Vala vdekjeprurëse e të nxehtit afrikan, “e pamundur” pa ndryshimet klimatike

Një valë vdekjeprurëse e të nxehtit në Afrikën Perëndimore dhe Sahel ka qenë “e pamundur” pa ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njerëzit.

Të paktën, të këtij mendimi janë shkencëtarët.

Temperaturat u rritën mbi 48 gradë Celsius në Mali muajin e kaluar me një spital që lidh qindra vdekje me nxehtësinë ekstreme.

Studiuesit thonë se aktivitetet njerëzore si djegia e lëndëve djegëse fosile i bënë temperaturat deri në 1.4C më të nxehta se normalja.

Një studim i veçantë mbi thatësirën në Afrikën Jugore ka nxjerrë se fajin e kishte El Niño, më shumë sesa ndryshimi i klimës.

Një numër vendesh në rajonin e Sahelit dhe në të gjithë Afrikën Perëndimore u goditën nga një valë e fortë të nxehti që goditi në fund të marsit dhe zgjati deri në fillim të prillit.

Nxehtësia u ndje më fort në rajonet jugore të Malit dhe Burkina Fasos.

Në Bamako, kryeqyteti i Malit, Spitali Gabriel Toure ka njoftuar se regjistroi 102 vdekje në ditët e para të prillit.

Rreth gjysma e njerëzve që vdiqën ishin mbi 60 vjeç dhe spitali ka bërë me dije se nxehtësia luajti një rol në shumë prej këtyre viktimave.

Studiuesit besojnë se ndryshimi i klimës globale kishte një rol kyç në këtë valë të nxehtë pesë-ditore.

Një analizë e re nga shkencëtarët e përfshirë në grupin World Weather Attribution sugjeron se temperaturat e larta të ditës dhe natës nuk do të ishin të mundshme pa përdorimin afatgjatë të qymyrit, naftës dhe gazit në botë, si dhe aktivitete të tjera si shpyllëzimi.

Sipas studimit, ndryshimi i klimës bëri që temperaturat të ishin deri në 1.5 gradë Celsius më të ngrohta se normalja në Mali dhe Burkina Faso dhe e bënë natën edhe më të nxehtë me 2 gradë Celsius mbi mesataren.

Në të gjithë rajonin temperatura pesëditore u rrit me 1.4C.

Teksa valët e të nxehtit intensive janë ende relativisht të rralla në këtë rajon, studiuesit presin që ato të bëhen më të zakonshme ndërsa klima ngrohet.

Me temperaturat mesatare globale tani rreth 1.2 gradë më të ngrohta se nivelet para-industriale, shkencëtarët thonë se ngjarje si kjo e fundit në Mali do të ndodhin një herë në 200 vjet.

Por nëse temperaturat globale kalojnë 2 gradë, valë të fuqishme të nxehtit do të ndodhin çdo 20 vjet.

Ndërsa gjurmët e gishtërinjve të njerëzimit janë në këtë ngjarje, nuk është e njëjta gjë për thatësirën serioze që ka goditur vendet në Afrikën Jugore në fillim të këtij viti.

Reshjet e pakta panë dështime të të korrave në disa vende duke çuar në rreth 20 milionë njerëz të përballen me urinë.

Mungesa e ujit në Zambi dhe Zimbabve pa shpërthime të kolerës me gjendje fatkeqësie të shpallura në të dy vendet si dhe në Malavi fqinj.

Studiuesit vrojtuan të dhënat e temperaturës dhe reshjeve për të përcaktuar shkaqet e thatësirës.

Ata zbuluan se ndryshimi i klimës nuk kishte një ndikim të rëndësishëm në reshjet e pakta gjatë periudhës dhjetor-shkurt në të gjithë rajonin.

Në vend të kësaj, ata besojnë se fenomeni i motit El Niño është me faj.

Kjo rritje e ujit të ngrohtë në Paqësor është e lidhur me ndikimet në mot në shumë vende.

El Niño aktuale arriti kulmin në dhjetor dhe studiuesit thonë se i bëri reshjet në Afrikën Jugore shumë të pakta.

Teksa një botë më e ngrohtë do të shihte thatësira si kjo të ndodhin një herë në dhjetë vjet, shkencëtarët zbuluan se thatësira kishte dy herë më shumë gjasa të ndodhte në një vit El Niño.

Thatësira e Afrikës Jugore duket të jetë një shembull më i rrallë i një ngjarje të nxitur kryesisht nga El Niño.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.