të zgjedhësve.

“Kur një markë ofron një shabllon se kush duhet të jesh dhe çfarë zgjedhjesh duhet të bësh, kjo ndihet vërtet e kënaqshme dhe edukative”.

Është një premtim i fuqishëm, ai që u jep të ashtuquajturave markave të kultit të qëndrojnë pushtet mbi kompanitë e modës që përfundojnë duke u ndezur brenda dhe jashtë peizazhit të konsumatorit.

Claudio Alvarez, një asistent profesor i marketingut, ka thënë se disa marka kulti ndjehen “pothuajse si të jesh me një mik”.

“Kur një komunitet i konsumatorëve të përkushtuar formohet rreth një marke, bërja pjesë e këtij komuniteti shton një shtresë shtesë lidhjeje dhe besnikërie”.

Në terma tregu, kjo ndjenjë e ngrohtë dhe e paqartë mund të përkthehet në qëndrimin e fuqisë.

“Njerëzit duan të ndajnë dashurinë e tyre për markën me anëtarët e tjerë të komunitetit, duke folur dhe duke krijuar përmbajtje online në lidhje me markën”, sipas Alvarez.

“Ata duan që më shumë njerëz të njohin dhe të pëlqejnë markën – të bëhen pjesë e komunitetit”.

Për Fournier, dallimi midis një mode dhe një marke kulti të qëndrueshme varet gjithashtu nga koha e mirë.

Markat e kultit kanalizojnë strategji të fuqishme marketingu, por për historitë e suksesit si Barbie, koha e paharrueshme është çelësi.

Sipas ekspertes, pandemia e vazhdueshme, ekonomia e paqëndrueshme globale dhe luftërat e kulturës politike perëndimore i kanë lënë konsumatorët të uritur për një gomone argëtuese.

“Lumturia është ulur, ankthi është rritur. Pastaj, hyni në Barbie me gjithë shkëlqimin e saj rozë”.

Teksa shija e veçantë e dëshpërimit mund të jetë e situatës, ndikimi i qëndrueshëm i një marke kulti nuk është – veçanërisht kur ajo markë i ka parë konsumatorët në kohë të vështira.

Markat e kultit nuk janë thjesht krijues parash, janë gjithashtu shtytës kryesorë ekonomikë.

Apple Inc është ndër aksionet e teknologjisë përgjegjëse për një pjesë të konsiderueshme të fitimeve të tregut të aksioneve në SHBA për vitin 2023.

Teksa kompania raportoi se shitjet ranë pak në të ardhurat e saj të tremujorit të tretë fiskal, aksionet arritën një nivel të lartë historik në qershor, përpara konferencës vjetore të zhvilluesve të gjigantit të teknologjisë, ku palët e interesuara të markës njoftuan produkte shumë të pritura.

Në një ekonomi ku zgjedhja e konsumatorit mund të duket më se dërrmuese, arritja e statusit të kultit mund të jetë një nga shanset e pakta të markës për sukses të qëndrueshëm.

Kur edhe produktet më të zakonshme ofrojnë një premtim identiteti, markat duhet të kapërcejnë zhurmën dhe të gjejnë mënyra për t’u lidhur në mënyrë kuptimplote me një bazë konsumatore gjithnjë e më skeptike.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.