Suksesi i partisë populiste në zgjedhjet holandeze, goditje për koalicionin e Mark Rutte

Në Holandë, një parti e re populiste që ka zbërthyer një valë zemërimi rural ndaj politikave mjedisore të qeverisë është shfaqur si fituesja e madhe në zgjedhjet provinciale.

Çka do t’i jepte një goditje të rëndë koalicionit katërpartiak të kryeministrit Mark Rutte.

Suksesi i Lëvizjes Fermer-Qytetar (BBB) në votimin e së mërkurës, i cili do të përcaktojë përbërjen e senatit, hedh dyshime mbi aftësinë e qeverisë për të miratuar legjislacionin kryesor, duke përfshirë planet për të ulur emetimet e azotit.

“Holanda ka treguar qartë se jemi të ngopur me këto politika”, ka thënë themeluesja e BBB, Caroline van der Plas. “Nuk ka të bëjë vetëm me azotin, ka të bëjë me qytetarët që nuk shihen, nuk dëgjohen, nuk merren seriozisht”.

Van der Plas, një ish-gazetare që themeloi BBB katër vjet më parë, ka thënë se partia ishte “gati të bisedonte me të gjithë”, duke shtuar se lëvizja “nuk mund të injorohet më”.

Me thuajse 90 për qind të votave të numëruara, BBB kishte siguruar një pjesë prej 19 për qind – mjaftueshëm, sipas parashikimeve, për t’i dhënë asaj 15 anëtarë në senatin prej 75 vendesh kur anëtarët e asamblesë provinciale të zgjedhin Dhomën e re të Lartë në fund të majit.

Kjo do ta bënte partinë e re bllokun më të madh atje me partitë e kombinuara Laburiste (PvdA) dhe të Majtës së Gjelbër, të parashikuara gjithashtu të ketë 15 senatorë.

Kurse koalicioni i Rutte është në rrugën e duhur për të parë vendet e tij të kombinuara të bjerë në 24 nga 32.

Rutte, kryeministër që nga viti 2010, uroi Van der Plas, por ka thënë se rezultati nuk kërcënonte qeverinë. “Mendoj se kabineti mund të mbetet i qëndrueshëm gjatë viteve të ardhshme, sepse ne kemi parti që duan të marrin përgjegjësi”.

Megjithatë, rezultati duket se do të komplikojë rëndë pjesën e mbetur të postit të tij të kryeministrit.

Në teori, lideri liberal i krahut të djathtë mund t’i drejtohet aleancës PvdA/GreenLeft për shumicën e senatit të nevojshëm për miratimin e legjislacionit të ri.

Në praktikë, të dyja palët kanë thënë se do të bllokojnë të gjithë programin klimatik të koalicionit nëse nuk shkon më tej dhe më shpejt, për shembull duke mbyllur të gjitha termocentralet me qymyr brenda dy viteve dhe duke ndërprerë subvencionet për industrinë e bazuar në lëndë djegëse fosile.

Detyra e Rutte ka të ngjarë të jetë edhe më e vështirë në 12 asambletë provinciale, të cilat janë të ngarkuara me zbatimin e planeve mjedisore të qeverisë: BBB përfundoi e para në pesë prej tyre, në disa raste me rezultate më shumë se 30 për qind.

Qeveria synon të blejë fermerët dhe të zvogëlojë numrin e bagëtive deri në një të tretën për të ndihmuar në përgjysmimin e emetimeve të azotit deri në vitin 2030.

Nivelet e azotit të tokës dhe ujit tejkalojnë kufijtë e BE-së në Holandë, eksportuesi i dytë më i madh bujqësor në botë.

Po ashtu i njëjti problem ka ndalur projektet e ndërtimit pavarësisht nga një krizë e madhe strehimi, me grupet mjedisore që fitojnë çështjet gjyqësore duke urdhëruar qeverinë të kufizojë emetimet dhe të ruajë natyrën përpara se të jepen lejet e reja të ndërtimit.

BBB, e cila ka fituar mbështetjen e partive të ekstremit të djathtë dhe ato populiste ndërkombëtarisht, pretendon se problemi është ekzagjeruar dhe se mjetet e jetesës së fermerëve po i sakrifikohen tranzicionit të gjelbër.

Zgjedhjet treguan gjithashtu se sa e paqëndrueshme mund të jetë pasuria e partive populiste.

Pjesa e votave të Forumit të ekstremit të djathtë për Demokraci (FvD), i udhëhequr nga Thierry Baudet, i cili fitoi gati 15 për qind të votave në zgjedhjet provinciale të vitin 2019, ra në 3 për qind.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.