‘Etiopia’ vuan nga uria

Ka gati një vit që kur Abiy Ahmed, kryeministri i Etiopisë, nisi një operacion “të zbatimit të ligjit” kundër qeverisë së rajonit verior të Tigray, të cilin ai e akuzoi për rebelim. Që nga fillimi, konflikti pasues është shënuar me krime lufte.

Në fund të vitit të kaluar në qytetin Axum, trupat e Eritreas që luftonin përkrah forcave etiopiane vranë qindra civilë, kryesisht burra dhe djem. Disa persona u rreshtuan dhe u qëlluan në shpinë. Të tjerët u qëlluan pasi dolën nga kisha ose u vranë ndërsa ishin shtrirë në shtrat në spital.

Dhe tigrajanët janë akuzuar, mes mizorive të tjera, për përdhunimin dhe vrasjen e refugjatëve eritreanë në kampe.

Që kur shpërthyen luftimet, Tigray ka pësuar një bllokim gjithnjë e më kufizues nga forcat qeveritare. Nga korriku ka marrë vetëm një pjesë të ushqimit të nevojshëm për të mbajtur gjallë 6 milionë banorët e tij, pothuajse asnjë karburant dhe asnjë furnizim mjekësor. Më shumë se 5 milionë njerëz nuk kanë mjaftueshëm për të ngrënë.

Rreth 400 mijë prej tyre po përballen me atë që agjencitë e ndihmës e quajnë uri “katastrofike” – hapi i fundit në rrugën drejt urisë masive. Punonjësit e ndihmës e krahasojnë krizën me urinë e Etiopisë në vitet 1980, kur vdiqën 400 mijë deri në 700 mijë.

Qeveria e Etiopisë këmbëngul se po bën gjithçka që mundet për të ndihmuar të uriturit në Tigray dhe, në veçanti, se po lejon që ndihma të kalojë përmes bllokadës së saj. Të dhënat nga Organizata e Kombeve të Bashkuara (OKB) tregojnë një histori të ndryshme.

Agjencitë e ndihmës vlerësojnë se 100 kamionë ushqim dhe ilaçe duhet të hyjnë në shtet çdo ditë për të shmangur urinë. Vetëm rreth një e dhjeta e kësaj po lëshohet nga qeveria dhe aleatët e saj.

Në vend që të kërkojë ndihmë nga agjencitë ndërkombëtare për të ushqyer qytetarët e saj, qeveria po pengon përpjekjet e tyre. Ajo ka pezulluar punën e dy prej tyre, Mjekët pa Kufij dhe Këshillit Norvegjez të Refugjatëve, dhe gjithashtu ka përjashtuar shtatë zyrtarë të lartë të OKB -së, duke i akuzuar ata për “ndërhyrje” në punët e saj të brendshme.

Amerika dhe Bashkimi Evropian kanë ndërmarrë disa hapa për t’i bërë presion Etiopisë për të ndaluar luftën dhe për t’i dhënë fund abuzimeve, përfshirë ndalimin e shitjes së armëve dhe ndalimin e disa ndihmave dypalëshe. Amerika gjithashtu ka kërcënuar se do të vendosë sanksione financiare ndaj njerëzve të përfshirë në krime lufte ose në ndezjen e flakëve të konfliktit.

Por, ndikimi ka qenë i papërfillshëm. Për të zëvendësuar armët e furnizuara më parë nga Franca, Gjermania dhe Izraeli, Etiopia iu drejtua Turqisë dhe Iranit, ndër të tjera. Për të kompensuar reduktimin e ndihmës, ajo ka kërkuar nga Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) një shpëtim dhe kreditorët e saj për faljen e disa prej 30 miliardë dollarëve të saj në borxh të jashtëm.

Do të duhej një embargo armësh nga ana e OKB -së për të ndaluar marrjen e qeverisë nga armët vdekjeprurëse. Megjithatë, Kina dhe Rusia po parandalojnë Këshillin e Sigurimit të OKB -së, i cili më 6 tetor diskutoi konfliktin në Tigray për herë të dhjetë, madje nga dënimi i dëbimit të zyrtarëve të Kombeve të Bashkuara, e aq më pak nga vendosja e sanksioneve të rrepta.

Për fat të mirë, vendet perëndimore kanë akoma një ndikim të konsiderueshëm. Kredia emergjente që Etiopia kërkon nga Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe durimi që kërkon nga kreditorët varen nga miratimi i Amerikës dhe Evropës.

Ata nuk duhet të dorëzohen derisa të përfundojë bllokada. Tregtia është një pikë tjetër presioni. Etiopia eksporton rreth 250 milionë dollarë në vit në Amerikë sipas Aktit Afrikan të Rritjes dhe Mundësive, një skemë pa taksa. Çdo vend që ka të drejtë të marrë pjesë shqyrtohet nga autoritetet amerikane çdo vit. Ata duhet të heqin Etiopinë nga lista nëse Tigray nuk ushqehet.

Këto hapa mund të mos funksionojnë. Ahmed, i cili fitoi çmimin Nobel për paqen në vitin 2019 për t’i dhënë fund një konflikti të gjatë me Eritrea, duket gjithnjë e më shumë paranojak dhe i çrregullt.

Por, të bësh diçka më pak do të ishte të qëndroje pranë pasi vrasjet masive po ndodhin. Për të shmangur një fatkeqësi, qeveritë perëndimore duhet të tërheqin çdo levë që kanë.

Marrë nga The Economist, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.