Kina shpenzoi 240 miliardë dollarë për shpëtimin e iniciativës “Brez dhe Rrugë” nga 2008 deri në 2021

Kina shpenzoi 240 miliardë dollarë për të shpëtuar vendet që po përballen me borxhet e iniciativës “Brez dhe Rrugë” midis viteve 2008 dhe 2021, tregojnë të dhënat e reja.

Hulumtimet zbuluan se huadhënësit e mbështetur nga shteti kinez lëshuan fondet e shpëtimit në 22 vende, duke përfshirë Argjentinën, Pakistanin, Sri Lankën dhe Ukrainën. Pothuajse 80% e huasë së shpëtimit emergjent u lëshua pas vitit 2016, duke arritur më shumë se 40 miliardë dollarë në 2021.

Rritja e financimit emergjent që nga viti 2016 lidhet me një rënie të kreditimit kinez për projektet e infrastrukturës që janë pjesë e nismës së brezit dhe rrugës.

Angazhimet nga dy huadhënësit kryesorë institucionalë të Kinës, Banka e Zhvillimit të Kinës dhe Banka e Eksportit-Importit të Kinës (China Exim), ranë nga një kulm prej 87 miliardë dollarë në 2016 në 3.7 miliardë dollarë në 2021, sipas të dhënave të analizuara nga Universiteti i Bostonit.

Dështimi i disa projekteve të infrastrukturës dhe problemet e borxhit të përjetuara nga disa vende përfituese, të dëmtuara nga kostot në rritje të shërbimit të kredive të tyre, kanë detyruar një rikalibrim të programit të zhvillimit të jashtëm të Kinës.

Megjithatë, lufta në Ukrainë, pandemia COVID-19, problemet e zinxhirit të furnizimit dhe rritja e normave të interesit kanë kontribuar në një krizë ekonomike globale që ka krijuar vështirësi për huadhënësit e të gjitha llojeve.

Gatishmëria e Kinës për të lëshuar financime emergjente mund të jetë gjithashtu një “pranim se nisma e brezit dhe rrugës ka të bëjë po aq me ndërtimin e marrëdhënieve sa edhe me infrastrukturën”, tha Cobus van Staden, redaktori menaxhues i faqes së internetit “China-Global South Project”.

“Ky huadhënie do të çimentojë këto marrëdhënie dhe do ta bëjë Kinën edhe më qendrore në trajektoret e ardhshme ekonomike të vendeve në zhvillim”.

Pjesa e huadhënies jashtë shtetit të Pekinit drejtuar huamarrësve në vështirësi financiare u rrit nga 5% në 2010 në 60% në 2022, sipas studimit të studiuesve në AidData, Banka Botërore, Shkolla e Harvardit Kennedy dhe Instituti Kiel për Ekonominë Botërore.

Bradley Parks, një nga autorët e raportit, tha se “kreditimi i shpëtimit emergjent është një biznes shumë i rrezikshëm”.

“Nëse shpëtoni huamarrësit që janë në mospagim ose janë në prag të mospagimit, sfida është të dini nëse huamarrësi juaj përballet me një problem afatshkurtër likuiditeti ose një problem afatgjatë të aftësisë paguese”.

Vendet me të ardhura mesatare përfaqësojnë 80% të totalit të huadhënies jashtë shtetit të Kinës, kështu që bankat kineze kanë një nxitje të veçantë për t’u siguruar që ato qeveri të mbeten mjaftueshëm likuide për të mbajtur shërbimin e borxheve në lidhje me projektet e infrastrukturës së brezit dhe rrugëve.

Vendet me të ardhura të ulëta përbëjnë më pak të rrezikut total të bankave kineze, kështu që ka më shumë gjasa që t’u ofrohet ristrukturimi i borxhit.

Për shkak se Kina është shpesh kreditori më i madh dypalësh për vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, ndihma kineze është thelbësore për vendet në vështirësi borxhi. Në mars, Fondi Monetar Ndërkombëtar miratoi një paketë shpëtimi të shumëpritur për Sri Lankën me vlerë pothuajse 3 miliardë dollarë pasi China Exim dha garanci se do të ofronte ndihmë financiare për Colombo.

Por mbështetja kineze nuk është e lirë. Autorët e studimit zbuluan se norma mesatare e interesit e lidhur me një kredi shpëtimi kinez ishte 5%, krahasuar me 2% për një kredi tipike shpëtimi nga FMN.

Huadhënia kineze e shpëtimit drejtohet në masë të madhe drejt vendeve që tashmë kanë nivele të larta borxhi ndaj Kinës.

Disa vende, si Argjentina, kanë marrë në mënyrë efektive rikthime të vazhdueshme të kredive kineze të shpëtimit. Kjo do të thotë se megjithëse kreditë mund të regjistrohen si maturim brenda 12 muajve, në praktikë ato mund të zgjaten për disa vite.

Praktika të tilla janë një nga arsyet e shumta që agjencitë e vlerësimit të kredisë dhe institucionet ndërkombëtare e kanë më të vështirë të monitorojnë huatë kineze sesa ato nga huadhënësit shumëpalësh.

“Rivendosjet serike” nënkuptojnë se qeveritë që marrin kredi kineze mund të nënraportojnë ekspozimin e tyre ndaj borxhit publik, sepse rregullat ndërkombëtare të raportimit mandatojnë vetëm zbulimin e borxheve me kushte shlyerjeje më shumë se një vit.

Rritja masive e kreditimit kinez do të thotë se sistemi financiar global është “më shumëpolar, më pak i institucionalizuar dhe më pak transparent”, tha Christoph Trebesch, një tjetër nga autorët e raportit.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.