Miliarderja vietnameze dënohet me vdekje për mashtrimin prej 44 miliardë dollarësh

Ishte gjyqi më spektakolar i mbajtur ndonjëherë në Vietnam për një prej mashtrimeve bankare më të mëdha që bota ka parë ndonjëherë.

Një vietnameze 67-vjeçare u dënua me vdekje për zhvatjen e një prej bankave më të mëdha të vendit gjatë një periudhe 11-vjeçare.

Është një vendim i rrallë – është një nga gratë e pakta në Vietnam që është dënuar me vdekje për një krim me jakë të bardhë.

Vendimi është një pasqyrim i shkallës marramendëse të mashtrimit.

Truong My Lan u dënua për marrjen e 44 miliardë dollarëve në kredi nga Banka Tregtare Saigon.

Vendimi kërkon që ajo të kthejë 27 miliardë dollarë, një shumë që prokurorët thanë se mund të mos rikthehet kurrë.

Por disa besojnë se dënimi me vdekje është mënyra e gjykatës për ta inkurajuar atë të kthejë disa nga miliardat e humbura.

Autoritetet zakonisht të fshehta komuniste ishin jokarakteristikisht të çiltër në lidhje me këtë rast, duke hyrë në detaje të vogla për mediat.

Ata thanë se 2 mijë e 700 njerëz u thirrën për të dëshmuar, ndërsa 10 prokurorë të shtetit dhe rreth 200 avokatë ishin të përfshirë.

Provat ishin në 104 kuti që peshonin gjithsej gjashtë tonë. 85 të pandehur u gjykuan me Truong My Lan, e cila mohoi akuzat.

Gjyqi sakaq ishte kapitulli më dramatik deri më tani në fushatën kundër korrupsionit

Truong My Lan vjen nga një familje kino-vietnameze në qytetin Ho Chi Minh, dikur Saigon.

Ka qenë prej kohësh motori tregtar i ekonomisë vietnameze, që daton që nga ditët e tij si kryeqyteti antikomunist i Vietnamit të Jugut, me një komunitet të madh etnik kinez.

Ajo filloi si shitëse tezge në treg, duke shitur kozmetikë me nënën e saj, por filloi të blinte toka dhe prona pasi Partia Komuniste nisi një periudhë reformash ekonomike, të njohura si Doi Moi, në vitin 1986.

Në vitet 1990, ajo zotëronte një portofol të madh të hotele dhe restorante.

Megjithëse Vietnami është më i njohur jashtë vendit për sektorin e tij të prodhimit me rritje të shpejtë, si një zinxhir alternativ furnizimi për Kinën, shumica e Vietnamezëve të pasur i fituan paratë e tyre duke zhvilluar dhe spekuluar në pronë.

E gjithë toka është zyrtarisht në pronësi të shtetit.

Marrja e aksesit në të shpesh mbështetet në marrëdhëniet personale me zyrtarët shtetërorë.

Ndërkaq korrupsioni u përshkallëzua ndërsa ekonomia u rrit.

Deri në vitin 2011, Truong My Lan ishte një figurë e njohur biznesi në qytetin Ho Chi Minh dhe asaj iu lejua të organizonte bashkimin e tre bankave më të vogla, të kufizuara në para në një entitet më të madh: Saigon Commercial Bank.

Ligji vietnamez ndalon çdo individ që të mbajë më shumë se 5% të aksioneve në çdo bankë.

Por prokurorët thonë se përmes qindra kompanive guaskë dhe njerëzve që vepronin si përfaqësues të saj, Truong My Lan zotëronte në fakt më shumë se 90% të Saigon Commercial.

Ata e akuzuan atë për përdorimin e atij pushteti për të emëruar njerëzit e saj si menaxherë, dhe më pas i urdhëruan ata të miratonin qindra kredi për rrjetin e kompanive guaskë që ajo kontrollonte.

Shumat e nxjerra janë marramendëse. Kreditë e saj përbënin 93% të të gjithë huadhënies së bankës.

Sipas prokurorëve, gjatë një periudhe prej tre vjetësh nga shkurti 2019, ajo urdhëroi shoferin e saj të tërhiqte më shumë se 4 miliardë dollarë në para nga banka dhe ta ruante në bodrumin e saj.

Kaq para, edhe nëse të gjitha do të ishin në kartëmonedhat më të mëdha të Vietnamit, do të peshonin dy ton.

Ajo u akuzua gjithashtu për ryshfet bujar për t’u siguruar që kreditë e saj nuk do të shqyrtoheshin kurrë.

Një nga ata që u gjykua ishte kryeinspektor në bankën qendrore, i cili u akuzua për marrjen e një ryshfeti prej 5 milionë dollarësh.

Masa e publicitetit të sanksionuar zyrtarisht në lidhje me çështjen kanalizoi zemërimin e publikut për korrupsionin kundër Truong My Lan, paraqitja e lodhur e të cilës në gjykatë ishte në kontrast të plotë me fotot magjepsëse publicitare që njerëzit kishin parë në të kaluarën.

Por pyetjet po bëhen gjithashtu se pse ajo ishte në gjendje të vazhdonte me mashtrimin e supozuar për kaq gjatë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.