Lufta në Ukrainë – BE zhbllokon fondet për Poloninë

Komisioni Evropian po merr masa që të lëshojë miliarda fonde rimëkëmbjeje për Poloninë “brenda disa javësh”, teksa janë ngritur shqetësime se, gjatë luftës në Ukrainë, po e vendos unitetin e Bashkimit Evropian (BE) mbi shqetësimet mbi sundimin e ligjit në vend.

Për muaj të tërë, Komisioni ka refuzuar të zhbllokojë 36 miliardë euro në fondet e rimëkëmbjes për Poloninë, pasi ekzistojnë shqetësime në lidhje me aftësinë e qeverisë së saj për të garantuar shpenzimin e duhur të parave të BE-së, për shkak të gjykatave të saj të politizuara.

Me një luftë brutale në kufijtë e BE-së, që ka dërguar 3 milionë refugjatë të ikin në vendet fqinje, përfshirë 1.86 milionë në Poloni, zyrtarët po kërkojnë t’i jepet fund mosmarrëveshjes.

Sipas dy burimeve, Komisioni është gati të japë miliardat e Polonisë, nëse qeveria ecën përpara me planet për të hequr Gjykatën disiplinore të Gjykatës Supreme, aspekt qendror i mosmarrëveshjes së gjatë midis Varshavës dhe Brukselit mbi sundimin e ligjit.

“Ekziston një vullnet i fortë nga Komisioni për ta zhbllokuar atë”, tha një zyrtar, i cili shtoi se paratë mund të lirohen brenda disa javëve.

Për të liruar fondet, Komisioni nuk do t’i kërkonte Polonisë të rivendoste gjyqtarët e shkarkuar nga postet e tyre si rezultat i politikave të ndjekura nga Varshava, për të rritur kontrollin politik mbi sistemin gjyqësor.

As Komisioni nuk pritet të ecë përpara së shpejti me një proces sanksionesh që, përfundimisht, mund ta privojë Poloninë nga miliarda të tjera fonde të BE-së për shkelje të shtetit të së drejtës.

Një vendim i Gjykatës muajin e kaluar konfirmoi se vendet mund të privohen nga paratë e BE-së kur shkelin standardet demokratike, duke grumbulluar presion mbi Brukselin për të aktivizuar “mekanizmin e kushtëzimit të sundimit të ligjit” kundër Polonisë dhe Hungarisë.

Ekzekutivi i BE-së do të dëshironte gjithashtu të lironte paratë e rimëkëmbjes prej 7.2 miliardë eurosh të Hungarisë, por nuk po merr asnjë vendim përpara zgjedhjeve parlamentare të 3 prillit.

Kryeministri në detyrë, Viktor Orbán, po përballet me sfidën e tij më të vështirë deri më tani kundër një kandidati të opozitës së bashkuar.

Polonia ka qenë në një kurs përplasjeje me Brukselin që nga viti 2015, kur partia nacionaliste Ligj dhe Drejtësi erdhi në pushtet dhe filloi të merrte kontrollin e sistemit gjyqësor, duke rritur frikën për sundimin e ligjit.

Fondet e Hungarisë janë mbajtur për shkak të shqetësimeve për shpenzimin e parave të BE-së nga miqtë dhe familja e Orbanit, si dhe për politizimin e institucioneve shtetërore.

Kriza më e madhe e refugjatëve në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, e cila ka çuar në 1.86 milionë refugjatë që kanë mbërritur në Poloni dhe 273 mijë në Hungari në vetëm tre javë, ka forcuar zërat në Komision që favorizojnë një kompromis.

“Nuk ka kuptim të mbajmë fondet e rimëkëmbjes nga Polonia kur do të hedhim para kundër tyre”, tha burimi, duke iu referuar lirimit të fondeve për të ndihmuar Varshavën të menaxhojë refugjatët.

Daniel Freund, eurodeputeti gjerman i Gjelbër, i cili ka qenë një kritik afatgjatë i trajtimit të mosmarrëveshjes nga Komisioni, tha se kombinimi i refugjatëve, “lufta në vendin fqinj” dhe ndjenja e madhe e dëshirës për të krijuar unitet nënkuptonin se Komisioni dukej të ishte “injorimi i tendencave joliberale dhe autokratike” brenda BE-së.

“Ju keni njerëz në Ukrainë që në thelb luftojnë dhe vdesin për sundimin e ligjit”, tha ai.

“Dhe në të njëjtën kohë ju mendoni se është një ide e mirë të mbyllni një rregull për ata që zbatojnë librin e lojërave të Vladimir Putin në Poloni dhe Hungari, duke çmontuar gjyqësorin, median e pavarur”.

Një zëdhënës i Komisionit Evropian tha se po vazhdonte vlerësimin e planit të rimëkëmbjes së Polonisë, i cili përfshin “një vlerësim nëse masat e përfshira në plan kontribuojnë në adresimin efektiv të rekomandimit specifik të vendit të lëshuar Polonisë për të mbrojtur pavarësinë e gjyqësorit të saj”.

Marrë nga The Guardian, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.