Pse Hungaria e Orbanit është pengesë e madhe për hyrjen e Ukrainës në BE?

Këtë javë po përgatitemi për një pikë kthese vendimtare: samitin e Bashkimit Evropian në Bruksel , i cili duhet t’i japë dritën jeshile pranimit të Kievit në BE dhe të lëshojë 50 miliardë fonde për të mbështetur kauzën ukrainase.

Por është Hungaria që qëndron në rrugë, e cila ka kërcënuar me veto për javë të tëra.

“Është e qartë se propozimi i Komisionit Evropian për pranimin e Ukrainës në BE është i pabazuar dhe i papërgatitur”, ka thënë kryeministri Viktor Orbán.

Shihet nga shumë si kolona e pestë në Evropë e Rusisë së Vladimir Putinit: por pas pozicionit hungarez qëndron një lëmsh ​​arsyesh historike, ekonomike dhe psikologjike që ne duhet të përpiqemi t’i zgjidhim nëse duam të shmangim dështimin e një samiti që do të donte të të jetë shtrirje epokale.

Marrëdhëniet e Budapestit me Kievin janë tashmë komplekse.

Historikisht të mira pas pavarësisë së Ukrainës, marrëdhëniet u përkeqësuan për shkak të çështjes së pakicës hungareze, që numëron të paktën 100 mijë njerëz.

Qeveria e Orbanit akuzon autoritetet ukrainase se kanë shkelur të drejtat e komunitetit hungarez, të cilin ata e konsiderojnë një pjesë integrale të kombit dhe që nuk dëshiron të përfundojë i asimiluar.

Ndaj konflikti ruso-ukrainas shihet para së gjithash përmes këtij prizmi.

“Ai prek jetën tonë më shumë se një luftë e thjeshtë në një vend fqinj”, shpjegon zëvendësministri i Jashtëm i Budapestit, Levente Magyar.

Por ka edhe më shumë.

“Ukraina nuk është gati për bisedimet e anëtarësimit…është një vend në luftë, në krizë, momenti nuk është pjekur”, ka shtuar Magyar.

“Në Kiev nuk ka demokraci funksionale, i kanë shtyrë zgjedhjet, nuk kanë shtyp të lirë”, ka vërejtur Janos Boka, ministër për Çështjet Evropiane.

“Ukraina nuk plotëson asnjë nga kriteret e BE-së”, përmbledh Zoltan Kovacs, sekretari i qeverisë për marrëdhëniet ndërkombëtare.

Por mbi të gjitha, përfundon Boka, “hyrja e Kievit në BE nuk do të sjellë stabilitet, përkundrazi do të sjellë luftë në Evropë”.

Megjithatë, pas arsyeve praktike dhe politike, mund të shohim çështjen e pashmangshme të lidhjes me Rusinë.

Marrëdhëniet mes Budapestit dhe Moskës nuk kanë qenë kurrë të thjeshta, kujtimi i pushtimit sovjetik të vitit 1956 është shumë i gjallë në ndërgjegjen kolektive.

“E jona nuk është një histori dashurie dhe as një marrëdhënie historike, është një qasje pragmatike: për sa kohë që Rusia nuk është një kërcënim i drejtpërdrejtë, ne duam të ruajmë bashkëpunimin. Dhe imperativi për ta vazhduar atë imponohet nga situata jonë energjetike” – shpjegon zëvendësministri i Jashtëm – e cila e sheh Hungarinë pothuajse tërësisht të varur nga furnizimet me gaz dhe naftë nga Moska.

“Nuk është e mundur që ne të çlirohemi nga gazi rus në një kohë të shkurtër. Ne po diversifikojmë, por do të jetë një proces gradual”, dallon Attila Steiner, Sekretari i Shtetit për Energjinë .

Kjo është arsyeja pse Orbán akuzohet se është kukulla e Putinit, duke e takuar atë në një mënyrë të ngrohtë dhe të diskutueshme dy muaj më parë në Pekin.

“Por nëse udhëheqësi i një vendi të madh si Rusia kërkon të shohë kryeministrin e një kombi të vogël, çfarë mund të bëjë ky i fundit, të thotë jo?”, ka thënë Zsolt Nemeth, presidenti i Komitetit të Punëve të Jashtme të Parlamentit hungarez.

Megjithatë, i gjithë gjykimi për konfliktin ruso-ukrainas është shumë i ndryshëm nga ai që mbizotëron në Poloni ose në vendet baltike.

Hungarezët nuk e perceptojnë atë si një kërcënim të drejtpërdrejtë dhe ekzistencial, e shohin si një konflikt lokal tek i cili nuk duan të hyjnë sepse e kanë “përjetuar shumë herë natyrën e egër të luftës”.

Ja pse në Budapest shprehimisht i japin zë asaj lodhjeje që tani ka filluar të zvarritet edhe në Perëndim.

“Strategjia e BE-së është të synojmë fitoren e Ukrainës, por në këtë mënyrë mund të vazhdojmë përgjithmonë dhe a jemi gati të vazhdojmë përgjithmonë? Nuk ka strategji koherente, Evropa mashtron Kievin se hyrja është afër. A ka ndonjë alternativë në vend të kësaj? Duhet ta diskutojmë”, pohon ministri për Çështjet Evropiane.

Për hungarezët është e nevojshme të gjendet një zgjidhje sa më shpejt që të jetë e mundur për të ndalur gjakderdhjen, sepse sipas tyre “nuk ka zgjidhje ushtarake për konfliktin”.

Sipas Magyar, “ne kërkojmë negociata pa parakushte sepse çdo marrëveshje është më mirë se lufta: në të kaluarën edhe ne kemi hequr dorë nga një pjesë e territoreve tona”, siç ndodhi në fund të Luftës së Parë Botërore , kur Hungaria u amputua nga dy të tretat.

Dhe ky është ndoshta çelësi i gjithçkaje: gjendja e një vendi të vogël që e sheh çelësin e mbijetesës së tij në gjetjen e një vendi brenda sferave të ndikimit të fuqive të mëdha, mes të cilave është hedhur prej shekujsh.

Një vend shumë larg Lindjes për Perëndimin dhe Perëndim shumë i largët për Lindjen.

Dhe që tani thirret të zgjedhë.

Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.